«Бо́жым шля́хам» — рэлігійны часопіс, які выдаваўся грэка-каталіцкімі сьвятарамі ў эміграцыі ў 1947—1958 рр.
(у Парыжы) і 1964—1980 рр. (у Лёндане). Паводле якасьці матэрыялаў, тэматычнай шырыні і свайго ўплыву на рэлігійны і грамадзкі дыскурс эмігранцкай супольнасьці часопіс стаў найбольш уплывовым рэлігійным выданьнем беларускай паваеннай дыяспары.
Божым шляхам | |
Тэматыка | рэлігійная, грамадзкая |
---|---|
Пэрыядычнасьць | штомесячнік |
Краіна | Францыя, Вялікабрытанія |
Заснавальнік | Леў Гарошка |
Галоўны рэдактар | Леў Гарошка і Язэп Германовiч |
Дата заснаваньня | 1947 |
Дата закрыцьця | 1980 |
Мова | беларуская |
Першы нумар часопісу пабачыў сьвет у кастрычніку 1947 року пад рэдактарствам айца Льва Гарошкі, які годам раней у Рыме выдаў першы беларускі грэка-каталіцкі малітоўнік пад той жа назвай. У Парыжы айцец Гарошка быў рэктарам Беларускай каталіцкай місіі, заснаванай для апекі шматлікіх на той момант суродзічаў, што апынуліся ў Францыі пасьля Другой сусьветнай вайны. Выданьне было акрэсьлена рэдактарам як «часапіс беларускае рэлігійнае думкі», а мэта — гуртаваць суродзічаў і ўмацоўваць іх у духу еднасьці.
Ад самага пачатку часопіс заявіў пра сябе як ня толькі рэлігійнае монаканфэсійнае выданьне: «Галіна нашай працы, наш шлях — гэта шлях Божы, духовы, рэлігійны; аднак хочам яго разумець ня толькі ў сэнсе дэвацыйна-канфэсійным, аднаабрадным. але і ў сэнсе шырэйшым — хрысьціянска-нацыянальнай культурнай ды сацыяльнай брацкасьці і салідарнасьці». Ужо ў першым нумары публікаваліся творы аўтараў рознай канфэсійнай прыналежнасьці і даваўся агляд іншых беларускіх рэлігійных выданьняў дыяспары — каталіцкіх, праваслаўных і пратэстанцкіх. Разам з тэмай рэлігійнай салідарнасьці і еднасьці на старонках часопісу рэгулярна абмяркоўвалася пытаньне савецкай антырэлігійнасьці.
Практычна ўсе матэрыялы першых нумароў напісаны — пад рознымі псэўданімамі і бяз подпісу — айцом Гарошкам. Ад трэцяга нумару рэгулярным аўтарам стаў айцец Часлаў Сіповіч (Лёндан). Публікаваліся таксама мастацкія творы, пераважна эміграцыйных аўтараў.
У 1947—1950 рр. часопіс выходзіў штомесяц, часам — падвоенымі нумарамі. Ад студзеня 1951 ён стаў двумесячнікам, з 1955 — квартальнікам, у 1956 выйшлі два нумары, у 1957 — адзін выпуск, пасьля чаго выданьне прыпынілася.
«Божым шляхам» быў адноўлены ў 1964 року ў Лёндане, дзе пры Беларускай каталіцкай місіі сабралася група добра адукаваных і актыўных сьвятароў на чале зь біскупам Чаславам Сіповічам. Сярод іх былі айцец Язэп Германовіч — новы рэдактар часопісу — і айцец Аляксандар Надсан. Да іх у 1960 року далучыўся айцец Леў Гарошка. Каталіцкая місія была як рэлігійным, так і важным культурным асяродкам, зь якога пазьней вырасла Беларуская бібліятэка і музэй імя Францішка Скарыны. У Лёндане таксама існавала ўжо Англа-беларускае таварыства, якое стымулявала інтарэс да Беларусі і беларусазнаўчыя дасьледаваньні. Гэта дазволіла прыцягнуць да супрацоўніцтва з часопісам такіх значных аўтараў, як Гай Пікарда, Вера Рыч і айцец Тамаш Падзява, а зь іншых краінаў — айца Робэрта Тамушанскага, пісьменьніка Ўладзімера Глыбіннага, актыўных дзеячоў дыяспары Кастуся Чабатара і Язэпа Малецкага.
Тэматыка часопісу стала шырэйшай у параўнаньні з парыскім пэрыядам за кошт арыгінальных дасьледчых артыкулаў, найперш — айца Аляксандра Надсана (царкоўная гісторыя, гісторыя беларускага кнігавыданьня, скарыназнаўства), а таксама Гая Пікарды, які фактычна запачаткаваў новую галіну ведаў — гісторыю беларускай царкоўнай музыкі. Часопіс падрабязна асьвятляў падзеі Другога Ватыканскага сабору, у якім браў удзел біскуп Часлаў Сіповіч. Таксама Язэп Германовіч, пад псэўданімам Вінцук Адважны, публікаваў свае байкі і фэльетоны.
Як і ў парыскі пэрыяд, пэрыядычнасьць часопісу паступова зьніжалася. У 1973 ён стаў квартальнікам, у 1975 выйшлі толькі два выпускі, у 1976 — адзін і ніводнага — у 1977. Адзіны выпуск за 1978 рок быў прысьвечаны памяці памерлага айца Льва Гарошкі, выпуск за 1979 — памяці памерлага айца Язэпа Германовіча; апошні, 151-ы, нумар, зьявіўся ў 1980 року. Апошнія нумары рыхтавалі айцец Аляксандар Надсан і біскуп Часлаў Сіповіч.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Божым шляхам (1947), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.