Davlatlar Roʻyxati: Suveren mamlakatlar roʻyxati

Bulardan 193 tasi BMTning faoliyatida aʼzo davlatlar sifatida, 2 tasi (Vatikan, Falastin)esa kuzatuvchi-davlat boʻlib ishtirok etmoqda.

Jahonning hozirgi siyosiy xaritasi turli tarixiy jarayonlar taʼsirida shakllangan. Ayniqsa, Birinchi va Ikkinchi jahon urushlari, mustamlaka tizimining yemirilishi, sotsialistik tuzumning barham topishi kabi jarayonlar alohida eʼtiborga loyiqdir. Ushbu tarixiy voqealar taʼsirida XX va XXI asrlar mobaynida dunyoda mustaqil davlatlar soni muttasil oʻsib keldi.

Hozirda dunyoning koʻp joylarida aholisi oʻz mustaqil davlatchiligini tan olish uchun kurashayotgan mintaqalar mavjud boʻlib kelmoqda.

Qisman tan olingan davlatlar — Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʼzo boʻlmagan davlatlar kamida bitta va undan ortiq BMTga aʼzo davlat tomonidan tan olingan davlatlar kiradi.

№	Bayroq	Mamlakat	Davlatlarning toʻliq nomi
1.		Abxaziya	Abxaziya Respublikasi
2.		Janubiy Osetiya	Janubiy Osetiya Respublikasi
3.		Kosovo	Kosovo Respublikasi
4.		Sahroi Arab Demokratik Respublikasi
5.		Falastin	Falastin Davlati
6.		Xitoy Respublikasi
7.		Shimoliy Kipr Turk Respublikasi

Tan olinmagan davlatlar — oʻzini suveren davlatlar deb eʻlon qilgan va aholining mavjudligi, hududni nazorat qilish, huquq va boshqaruv tizimlari kabi davlatchilik belgilariga ega boʻlgan, lekin ayni paytda davlat tomonidan diplomatik tan olinmagan mintaqalarning umumiy nomi. Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʻzo davlatlar tomonidan bir yoki bir nechta aʻzo davlatlarning suvereniteti ostida hisoblanadi.

№	Bayroq	Mamlakat	Davlatlarning toʻliq nomi
1.		Ambazoniya	Ambazoniya Federativ Respublikasi
2.		Dnestrboʻyi Moldova Respublikasi
3.		Somalilend	Somalilend Respublikasi
4.		Tog‘li Qorabog‘ Respublikasi

Muxtor davlatlar — katta davlat doirasidagi maqomiga ega boʻlgan muxtor respublika yoki boshqa muxtor birlik. U oʻzining konstitutsiyasi, qonun hujjatlari, hududi, fuqaroligi, oliy davlat organlari, maʼlum darajada byudjet va soliq mustaqilligiga ega. Lekin, u boshqa katta davlat doirasida tuzilganligi sababli oʻz pul tizimiga, armiyasiga, tashqi siyosiy va tashqi iqtisodiy munosabatlarda toʻliq mustaqillikka va xakazoga ega boʻlmaydi.

№	Bayroq	Mamlakat	Davlatlarning to'liq nomi
1.		Adigeya	Adigeya Respublikasi
2.		Ajariya	Ajariya Muxtor Respublikasi
3.		Boshqirdiston	Boshqirdiston Respublikasi
4.		Buryatiya	Buryatiya Respublikasi
5.		Gagauziya
6.		Dogʻiston	Dogʻiston Respublikasi
7.		Ingushetiya	Ingushetiya Respublikasi
8.		Kabardino-Bolqoriya	Kabardino-Bolqoriya Respublikasi
9.		Kareliya	Kareliya Respublikasi
10.		Komi	Komi Respublikasi
11.		Mariy El	Mariy El Respublikasi
12.		Mordoviya	Mordoviya Respublikasi
13.		Naxichevan	Naxichevan Muxtor Respublikasi
14.		Qalmogʻiston	Qalmogʻiston Respublikasi
15.		Qoraqalpogʻiston	Qoraqalpogʻiston Respublikasi
16.		Qorachoy-Cherkasiya	Qorachoy-Cherkasiya Respublikasi
17.		Qrim	Qrim Respublikasi
18.		Saxa	Saxa (Yoqutiston) Respublikasi
19.		Tatariston	Tatariston Respublikasi
20.		Tuva	Tuva Respublikasi
21.		Udmurtiya	Udmurtiya Respublikasi
22.		Xakasiya	Xakasiya Respublikasi
23.		Checheniston	Checheniston Respublikasi
24.		Chuvashiston	Chuvashiston Respublikasi
25.		Shimoliy Osetiya	Shimoliy Osetiya — Alaniya Respublikasi

Yangi Zelandiya bilan Assotsiyalashgan davlat

№	Bayroq	Mamlakat	Davlatlarning toʻliq nomi
1.		Niue
2.		Kuk orollari

Mulklar

Doimiy (mahalliy) aholisi va oʻz fuqaroligiga ega boʻlgan tuzilishlar

• Xalqaro shartnomalarda maxsus maqomga ega boʻlgan 3 ta hudud:
  • Xitoyning 2 ta maxsus maʼmuriy rayonlari:
    •   Gonkong (Syangan)
    •   Makao (Aomin)
  • Finlandiyaning 1 ta asosiy muxtor mintaqsi:
    •   Aland orollari
• Avstraliyaning tashqi hududlari:
  •   Kakos (Kiling) orollari
  •   Norfolk oroli
  •   Rojdestvo oroli
• Buyuk Britaniyaning dengizorti hududlari:
  •   Angilya
  •   Bermud orollari
  •   Britaniyaning Virgin orollari
  •   Gibraltar
  •   Kayman orollari
  •   Montserrat
  •   Pitkern orollari
  •   Muqaddas Yelena, Vozneseniya va Tristan-da-Kunya orollari
    •   Muqaddas Yelena oroli
    •   Vozneseniye oroli
    •   Tristan-da-Kunya orollari
  •   Terks va Kaykos orollari
  •   Folklend (Malvin) orollari
• Buyuk Britaniyaning qirollik yerlari:
  •   Gernsi
  •   Jersi
  •   Men oroli
• Daniyaning 2 ta hududi (2 muxtor mintaqasi):
  •   Grenlandiya
  •   Farer orollari
• Niderlandiyaning 3 ta dengizorti (muxtor) hududlari:
  •   Aruba
  •   Kyurasao
  •   Sint-Marten
• Yangi Zelandiyaning qaram hududi:
  •   Tokelau
• AQShning 5 ta dengizorti hududidagi mulklari (qoʻshilmagan hududlar):
  •   Amerikaning Virgin orollari
  •   Amerika Samoasi
  •   Guam
  •   Puerto-Riko
  •   Shimoliy Mariana orollari
• Fransiyaning 5 ta dengizorti birlashmalari:
  •   Sen-Bartelemi
  •   Sen-Marten
  •   Sen-Pyer va Mikelon
  •   Uollis va Futuna
  •   Fransuz Polineziyasi
• Fransiyaning 1 dengizortidagi asosiy maʼmuriy-hududiy birligi:
  •   Yangi Kaledoniya

Dengizorti hududlar, baʼzan alohida hududlar sifatida tasniflanadi

• Niderlandiyaning 3 ta asosiy (dengizortidagi) birlashmalari:
  •   Bonayre
  •   Saba
  •   Sint-Estatius
• Fransiyaning 5 ta dengizortidagi departamentlari va mintaqalari:
  •   Gvadelupa
  •   Mayotta
  •   Martinika
  •   Reyunion
  •   Fransuz Gvianasi

Doimiy aholisi boʻlmagan qaram hududlar

• Avstraliyaning 3 ta tashqi hududlari:
  •   Ashmor va Kartye orollari
  •   Korallo dengizi orollari hududi
  •   Xerd oroli va Makdonald orollari
• Buyuk Britaniyaning 3 ta dengizorti hududi:
  •   Akrotiri va Dakeliya
  •   Britaniyaning Hind okeanidagi hududi
  •   Janubiy Georgiya va Janubiy Sendvich orollari
• Norvegiyaning 3 ta qaram hududlari:
  •   Buve oroli
  •   Shpitsbergen
  •   Yan-Mayen
• AQShning 9 ta tashqi kichik orollari:
  •   Beyker oroli
  •   Jarvis oroli
  •   Jonston atolli
  •   Kingmen rifi
  •   Miduey atolli
  •   Navassa oroli
  •   Palmira atolli
  •   Ueyk oroli
  •   Xaulend oroli
• AQShning 2 ta bahsli hududi:
  • Baho-Nuevo
  • Serranilya
• Fransiyaning 2 ta dengizortidagi maxsus maʼmuriy-hududiy hududlari:
  •   Klipperton oroli
  •   Fransiyaning Janubiy va Antarktidadagi hududi
• 2 ta orollar guruhi tub aholisi boʻlmagan, bir qator davlatlar tomonidan bahsli:
  • Parasel orollari
  • Spratli
• Antarktidadagi 7 ta davlatning 8 ta hududiy daʼvolari (uning maqomi Antarktika shartnomasi bilan belgilanadi):
  • Avstraliya tomonidan daʼvo qilingan 1 ta Antarktida hududi:
    •   Avstraliyaning Antarktidadagi hududi
  • Argentina tomonidan daʼvo qilingan 1 ta Antarktida hududi:
    •   Argentina Antarktidasi
  • Buyuk Britaniya tomonidan daʼvo qilgan 1 ta Antarktida hududi:
    •   Britaniyaning Antarktidadagi hududi
  • Yangi Zelandiya tomonidan daʼvo qilgan 1 ta Antarktida hududi:
    •   Rossa qaram hududi
  • Norvegiya tomonidan daʼvo qilingan 2 ta Antarktida hududi:
    •   Qirolicha Mod yeri
    •   Petr I oroli
  • Fransiya tomonidan daʼvo qilingan 1 ta Antarktida hududi:
    •   Adeli yeri
  • Chili tomonidan daʼvo qilingan 1 ta Antarktida hududi:
    •   Chilining Antarktidadagi hududi

• Davlatlararo tuzilmalar (konfederatsiyalar): Yevropa Ittifoqi (rasmiy ravishda konfederatsiya yoki davlatning boshqa shakli bo'lmagan davlatdan yuqori siyosiy va moliyaviy darajaga ega tashkilot), Ittifoq davlati
• milliy hududlar: Muxtoriyatlar (Afon va boshqalar), federatsiya qismlari, rezervatsiyalar, Buyuk Britaniyaning tarkibiy qismlari (Angliya, Shotlandiya, Uels, Shimoliy Irlandiya)
• Malta ordeni (Xalqaro huquqqa koʻra, Malta oʻrdenining suvereniteti diplomatik missiyalar darajasida koʻrib chiqiladi, lekin davlat suvereniteti sifatida emas; BMTda kuzatuvchi tashkilot maqomiga ega);
• Kondominiumlar (qoʻshma hududlar);
• Nizoli hududlar (Ozod Kashmir, Gilgit-Baltiston, Gʻarbiy Sahroi Kabir);
• Hech kimning yeri boʻlmagan hudud (Antarktika, Bir-Tavil, Serb va Xorvat chegarasidagi hovli);
• Qabila qirolliklari;
• Aloqa qilmaydigan xalqlar hududlari;
• Neytral hududlar;
• Ijaraga olingan hududlar (Boyqoʻngʻir va boshqalar);
• Harbiy bazalar;
• Shaxsiy mulklar;
• Surgundagi hukumatlar;
• Maxsus iqtisodiy zonalar;
• Bir qator mamlakatlarning markaziy hukumatlari tomonidan nazorat qilinmagan va toʻliq mustaqillikka daʼvo qiladigan yoki daʼvo qilmaydigan hududlar (milliy ozodlik harakatlari, isyonchilar, separatistlar).

• Davlatlar pul birliklari roʻyxati
• Davlat poytaxtlari roʻyxati

• The World: A Third World Guide: 1995/96. Montevideo: Instituto del Tercer Mundo, 1995. [[Maxsus:BookSources/978-0-85598-291-1|ISBN 978-0-85598-291-1]]. OCLC 476299738. 
• „Countries or areas, codes and abbreviations“. Statistics Division, United Nations (1-aprel 2010-yil).

• Davis, Tim „World Countries and States List“. Timdavis.com.au (19-fevral 2009-yil).

• „Geographic Names“. Department of Public Information, Cartographic Section, United Nations (7-sentabr 2000-yil).

• „ISO 3166-1 Country names and code elements“. International Organization for Standardization (2010).

• „List of countries, territories and currencies“. Publications Office of the European Union (4-may 2010-yil).

• „The World Factbook“. United States: Central Intelligence Agency (2010). 7-noyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-yanvar 2020-yil.

(Wayback Machine saytida 12-avgust 2008-yil sanasida arxivlangan) 

• World of Information (Firm), and International Chamber of Commerce. Middle East Review 2003/04: The Economic and Business Report, 27th, London: Kogan Page, 2003 — 161 bet. [[Maxsus:BookSources/978-0-7494-4066-4|ISBN 978-0-7494-4066-4]]. OCLC 51992589.