मदुरै

मदुरै (अंग्रेजी: Madurai) भारत के तमिल नाडु राज्य में एक ठो शहर बा। भारतीय राज्य तमिलनाडु के राजधानी बा। ई तमिलनाडु के सांस्कृतिक राजधानी हवे आ मदुराई जिला के प्रशासनिक मुख्यालय हवे। वैगई नदी के किनारे पर स्थित मदुराई दू सहस्राब्दी से एगो प्रमुख बस्ती रहल बा आ एकर दस्तावेजबद्ध इतिहास 2500 साल से ढेर रहल बा। एकरा के अक्सर थूंगा नागरम के रूप में संदर्भित कइल जाला, मने कि जवन शहर कबो ना सुतेला।

मदुरै
देसमदुरै भारत
राज्यतमिल नाडु
Population
 (2011)
 • Total1,462,420


हो सके ला कि मेगास्थनीस तीसरी सदी ईसा पूर्व के दौरान मदुराई के दौरा कइले होखीं आ इनके बिबरन सभ में एह शहर के "मेथोरा" के नाँव से बतावल गइल बा।एह बिचार के कुछ बिद्वान लोग द्वारा बिबाद कइल जाला जे लोग के मानना ​​बा कि "मेथोरा" उत्तरी भारतीय शहर मथुरा के संदर्भ देला, काहें से कि ई मौर्य साम्राज्य के एगो बिसाल आ स्थापित शहर रहल। मदुरै के जिकिर कौटिल्य (370–283 ईसा पूर्व) में भी मिलल बा। अर्थशास्त्र मतुराइककांची नियर संगम साहित्य में मदुरै के महत्व के दर्जा दिहल गइल बा जे पांडियन राजवंश के राजधानी शहर के रूप में बा।मदुराई के जिकिर रोमन इतिहासकार प्लिनी द यंगर (61 – लगभग 112 ई.), टोलेमी (लगभग 90 – लगभग 168), यूनानी भूगोलविद स्ट्रैबो (64/63 ईसा पूर्व – लगभग 24 ई.) के रचना सभ में मिलल बा। आ एरिथ्रीयन सागर के पेरिप्लस में भी।

मदुराई मीनाक्षी अम्मान मंदिर के आसपास बनल बा जे प्राचीन शहर मदुरै के भौगोलिक आ संस्कार केंद्र के रूप में काम करत रहे। ई शहर मंदिर के चारों ओर कई गो गाढ़ चतुर्भुज गली सभ में बाँटल गइल बा। विश्वनाथ नायक (1529–64 ई.), पहिला मदुराई नायक राजा, शहर नियोजन से संबंधित शिल्प शास्त्र (संस्कृत: śilpa śāstra, जेकरा के अंग्रेजी में सिलपा शास्त्र के रूप में भी कहल जाला जिनहन के अर्थ वास्तुकला के नियम) के रूप में रखल गइल सिद्धांत सभ के अनुसार नया रूप दिहल गइल। ई चौक सभ आपन परंपरागत नाँव आदि, चिट्टिराई, अवनी-मूल आ मासी गली सभ के बरकरार रखले बाड़ें, ई तमिल महीना के नाँव सभ के अनुरूप बाड़ें आ एकरे साथ जुड़ल परब सभ के भी।मंदिर के प्रकारम (मंदिर के बाहरी परिसर) आ गली सभ में एगो बिस्तार से परब कैलेंडर के समायोजन होला जेह में नाटकीय जुलूस सभ केंद्र से अलग-अलग दूरी पर तीर्थ सभ के परिक्रमा करे लें। जुलूस में इस्तेमाल होखे वाला मंदिर के रथ सभ के आकार क्रमिक रूप से बड़ होखे लें जे गाढ़ गली सभ के आकार के आधार पर होखे लें।प्राचीन तमिल क्लासिक सभ में एह मंदिर के शहर के केंद्र के रूप में दर्ज कइल गइल बा आ आसपास के गली सभ कमल आ एकरे पंखुड़ी सभ के तुलना करे वाली लउके लीं।शहर के कुल्हाड़ी कम्पास के चार चौथाई हिस्सा के संगे संरेखित रहे अउरी मंदिर के चार फाटक से एकरा में जाए के सुविधा रहे। समाज के धनी आ उच्च स्तर के लोग के मंदिर के नजदीक के गली में राखल गइल, जबकि सबसे गरीब लोग के किनारा के गली में राखल गइल। 19वीं सदी के दौरान ब्रिटिश शासन के आगमन के साथ मदुरै एगो बड़हन औपनिवेशिक राजनीतिक परिसर आ औद्योगिक शहर के मुख्यालय बन गइल; शहरीकरण के साथ सामाजिक पदानुक्रमित वर्ग एकीकृत हो गइल।

जनसांख्यिकी

साल 2011 के जनगणना अनुसार मदुरै के कुल शहरी जनसंख्या 10,17,865 बाटे आ आसपास के उपशहरी इलाका के मिला लिहल जाय तब कुल जनसंख्या 14,62,420 बा। जनसंख्या के हिसाब से ई भारत के 44वाँ शहर बाटे।

जनगणना आँकड़ा के मोताबिक एह शहर में लिंगानुपात 999 आ साक्षरता के दर 90.91% बाटे।

संदर्भ

Tags:

अंग्रेजीतमिल नाडु

🔥 Trending searches on Wiki भोजपुरी:

जनपदअशोकवेदग्रेट लेक्सबीजिंगचिंबोराजोभारतीय मसाला सभ के लिस्टबनारस के घाटगैलेक्सीसोन नदीभरतनाट्यमसचिन तेंदुलकरनीलम गिरीसर्च इंजन ऑप्टिमाइजेशनकेसरिया रंगयेरुशलमकंप्यूटर बिज्ञानदुर्गा पूजातुलसीदासगायकीबिंबिसारबिजलीपटना जंक्शन5जीपुराना किला, दिल्लीराष्ट्रीय गीतशिवदासपुरबैकाल झीलबसंतपुर ब्लाक, सिवानआलोक धन्वाराहुल सांकृत्यायनचौखंडी स्तूपब्रह्मपुत्र नदीहवाफिलिपींसलाओस1965अरविंद केजरीवालस्टीफन हॉकिंगपिरेनीज परबतरसगुल्लाचीनीग्लोबदामोदर नदीनंदमुरी बालकृष्णलोकसभासोशल मीडियाताना भगत आंदोलनक्रिस्टियानो रोनाल्डो14 दिसंबरपेयमानव भूगोलधर्मो रक्षति रक्षितःभारत के भूगोलगजपुरनागाँठ गोभीनेशनल हाइवे 27गुलकंदपूर्वांचल एक्सप्रेसवेइस्लामी सुलेखअबीरभाग्यश्रीकार्ल मार्क्सविवेकानंददेवरिया जिलासई नदीअबू धाबीमैंगनीजउत्तर प्रदेश के मंडल सभ के लिस्टसारनाथसिद्धार्थ विश्वविद्यालयपोलैंडब्राज़ीलकेसर के पौधासिंधु नदी🡆 More