Lohengrin, aa Oper der Zukunft, Lohengrin, is a musikalisch-dramatische Parodie in vier Bildern vom Johann Nestroy.
Der Artikl is im Dialekt Weanarisch gschriem worn. |
Des Stückl parodiat de Opa Lohengrin vom Richard Wagner und is in Nestroy sei zweit's soichanes Weak nåch'n Tannhäuser.
Daten | |
---|---|
Titl: | Lohengrin |
Originaltitl: | Oper der Zukunft, Lohengrin |
Goddung: | musikalisch-dramatische Parodie in vier Bildern |
Originalsproch: | Deutsch |
Autor: | Johann Nestroy |
Literarische Voarlog: | „Lohengrin“ von Richard Wagner |
Musi: | Carl Binder |
Eascheinungsjoar: | 1859 |
Uaauffiahrung: | 31. März 1859 |
Oat vo da Uaauffiahrung: | Carltheater in Wean |
Oat und Zeid vo da Handlung: | Die Handlung spielt trotz aller Zukunft in der Vorzeit an den Ufern der niederländischen Gebirge. |
Personen | |
|
Da Mordigall, aufg'stach'lt von seina Gattin Gertrude, behaupt', dass de Elsa iah'n Bruadan, in Pafnuzi, umbråcht hättat. Se soi den Buam im Gebiag' eamoadet und de Leich' vaschwind'n hau'm låss'n:
De Elsa vateidicht si vageblich und ruaft schliaßlich an unbekaunnt'n Ritta zua Hüif', dea wo füa sie in an Gottesuateu gengan Mordigall kämpf'n soi. Da Lohengrin kummt auf an Wag'l, des wås von an Lampal zog'n wiad, und is bereit, füa sie zum kämpf'n. Ea g'winnt gengan Mordigall mit an anzich'n Hieb, ohne dass a'r in Mordigall dabei umbringt. De Elsa vaspricht eahm dafüa de Heirat, da Lohengrin owa woant's:
De Gertrude und da Mordigall planan anaseits eahna Rache, aundraseits geb'n sa se geng'nseitch de Schuid, dass valua'n hau'm:
De Gertrude nimmt si vua, dass' da Elsa den Floh ins Uahwaschl setzt, sie müassat unbedingt den Nauman von iah'n Retta aussabringa. Da Lohengrin kummt mit'n Gaugråf'n von ana nächtlich'n Saufarei in Hof aussa, damit de Elsa mit eahm ins Brautgemåch geht:
Wia da Mordigall ins Zimma eina stüamt, um in Lohengrin zum umbringa, sticht eahm dea endgüitich oh. Jetzt'n hoit's de Elsa nimma aus und faungt damit au, dass' eahm trotz seine oftmålich'n Woanungan ausfrågt. Drum nennt a zwunganamåß'n da Elsa sein Nauman und dazöiht de Gralsg'schicht':
Jetzt muass da Lohengrin de Elsa valåss'n und sågt iahra vuahea no g'schwind, dass sei Lampal in Wiaklichkeit da vaschwundane Bruada Pafnuzi warat, den wo de Gertrude vahext hättat. De Gertrude sticht si söwa nieda, de Elsa umoamt iah'n z'ruckvawaund'lt'n Bruadan und foit in Ohnmåcht, da Lohengrin steigt in des jetzt'n von an Geian zogan's Wag'l und vaschwindt. Trairich singt da gaunze Hauf'n:
In Nestroy sei Lohengrin is z'eascht anonym unta'n Tit'l Oper der Zukunft ois Zweite Åbteilung in da Vuastöllung Heerschau auf dem Felde der Parodie aufg'füaht wua'n. De Erste Åbteilung woa des Stückl Posse der Gegenwart, de Dritte Åbteilung woa de Pantomime der Vergangenheit.
De Weana Easchtauffüahrung vom Wagner seina Opa Lohengrin woa'r aum 19. August 1858 in da k.k. Hofoper (daumois im Theater am Kärntnertor), in Nestroy sei Parodie im Carltheater is aum 31. März 1859 zum eascht'n Moi g'spüit wua'n. Da Nestroy söwa håt de Tit'lroi'n, da Karl Treumann de Elsa g'spüit; da Alois Grois ois Mark- und Gaugråf und de Therese Braunecker-Schäfer ois Gertrude woa'n eb'nfois dabei.
De Origenäuhaundschrift vom Nestroy mit'n Tit'l Lohengrin:Musikalisch-dramatische Parodie in vier Bieldern (sic!) is no vuahaund'n. Es haund'lt si um a suagföitiche Reinschrift, in dea wo nåchträglich Streichungan und Ändarungan vuag'numma wua'n san, sowoi vom Nestroy söwa, ois aa von fremda Haund. Des Manuskript wiad in da Handschriftensammlung der Wienbibliothek im Rathaus aufbewoaht.
Des ziemli kuaze Stückl håt sowoi's Publekum ois wia'r aa de Kritik entteischt. De Rezepteaunan woa'n drum fåst olle net guat.
De Wiener Theaterzeitung vom Adolf Bäuerle håt aum 1. April 1859 g'schrieb'n:
Im Wanderer vom gleich'n Tåg is de Publekumsreakteaun deitli beschrieb'n wua'n, de Schauspüla san dafüa recht g'lobt wua'n:
Des Fremden-Blatt, eb'nfois vom 1. April, woa mit da Dekorateaun, mit de Kostüm' und mit da Bühnantechnik z'fried'n, håt owa eb'nfois nua wenich parodistische Spua'n im Text und in da Musi g'fund'n; Die Presse (vom gleich'n Datum), maant, de Origenäu-Musi vom Wagner warat eb'nso wenich lustich, ois wia de Opa da Zukunft; in da gleich'n Oat håt aa de Vorstadtzeitung g'schrieb'n.
In da Ostdeutschen Post vom 2. April is des Stückl aa net guat aufg'numma wua'n:
Da Helmut Ahrens håt g'maant, dass da Nestroy mit'n Lohengrin „wie mit einem Seziermesser“ de wichtichste G'foah von da Wagnerisch'n Kunst freig'legt hättat, nämlich in an „Schwulst und reinem Wortgeklingel“ zum vasink'n.
Beim Otto Rommel wiad 1952 festg'stöit, dass von de späta'n kuaz'n Stückln vom Nestroy de zwaa Parodien Tannhäuser und Lohengrin z'weg'n de daumois aktuö'n Theman aum meist'n Aufsehg'n g'håbt hättat'n, owa da Lohengrin warat „ausgesprochen schwach“ ausg'foi'n. Scho 1908 håt a g'maant, des Weak g'hörat „zu seinen [Nestroys] schwächsten Stücken“:
Da W. Edgar Yates is da Maanung, dass de zwaa Parodien Tannhäuser und Lohengrin, in dera Zeit entstaund'n warat'n, wo da Nestroy z'weg'n seina Direkteaunstätichkeit aum Carltheater beinåh' ka Zeit meah füa'r eigane Weak' g'håbt hättat und de Stückln ois Ausanaundasetzung vom Nestroy ois Sänga mit dera modeanan („Zukunfts“-)Musi zu sehg'n san. Olle zwaa warat'n owa weda'r in da Språch' no im Stüi, no in da Weaksidee auf an hoch'n Auspruch aug'sied'lt.
Sieben Mädchen in Uniform (Beoawatung) | Prinz Friedrich von Corsica | Der Zettelträger Papp | Dreyßig Jahre aus dem Leben eines Lumpen | Der Einsylbige | Der Tod am Hochzeitstage | Der unzusammenhängende Zusammenhang | Magische Eilwagenreise durch die Comödienwelt | Zwey Schüssel voll Fasching Krapfen | Der gefühlvolle Kerckermeister | Nagerl und Handschuh | Humoristische Eilwagen-Reise durch die Theaterwelt | Zampa der Tagdieb | Der konfuse Zauberer | Die Zauberreise in die Ritterzeit | Genius, Schuster und Marqueur | Der Zauberer Februar | Der Feenball | Der böse Geist Lumpacivagabundus | Robert der Teuxel | Der Tritschtratsch | Der Zauberer Sulphurelectrimagneticophosphoratus | Müller, Kohlenbrenner und Sesseltrager | Das Verlobungsfest im Feenreiche | Die Gleichheit der Jahre | Die Fahrt mit dem Dampfwagen | Die Familien Zwirn, Knieriem und Leim | Weder Lorbeerbaum noch Bettelstab | Eulenspiegel | Zu ebener Erde und erster Stock | Die Ballnacht | Der Treulose | Die beiden Nachtwandler | Der Affe und der Bräutigam | Eine Wohnung ist zu vermiethen in der Stadt | Moppels Abentheuer | Das Haus der Temperamente | Glück, Mißbrauch und Rückkehr | Der Kobold | Gegen Torheit gibt es kein Mittel | Die verhängnisvolle Faschingsnacht | Der Färber und sein Zwillingsbruder | Der Erbschleicher | Der Talisman | Das Mädl aus der Vorstadt | Einen Jux will er sich machen | Die Ereignisse im Gasthofe | Die Papiere des Teufels | Liebesgeschichten und Heurathssachen | Das Quodlibet verschiedener Jahrhunderte | Nur Ruhe! | Eisenbahnheirathen | Hinüber – Herüber | Der Zerrissene | Die beiden Herren Söhne | Das Gewürzkrämerkleeblatt | Unverhofft | Der Unbedeutende | Zwey ewige Juden und Keiner | Der Schützling | Die schlimmen Buben in der Schule | Martha oder Die Mischmonder Markt-Mägde-Miethung | Die lieben Anverwandten | Freiheit in Krähwinkel | Lady und Schneider | Judith und Holofernes | Der alte Mann mit der jungen Frau – Der Flüchtling | Höllenangst | Sie sollen ihn nicht haben | Karikaturen-Charivari mit Heurathszweck | Alles will den Prophet'n seh'n | Verwickelte Geschichte! | Mein Freund | Der gutmüthige Teufel | Kampl | Heimliches Geld, heimliche Liebe | Theaterg’schichten | „Nur keck!“ | Umsonst! | Tannhäuser (unsicha) → Tannhäuser (Wollheim) | Ein gebildeter Hausknecht (Beoawatung) | Zeitvertreib | Lohengrin | Frühere Verhältnisse | Häuptling Abendwind |
This article uses material from the Wikipedia Boarisch article Lohengrin (Nestroy), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Der Inhalt ist verfügbar unter CC BY-SA 4.0, sofern nicht anders angegeben. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Boarisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.