Sayyor syujetlar nazariyasi, migratsion nazariya — xalq ogʻzaki poetik ijodidagi nazariya.
Oʻzlashtirish nazariyasi deb ham yuritiladi. 1859-yilda nemis faylasufi, Gyottingen universitetining professor T. Benfey (1809—1881) asos solgan. Rossiyadagi tarafdorlari: A. N. Pipin (18331904), V.F. Stasov (1824—1906) va boshqa Sayyor syujetlar nazariyasin. turli xalqlar folkloridagi syujet, motiv, uslub va obrazlardagi oʻxshashliklarni ogʻzaki va kitobiy yoʻl bilan bir yoki bir necha manbadan tarqalgani bilan izohlab, ularni bir xalqdan ikkinchi xalqning shunchaki oʻzlashtirishi deb, bir yoklama talqin qilgan. Bu nazariya tarafdorlari Yevropa va boshqa xalqlar ertaklarining hind ertaklariga oʻxshashligiga tayanib, ularning asosida "Gipopadesha" va "Panchatantra" nomli qad. hind toʻplamlari yotadi, degan xulosaga kelganlar. Aniq faktlarga asoslanish, folklor asarlarining tarqalish arealini oʻrganish, syujet va motivlarning har bir xalq tomonidan qayta ishlanishini qayd etish, xalqlar oʻrtasida oʻzaro madaniy aloqalarning mavjudligini taʼkidlash Sayyor syujetlar nazariyasin.ning yutuklari boʻlgan. Ammo har bir xalq ijodidagi folklor asarlarining faqat boshqa, nisbatan qadimiyroq xalqlar poetik ijodining taʼsiri, deb koʻrsatish mazkur xalqlarning milliy yutuklarini, ijod qobiliyatini inkor qiladi. Bu kamchilikni Antropologik maktab tarafdorlari maʼlum darajada tuzatdilar.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Sayyor syujetlar nazariyasi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.