Sirka suv va sirka kislotasidan iborat suyuq moddadir.
Sirka kislotasi etanolning Acetobacteraceae tomonidan fermantatsiyalanishidan mahsul boʻladi. Bugunda asosan oshxonada ishlatiladi, biroq tarixan u zaif kislota sifatida sanoat, tibbiyot va kundalik roʻzgʻorda ishlatilib kelinadi. Sirka sekin yoki tez fermentlanish jarayonlari orqali tayyorlanadi. Sekin jarayon anʼanaviy boʻlib, bir necha hafta yoki oygacha choʻziladi. Uzoq fermentlanish muddati bakteriyalardan iborat zaharsiz quyqa yigʻilishiga imkon beradi. Tezkor metodlarda suyuqlikka bakteriyalar qoʻshilib, nasos yordamida kislorodlashtirish uchun havolantiriladi. Tez fermentlanish muddati 20 soatdan uch kungacha boʻladi.
Sirka (ovqat sirkasi) — oziqovqatga ishlatiladigan sirka kislotaning suvdagi (3—15%) eritmasi; sanoatda sirka essensiyasi (savdoga chiqariladigan oziq-ovqat sirka ktasining 80% li suvli eritmasi; sanoatda vino, pivo, kucheiz etil spirti eritmasini bijgʻitish yoʻli bilan olinadi) ga suv qoʻshib tayyorlanadi. Oʻzbek pazandachiligida uy sharoitlarida S.ni uzum, anjir, olma va boshqa shirin mevalarning sharbatidan tayyorlanadi. Uzum S.si tayyorlash uchun yaxshi pishgan uzum sharbati sopol koʻza yoki xumchaga solinadi, har 1 l ga 100 g eski Sdan achitqi sifatida qoʻshiladi. Idish ogʻzini zich yopib, kaynash uchun quyosh tushadigan joyga qoʻyiladi. 1015 kundan soʻng qaynashi toʻxtab S. yetiladi. Tayyor S. suzib, idishlarga quyiladi. Konserva, marinadlar, ziravor tayyorlashda, ovqatga ishtahabaxsh maza kiritish, kabob sirkalashda, tibbiyotda va boshqalarda ishlatiladi (qarang Konservalash).
Vikiomborda Sirka haqida turkum mavjud |
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Sirka, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.