Эшче-Крестьян Кызыл Армиясе: 1917-1946

lat. Eşçe-krestian Qızıl Ğäskäre(үле сылтама), рус. Рабоче-крестьянская Красная армия) — 1918—1922 елларда РСФСР коры җир гаскәрләре һәм 1922—1946 елларда Советлар Берлегенең коры җир кораллы көчләре.

Эшче-крестьян Кызыл Армиясе
Байрак
Нигезләнү датасы	23 февраль 1918
Кыскача исем	РККА
Сугыш	совет-поляк сугышы[d], Кытай-совет низагы[d], Шеңҗан интервенциясе (1934)[d], ССРБ-Япония чик буе низаглары[d], ЭККГнең Польшага бәреп керүе, Совет-фин сугышы, Совет-япон сугышы[d], Көнбатыш Украинада советларга каршы партизан каршылыгы[d], Литва партизаннары[d], Каһәр суккан солдатлар[d] һәм Икенче бөтендөнья сугышы
... хөрмәтенә аталган	кызыл
Нигезләүче	Иосиф Сталин, Подвойский, Николай Ильич[d] һәм Владимир Ленин
Дәүләт	СССР
Әүвәлгесе	1917 елгы инкыйлаблар чоры Россия гаскәре[d]
Киләсе	Совет армиясе[d]
Алыштырган	Кызыл гвардия[d]
Гамәлдән чыгу датасы	25 февраль 1946
Командир	Ставка Верховного Главнокомандования[d]
Эшче-крестьян Кызыл Армиясе Викиҗыентыкта

1946 елдан 1992 елга кадәр Совет армиясе.

Совет Берлеге таркалганнан соң Совет армиясе дә таркала, Россия Федерациясе кораллы көчләре Совет армиясе бер өлеше була.

Мәгънәдәш сүзләр - ЭККГ, РККА, ЭККА, Кызыл Гаскәр, Кызыл Армия — 1918 елның 23 февраленнән 1946 елның 25 февраленә кадәр РСФСР/ССРБ кораллы көчләренең исеме.

1918 елның 23 февралендә яшь Кызыл Армиянең Алмания гаскәрләрен Псков һәм Нарва шәһәрләре тирәсендә тар-мар итеп, бөек җиңүгә ирешүен искә алып билгеләп үтелә башлый.

Кызыл Армия рәсми туу датасы — 23.2.1918 ләкин чынында Кызыл Армия Казан шәһәре янында урнашкан Зөя шәһәрчелегендә 1918 елның август-сентябрендә барлыкка килгән.

Кызыл Армия 1918 елда төп булдыручысы — Лев Троцкий.

Кызыл Армия күренекле гаскәр башлыклары — Лев Троцкий, Георгий Жуков, Константин Рокоссовский, Василий Чуйков.

Кызыл Гаскәрнең төп казанышлары һәм җиңүләре - дөньяны фашизмнан коткару - Икенче Бөтендөнья сугышында җиңү: 75% фашист гаскәрләрен юк итү, Ватандашлар сугышында җиңү, Халкин-Гол сугышында җиңү, Квантун гаскәрләрен юк итү.

 

• апрель 1918 ел — 196 000 кеше.
• сентябрь 1918 ел — 550 000 кеше.
• октябрь 1918 ел — 800 000 кеше.
• 1919 ел — 3 000 000 кеше.
• 1920 ел — 5 500 000 кеше.
• 1925 ел — 562 000 кеше.
• 1927 елны — 586 000 кеше.
• 1932 елны мартта — 604 300 кеше.
• 1937 ел — 1 518 090 кеше.
• 1939 елның 21 февралендә — 1 910 477 кеше.
• сентябрь 1939 ел — 5 289 400 кеше
• декабрь 1939 ел — 3 273 400 кеше.
• гыйнвар 1941 ел — 4 200 000 кеше.
• 22 июнь 1941 ел — 5 080 977 кеше
• 1 июль 1941 ел — 10 380 000 кеше.
• яз 1942 ел — 5 500 000 кеше.
• 1942 елның җәенә — 11 000 000 кеше чамасы.
• 1945 елның башында — 11 365 000 кеше.
• 1945 елның маена — 11 365 000 кеше.
• февраль 1946 ел — 5 300 000 кеше.

1937 елда Сталин репрессияләре нәтиҗәсендә 114300 офицерыннан 11034 репрессияләнгән, шул исәптән гаскәр башлыклары - Михаил Тухачевский, Блюхер, Якир. Кайбер тарихчылар буенча Бөек Ватан сугышының беренче дәверендә күп тәҗрибәсез гаскәр башлыклары булганга күрә 1941 елгы җиңелүләр дә аңлатыла.