Арабская Ліга

Фактычна яна яднае шэраг краінаў Афрыцы і Заходняе Азіі. Утварэньне лігі было зацьверджана падпісаньнем шасьцю краінамі Александрыйскага пратаколу, як то Эгіпет, Ірак, Трансярданія (пазьней перайменаваная ў Ярданію), Лібан, Саудаўская Арабія і Сырыя. Празь некалькі месяцаў да ліку ўдзельнікаў далучыўся Емэн. У наш час у гэту арганізацыю ўваходзяць 22 краіны, варта зазсначыць што ўдзел Сырыі быў прыпынены з 2011 году. Штаб-кватэра Арабскай лігі месьціцца ў Каіру, аднак з 1979 па 1990 год месцам штаб-кватэры быў горад Туніс).

Ліга арабскіх краін
الجامعة العربية
Сьцяг Арабскае лігі
Дата ўтварэньня	22 сакавіка 1946
Тып	рэгіянальная арганізацыя
Юрыдычны статус	міжурадавая арганізацыя
Штаб-кватэра	Damaszek
Афіцыйныя мовы	арабская
Генэральны сакратар	Абу аль-Ггэйт
Сьпікер парлямэнту	Алі аль-Дакбаашы
Кіроўны орган	Арабскі парлямэнт
Сайт	lasportal.org

Асноўнай мэтай лігі ёсьць збліжэньне адносінаў і стасункаў паміж дзяржавамі-чальцамі і каардынаваньне супрацоўніцтва паміж імі, што мае забясьпечыць іхную незалежнасьць і сувэрэнітэт, а таксама агульна разгледаць справы і інтарэсы арабскіх краінаў.

Дзякуючы такім установам, як то Арганізацыя Арабскай лігі па пытаньнях адукацыі, культуры і навукі, а таксама Рада арабскага эканамічнага адзінства, Арабская ліга спрыяе палітычным, эканамічным, культурным, навуковым і сацыяльным праграмам, накіраваныя на прасоўваньне інтарэсаў арабскага сьвету. Гэта паслужыла стварэньню пляцоўкі для дзяржаваў-чальцоў дзеля каардынацыі сваіх палітычных пазыцыяў, для абмеркаваньня пытаньняў, якія выклікаюць агульны клопат, урэгуляваньня некаторых арабскіх спрэчак і абмежаваньня канфліктаў, як то лібанскі крызіс 1958 году. Ліга таксама спрыяе складаньню і заключэньню шматлікіх знакавых дакумэнтаў, якія садзейнічаюць эканамічнай інтэграцыі. Адным з прыкладаў зьяўляецца Статут сумесных арабскіх эканамічных дзеяньняў, у якім выкладзены прынцыпы эканамічнай дзейнасьці ў рэгіёне.

Кожная дзяржава-чалец мае адзіны голас у Радзе лігі, і рашэньні зьяўляюцца абавязковымі толькі для тых дзяржаваў, якія прагаласавалі за іх. Мэтамі лігі ў 1945 годзе былі ўмацаваньне і каардынацыя палітычных, культурных, эканамічных і сацыяльных праграмаў ейных чальцоў і пасрэдніцтва ў спрэчках паміж імі альбо паміж імі і трэцімі краінамі. Акрамя таго, падпісаньне пагадненьня аб сумесным абаронным і эканамічным супрацоўніцтве 13 красавіка 1950 году прывяло да каардынацыі мераў ваеннай абароны краўнаў зьвязу. У сакавіку 2015 году Генэральны сакратар Арабскае лігі аб’явіў аб стварэньні сумесных арабскіх узброеных сілаў з мэтай процідзеяньня экстрэмізму і іншым пагрозам для арабскіх дзяржаваў. Такое рашэнне было прынята падчас актывізацыі апэрацыі «Шторм» у Емэне. Удзел у праекце зьяўляецца добраахвотным, і войскі краінаў-чальцоў могуць умешваецца ў канфлікт толькі паводле просьбы адной зь дзяржаваў-чальцоў хаўрусу. Рост мілітарызацыі рэгіёну і павелічэньне жорсткіх грамадзянскіх войнаў, а таксама тэрарыстычных рухаў зьяўляюцца прычынай стварэння агульных арабскіх узброеных сілаў, якія фінансуюцца заможнымі краінамі Пэрсыдзкага заліву.

У пачатку 1970-х гадох Эканамічная рада Лігі арабскіх дзяржаваў выступіла з прапановай стварыць сумесную гандлёвую палату Арабскіх дзяржаваў з мэтаў сумеснага гандлю з эўрапейскімі дзяржавамі. Гэта прывяло да стварэньня арабска-брытанскай гандлёва-прамысловай палаты, якая атрымала мандат на садзейнічаньне, заахвочваньне і палягчэньне двухбаковага гандлю паміж арабскім сьветам і ягоным асноўным гандлёвым партнэрам, Вялікабрытаніяй.

 

Да краінаў-заснавальніц адносяцца наступныя дзяржавы:

•   Эгіпет,
•   Саудаўская Арабія,
•   Ірак,
•   Емэн,
•   Ярданія,
•   Лібан,
•   Сырыя (прыпынена ў лістападзе 2011 году).

Пазьнейшымі ўдзельнікамі ёсьць наступныя:

•   Альжыр (16 жніўня 1962 году),
•   Бахрэйн (11 верасьня 1971 году),
•   Джыбуці (4 верасьня 1977 году),
•   Лібія (28 сакавіка 1953 году, выйшла ў 2002 годзе),
•   Судан (19 студзеня 1956 году),
•   Марока (1 кастрычніка 1958 году),
•   Туніс (1 кастрычніка 1958 году),
•   Кувэйт (20 ліпеня 1961 году),
•   Аб’яднаныя Арабскія Эміраты (6 чэрвеня 1971 году),
•   Катар (11 верасьня 1971 году),
•   Аман (29 верасьня 1971 году),
•   Маўрытанія (26 лістапада 1973 году),
•   Самалі (14 лютага 1974 году),
•   Палестынская аўтаномія (9 верасьня 1976 году),
•   Каморскія астравы (20 лістапада 1993 году).

Арабская ліга ўзьнікла з мэтай паляпшэньня супрацоўніцтва ў палітычнай, эканамічнай, адукацыйнай і культурнай сфэрах пасьля Другой Сусьветнай вайны паміж арабскімі краінамі. Таксама мэтай было павялічэньне палітычнай вагі (у той час дамінуючую ролю меў Эгіпет), і супрацьдзеяньне сіянісцкаму руху.

• Рада Лігі
• Рада сумеснай абароны — утвораны ў 1950 годзе, пасьля падпісаньня пагадненьня аб сумеснай абароне і эканамічнаму супрацоўніцтву.
• Эканамічная рада — утвораны ў 1950 годзе пасьля падпісаньня пагадненьня аб сумеснай абароне і эканамічнаму супрацоўніцтву.
• Галоўны сакратарыят — на чале яго стаіць генэральны сакратар.

• Арабская ліга. Афіцыйны сайт (ар.) (анг.).
• Арабская ліга. The Jerusalem Post (анг.).
• Арабская ліга. BBC News (анг.).