9 De Otobre: Data

· novenbre · diçenbre 

El 9 de otobre el ze el 282° dì dal scumìsio de l'ano drio del całendàrio gregorian e el 283° inte i ani bizesti. Par rivar al cao de l'ano ghe vołe oncora 83 dì.

• 768 – Carloman I e Carlo Magno i vien proclamai Rè dei Franchi
• 869 – Carlo el Calvo el vien proclamà Rè de Lotarinza
• 1000 – Leif Erikson el descuerze Vinland, devegnindo el primo eoropeo conosesto a métar pie in Nord Amèrica
• 1238 – Jàcomo I de Aragona el concuista Valencia, capitałe del Regno de Valencia
• 1446 – In Corea el vien creà l'alfabeto hangŭl
• 1582 – Sto dì cuà no el eziste inte el całendàrio gregorian: par re-linear el całendàrio a łe stajon, i dì dal 5 al 14 de otobre del 1582 i vien saltai
• 1621 – Col Tratà de Khotyn se sancise ła paze intrà Inpero otoman e Połònia
• 1655 – Carlo X Gustavo de Svèsia el concuista Cracòvia libaràndoła da l'ocupasion rusa
• 1708 – El zar Piero I el dèzema i svedezi inte ła bataja de Lesnaja
• 1740 – I cołoni ołandezi e i nativi zavanezi i descaena el masacro de ła popołasion ètnega cineze in Batàvia, copando almanco 10 000 persone
• 1760 – Guera dei sete ani: łe trupe ruse e austrìaghe łe òcupa Berlin par tre dì
• 1790 – Un grave teramoto inte el nord de l'Alzeria el pròvoca gravi dani e un tsunami inte el Mar Mediteràneo copando tremiłe persone
• 1799 – La nave miłitare franseze HMS Lutine ła se nega drio de łe coste ołandezi co un bałanso de 240 ómani morti
• 1806 – La Prùsia ła entra in guera contro de ła Fransa inte ła Guera de ła cuarta coałision
• 1812 – Guera del 1812 – inte un scontro navałe sul Lago Erie, łe forse americane i catura du nave britaniche; la HMS Detroit e la HMS Caledonia
• 1814 – In Ciłe Mariano Osorio el repristina tute łe istitusion cołoniałi
• 1820 – El Guayaquil el declara l'indipendensa da ła Spagna
• 1834 – Vertura de ła Dublin and Kingstown Railway, ła prima ferovia in Irlanda
• 1873 – El gnen fondà el United States Naval Institute
• 1874 – Co ła firma del Tratà de Berna el vien istituio cueło che ła ze oncó l'Union postałe universałe e da chel momento sta data ła devegnarà el Dì mondiałe de ła posta
• 1888 – El Monumento a Washington el vien verzesto al pùblego
• 1900 – Le Ìzołe Cook łe taca formar parte dei domini del Regno Unio
• 1911 – Un'esplozion gavesta par insidente ła descaena ła revolta de Wuchang contro de ła monarchia cineze
• 1914 – Prima guera mondiałe: Asèdio de Anversa – Anversa ła cede a łe trupe todesche
• 1918 – El prìnsipe Federico Carlo de Àsia-Kassel el vien ełezesto Rè de Finlàndia e Carèlia
• 1944 – Seconda guera mondiałe: el primo ministro britànego Winston Churchill e el cao de l'Union Soviètega Iosif Stalin, i scumìsia na confarensa de nove dì, a Mosca, par discórar sul futuro de l'Eoropa
• 1950 – Scumisia ła masacro de Goyang Geumjeong in Corea del Sud
• 1963
  • L'Uganda ła devien un repùblega
  • Straje del Vajont: 1917 persone łe vien copae co che na frana cascada inte ła conca de ła Diga del Vajont ła produze na stra-granda onda che ła sorpasa ła diga e ła se roersa inte ła vałada
• 1967 – El dì dopo de ła so catura, Che Guevara el vien zustisià par gaver erlevà ła revołusion in Bołìvia
• 1969 – A Chicago, ła Guàrdia Nasionałe ła vien ciamada a téndar ła foła, mentre che łe continua łe dimostrasion ligae al procedimento dei Oto de Chicago (procedimento tacà inte el 24 de setenbre)
• 1970 – In Canboja ła vien proclamada ła Repùblega Khmer
• 1981 – El presidente François Mitterrand el abołise ła pena de morte in Fransa
• 1989 – A Lipsia, inte ła Zermània Est, demostranti i dimanda ła legałizasion dei grupi de opozision e reforme democràteghe
• 1994 – El gnen creà a Darmstadt l'ełemento 110
• 2006 – la inpreza statounitense Google Inc ła aceta de sorbir el sito web de vìdeo YouTube par 1,65 miliardi de dòłari inte na tranzasion stock-for-stock.
• 2016 – L'Arakan Rohingya Salvation Army ła lansa el so primo ataco contro de łe forse de seguresa del Myanmar drio del confin intrà Bangladesh e Myanmar
• 2019 – La Turchia ła scumìsia ła so ofensiva miłitare inte el nord-est de ła Sìria.

Nasionałi

Rełijoze

Santi catòłeghi

Festa del patrono de łe sità

Làeghe

•   Wiki Commons el detien imàjini o altri file so 9 de otobre