Гарадзенскі Раён Галынка: Гарадзенскі раён

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Галынка.

Уваходзіць у склад Сапоцкінскага сельсавету Гарадзенскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Знаходзіцца за 21 км на паўночны захад ад Горадні, за 1 км ад граніцы з Польшчай.

Галынка лац. Hałynka
Касьцёл Узвышэньня Сьвятога Крыжа
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гарадзенская
Раён:	Гарадзенскі
Сельсавет:	Сапоцкінскі
Насельніцтва:	74 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 152
Паштовы індэкс:	231724
СААТА:	4220762021
Нумарны знак:	4
Геаграфічныя каардынаты:	53°46′33″ пн. ш. 23°34′6″ у. д. / 53.77583° пн. ш. 23.56833° у. д. / 53.77583; 23.56833 23°34′6″ у. д. / 53.77583° пн. ш. 23.56833° у. д. / 53.77583; 23.56833
Галынка на мапе Беларусі ± Галынка Галынка
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Галынка — даўняе мястэчка гістарычнай Гарадзеншчыны (частка Троччыны).

Вялікае Княства Літоўскае

 

Гісторыя Галынкі пачалася ў 1506 годзе, калі Фёдар Храптовіч атрымаў ад вялікага князя Аляксандра кавалак лесу, дзе пазьней узьнік двор Ліпск. Існуе меркаваньне, што ў 1546 годзе вялікая княгіня Бона Сфорца заснавала на месцы сучаснай Галынкі места Жыгімонтава, якое аднак, зь цягам часу зьнікла. Да 1572 году ў Ліпску з фундацыі Храптовічаў збудавалі царкву.

Першы пісьмовы ўпамін пра Галынку датуецца 1586 годам. Яна ўваходзіла ў склад Гарадзенскага павету Троцкага ваяводзтва. Па Храптовічах мястэчкам валодалі Юндзілы.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Галынка апынулася ў складзе Прусіі, з 1815 году — у складзе Расейскай імпэрыі, у Аўгустоўскі павеце Аўгустоўскай, з 1867 году Сувальскай губэрні Царства Польскага. На 1827 год у мястэчку было 57 двароў. У 1870-я гады ў Галынцы пачалося будаваньне новай уніяцкай мураванай царквы.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Галынку занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Галынка абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Галынка апынулася ў складзе міжваенннай Польскай Рэспублікі, дзе стала цэнтрам гміны Аўгустоўскага павету Беластоцкага ваяводзтва. У 1922 годзе ў мястэчку пачала дзейнічаць рымска-каталіцкая парафія, якой перадалі будынак царквы.

У 1939 годзе Галынка ўвайшла ў БССР, у Сапоцкінскім раёне Беластоцкай, з 1944 году — Гарадзенскай вобласьці. З 1959 году вёска ўваходзіць у склад Гарадзенскага раёну.

• XIX стагодзьдзе: 1827 год — 367 чал.; 1882 год — 896 чал.
• XX стагодзьдзе: 1999 год — 124 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2010 год — 74 чал.

Славутасьці

• Капліца (пачатак XX ст.)
• Касьцёл Узвышэньня Сьвятога Крыжа (1870-я)
• Могілкі каталіцкія; помнік жыхарам мястэчка — ахвярам савецкай і нямецкай акупацыі 1939—1945 гадоў

Страчаная спадчына

• Царква (1714; Сьвяты Пасад)

• Вашкевіч А. Паміж Ласоснай і Чорнай Ганчай: Гісторыя праваслаўных прыходаў Сапоцкінскага краю. — Менск: ЮрСаПрынт, 2014. — 90 с.: іл. ISBN 978-985-99335-4-9.
• Вашкевіч А., Нарэль Д. Паміж Ласоснай і Чорнай Ганчай: Гісторыя каталіцкіх парафій у паўднёва-ўсходняй частцы Аўгустоўскай пушчы. — Менск: Зміцер Колас, 2006. — 128 с.: іл. ISBN 985-6783-18-6.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy. — Warszawa, 1882.

• Галынка, Radzima.org