সাংশ্লেষিক ৰবৰ

 

১৮৯০ চনৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা চাইকেল আৰু বিশেষকৈ ইয়াৰ বায়ুচালিত টায়াৰৰ বৰ্ধিত ব্যৱহাৰে ৰবৰৰ চাহিদা বৃদ্ধি কৰিছিল। ১৯০৯ চনত জাৰ্মানীৰ এলবাৰফেল্ডৰ বেয়াৰ গৱেষণাগাৰত কাম কৰা ফ্ৰিটজ হফমেনৰ নেতৃত্বত এটা দলে প্ৰথম সংশ্লেষিত ৰবৰ তৈয়াৰ কৰাত সফল হয়। তেওঁ দেখিলে যে যদি মনোভিনাইলএচিটাইলিনক হাইড্ৰজেন ক্লৰাইডেৰে শোধন কৰা হয় আৰু তাৰ পৰা পোৱা ক্ল’ৰ’প্ৰিন পলিমাৰাইজ কৰা হয় তেন্তে নিওপ্ৰিনৰ সৃষ্টি হয়।

প্ৰথম কৃত্ৰিম ৰবৰ নিওপ্ৰিনৰ উদ্ভাৱক আছিল জুলিয়াছ আৰ্থাৰ নিউলেণ্ড। নিউলেণ্ড নট্ৰ ডেম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক আৰু কংগ্ৰেগেচন অৱ হলি ক্ৰছৰ পুৰোহিত আছিল। ১৯৩২ চনত ডুপণ্টে ডুপ্ৰিন নামেৰে নিওপ্ৰিন বজাৰত মুকলি কৰা হয়। নিওপ্ৰিনক বহু দিশত ৰবৰতকৈ উন্নত বুলি গণ্য কৰা হৈছিল যেনে ইয়াৰ সূৰ্যৰ পোহৰ, ঘৰ্ষণ আৰু উষ্ণতাৰ চৰম প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে ইয়াক বহু ব্যৱহাৰৰ বাবে জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছিল যেনে বৈদ্যুতিক কেবল ইনচুলেচন, টেলিফোন তাঁৰ, আৰু ঘৰৰ ছাদ আদিত ব্যৱহাৰ

 

দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত আমেৰিকাত কৃত্ৰিম ৰবৰৰ উৎপাদন বহু পৰিমাণে সম্প্ৰসাৰিত হৈছিল কাৰণ ১৯৪২ চনৰ মাজভাগলৈকে অক্ষ শক্তিসমূহে বিশ্বৰ প্ৰায় সকলো সীমিত প্ৰাকৃতিক ৰবৰৰ যোগান নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। জাপান়়এ এছিয়াৰ বেছিভাগ অংশ বিশেষকৈ দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ ব্ৰিটিছৰ উপনিবেশসমূহত যেনে মালয় (বৰ্তমান মালয়েছিয়া) আৰু ডাচ ইষ্ট ইণ্ডিজ (বৰ্তমান ইণ্ডোনেছিয়া)জয়লাভ কৰিছিল। প্ৰাকৃতিক ৰবৰৰ বিশ্বব্যাপী যোগানৰ বেছিভাগ এই ঠাইবোৰৰ পৰা আহৰণ কৰা হৈছিল। অপাৰেচন পইণ্টব্লেংকৰ সময়ত নাজী জাৰ্মানী আৰু অন্যান্য ঠাইৰ লক্ষ্যস্থানত তীব্ৰ বোমা বিস্ফোৰণ অভিযান চলোৱা হৈছিল। মূল লক্ষ্যসমূহৰ ভিতৰত আছিল বছৰি ৫০,০০০ টন উৎপাদন কৰা শ্বকোপাউ উদ্যোগ আৰু ৰেক্লিংহাউজেনৰ ওচৰৰ হুলছ কৃত্ৰিম ৰবৰ উদ্যোগ, যাৰ বাৰ্ষিক উৎপাদন ৩০,০০০ টন (মুঠৰ ১৭%)। ইয়াৰ উপৰিও ৰাইন নদীৰ পূব পাৰৰ ডেউট্জত অৱস্থিত কলনিশ্ব গুমিফেডেন ফেব্ৰিক টায়াৰ আৰু টিউব প্লাণ্টটো আছিল এই অভিযানৰ কেন্দ্ৰবিন্দু। ইটালীত ১৯৪৪ চনৰ ২৩ আগষ্টত নদীৰ দলঙৰ ওচৰত অৱস্থিত ফেৰাৰাৰ কৃত্ৰিম ৰবৰৰ কাৰখানাত বোমা বিস্ফোৰণ কৰা হয় (২০,০০০ টন ক্ষমতা), আৰু লগতে লেভাৰকুচেনত (৫,০০০ টন উৎপাদন)। উল্লেখযোগ্য যে ১৯৪৪ চনৰ ৫ মাৰ্চলৈকে নাজী দখল কৰা পোলেণ্ডৰ অশ্বিচিমত এটা কৃত্ৰিম ৰবৰ উদ্যোগ নিৰ্মাণৰ কাম চলি আছিল। আই জি ফাৰ্বেনে পৰিচালনা কৰা এই উদ্যোগটোত সংশ্লিষ্ট অশউইৎজ নিৰ্যাতন শিবিৰতৃতীয়ৰ দাস শ্ৰমিক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।

 

প্ৰাকৃতিক ৰবৰ, হেভিয়া ব্ৰাচিলিয়েনচিছ'ৰ লেটেক্সৰ পৰা অহা, মুখ্যতঃ পলি-চিছ-আইচ'প্ৰিন।

সংশ্লেষিত ৰবৰ, অন্যান্য পলিমাৰৰ দৰে, বিভিন্ন পেট্ৰ'লিয়াম-আধাৰিত মনোমাৰৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হয়। 

কিছুমান সংশ্লেষিত ৰবৰে প্ৰাকৃতিক ৰবৰৰ তুলনাত ওজোন ক্ৰেকিংৰ প্ৰতি অধিক প্ৰতিৰোধ প্ৰদৰ্শন কৰে। প্ৰাকৃতিক ৰবৰত ওজোন সংবেদনশীলতা ইয়াৰ শৃংখল গাঁথনিত দ্বৈত বন্ধনৰ উপস্থিতিৰ পৰা উদ্ভৱ হয়। কিছুমান সংশ্লেষিত ৰবৰত এই দুটা বন্ধনৰ অভাৱ থাকে, যাৰ ফলত সেইবোৰ অধিক অ'জন-ক্ৰেকিং প্ৰতিৰোধী হয়। উল্লেখযোগ্য উদাহৰণৰ ভিতৰত আছে ভিটন ৰবৰ, ইপিডিএম, আৰু বুটিল ৰবৰ। সংশ্লেষিত ৰবৰৰ আন এটা শ্ৰেণী, যাক থাৰ্মোপ্লাষ্টিক ইলাষ্টোমাৰ বুলি কোৱা হয় ।এই থাৰ্মোপ্লাষ্টিক ইলাষ্টোমাৰবোৰে ক্ৰছ-লিংকিংৰ জৰিয়তে গাঁথনিগত স্থিৰতা বজাই ৰাখে।