Іаган Фрыдрых Струэнзэ
Іаган Фрыдрых Струэнзэ, таксама Іаган Фрэдэрык Стру́энсе (ням.: Johann Friedrich Struensee; 5 жніўня 1737 — 28 красавіка 1772) — дацкі дзяржаўны дзеяч, немец па паходжанні і выхаванні, фаварыт каралевы Караліны Мацільды, арганізатар рэформаў у духу Асветніцтва.
Граф (1771).
| Іаган Фрыдрых Струэнзэ | |
|---|---|
| дацк.: Johann Friis Struensee | |
 | |
| Нараджэнне | 5 жніўня 1737[…] |
| Смерць | 28 красавіка 1772[…] (34 гады) |
| Бацька | Adam Struensee[d] |
| Маці | Maria Dorothea Carl[d] |
| Дзеці | Луіза Аўгуста Дацкая[d] |
| Веравызнанне | атэізм |
| Адукацыя | |
| Дзейнасць | палітык, урач |
| Аўтограф |  |
| Узнагароды |  |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
Нарадзіўся ў горадзе Гале (Германія). З 1768 года ўрач і фактычны дарадца караля Крысціяна VII. Пасля адстаўкі міністра замежных спраў Даніі ў 1770 годзе сканцэнтраваў у сваіх руках дзяржаўную ўладу. У 1771 годзе — тайны кабінет-міністр. Арыштаваны ў выніку палацавага перавароту ў ноч 17 студзеня 1772 года. Пакараны смерцю.
Рэформы
Струэнзэ было дадзена паўнамоцтва выдаваць ад імя караля ўказы і рэскрыпты, нібыта перададзеныя яму каралём вусна; указы гэтыя змацоўваліся пячаткай тайнага каралеўскага кабінета, кіраўніком якога быў сам Струэнзэ, і мелі сілу ўказаў, змацаваных подпісам караля. Атрымаўшы такую нечуваную ўладу, Струэнзэ пачаў кіраваць краінай. У два гады яго кіравання ім было намечана і збольшага праведзена да 600 больш ці менш буйных дзяржаўных мерапрыемстваў.
Рэформы гэтыя зводзіліся да наступнага: свабоды друку, дасягнуць у дзейнасці вышэйшых органаў урадавай ўлады большай хуткасці, парадку і прастаты, устанаўленню цвёрдага дзяржаўнага бюджэту, упарадкавання дзяржаўных фінансаў, паляпшэння судаводства, адмены катаванняў, знішчэння заступніцкай сістэмы, падняцця земляробства, у сувязі з паляпшэннем становішча сялян, замена натуральных павіннасцяў грашовымі, пералічэння некаторых даходаў (як зундская пошліна) з каралеўскіх ў дзяржаўныя, абмежаванне празмернай раздачы ордэнскіх знакаў і тытулаў, роўнасць правоў грамадзян (у прыватнасці, роўнасць байструкоў і законных дзяцей), адмена шматлікіх прэрагатыў дваранства. Многія рэформы Струэнзэ засноўваліся на здаровых, разумных пачатках, іншыя былі заўчасныя, некаторыя прыняты занадта неабдумана.
Пасля арышту і пакарання смерцю Струэнзэ яго рэформы былі скасаваны.
Заўвагі
Літаратура
- Стру́энсе Іаган Фрэдэрык // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 214. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
Спасылкі
 | Іаган Фрыдрых Струэнзэ на Вікісховішчы |
|---|
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Іаган Фрыдрых Струэнзэ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.