Начні́ца — у беларускай міталёгіі дух, у які ператварылася пасля сьмерці жанчына, што ніколі не мела дзяцей праз шэльмоўства ці праклятая людзьмі.
Таксама наданьне чалавечых якасьцяў дзіцячай аднаіменнай хваробы.
Залязаючы ў калыску ці пад калыску, начніца не дае дзецям спаць, пужае, дакучае, з-за чаго дзіця плача ўсю ноч. Начніца поіць дзіця атрутай са сваіх грудзей, і дзіця хварэе і нярэдка памірае. Дзеля аховы на ўсіх вокнах расстаўляліся абярэгі — лялькі з анучы, якім казалі: «Глядзеце, лялечкі, каб мой маленькі спаў!». Тады начніцы не сунуцца ў хату. На Лоеўшчыне сьцьвярджаді, что, каб абараніць дзіця ад начніц, трэба сьпяваць. Казалі, што начніцу ноччу лазяць па дрэвах, знаходзяць птушыныя гнёзды, выпіваюць яйкі і ядуць птушанят.
Зьяўляліся начніцы вечарам, пасьля заходу сонца, і ладзілі ігрышчы на дзікіх лясых азёрах, суправаджаючы іх шалёным піскам і рогатам. Выглядалі як прыгожыя голыя дзяўчыны з доўгімі калматывамі валасамі. У час іх забаваў над возерам сьцяліўся густы туман. А з надыходам раніцы начніцы хаваліся ў вадзе.
На Случчыне лічылі, што час найбольшага разгула начніц — лета, перыяд найбольшага росквіту расліннасьці. Гэта родніць начніц са старажытным культурам урадлівасьці і — адпаведна, — з русалкамі. Як і апошнія, у старажытны час яны маглі быць звязаны з культам язычніцкай багіні ўрадлівасьці, а ў хрысьціянскую эпоху «сталіся» да звычайнымі нячыстымі сіламі. Паводле В. У. Іванава і У. М. Тапарова, маглі быць зьвязаны з адной з вэрсіяў так званага «асноўнага міта» індаэўрапейцаў.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Начніца, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.