2022 Россиянең Украинага Бәреп Керүе

Бу мәкаләдә хәзерге вакыйгалар сурәтләнә. Мәгълүмат вакыт үтүе белән үзгәрергә мөмкин. Сез 22:08 10 февраль 2024 (UTC) вакытыннан мәкалә версиясен карыйсыз. (яңарту)

Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)
Төп низаг: Россия-Украина сугышы
Дата	24 февраль 2022 — х.в.
Урын	Украина Украина
Халәт	актив фаза
Көндәшләр
Русия Русия  • ДХР (2022 елның 4 октябренә кадәр)  • ЛХР (2022 елның 4 октябренә кадәр) Территорияләр биргән: Беларусь Беларусь Украина Украина
Сәргаскәрләр
Владимир Путин Володымыр Зеленскы
Яклар көчләре
билгесез билгесез
Югалтулар
билгесез билгесез

Россия Федерациясе Президентының карары нигезендә Россия Кораллы көчләрнең күрше илгә берәп керүеннән башланды.

БМОның Качаклар эшләре буенча югары комиссары идарәсе белдерүенчә, беренче атна эчендә илдән 1 миллионнан артык кешенең китүенә, күп торак пунктларында гуманитар катастрофага китерде.

Россия 2022 елның 23-24 февраленә каршы төндә Украинага каршы хәрби операцияләр башлады. Бу һөҗүмгә кадәрче Россия белән Украина арасындагы дәвам итүче каршылык көчәеп барды, Украина чигендә гаскәрләр тупланды, шулай ук 2022 елның 21 февралендә Донецк Халык Республикасы (ДХР) һәм Луганск Халык Республикасы (ЛХР) дипломатик танылуы урын алды.

24 февраль иртәсендә (Мәскәү вакыты белән 05:30дә), Россия телевидениесе Ил Президенты Владимир Путинның "махсус хәрби операция" башлануы турындагы мөрәҗәгатен күрсәтте . Украина хәрби инфраструктурасына, авиациягә, һава оборонасына, хәрби аэродромнарга зыян китерүдән соң, Россия гаскәрләре Украина территориясенә Россиянең материклар өлешеннән, Белоруссиядән һәм Кырымнан бәреп керделәр . Шул ук вакытта, ДХР һәм ЛХР кораллы формированиеләре Донбассның барлык фронт сызыгы буенча Украина кораллы көчләренә (УКК) каршы сугыш башладылар һәм берничә урында һөҗүмгә күчтеләр .

Украина президенты Володымыр Зеленский белдергәнчә, Россиянең хәрби хәрәкәтләренең төп максаты — Украинаны дәүләт буларак юк итү . Украина Россия белән дипломатик мөнәсәбәтләрнең өзүен игълан итте . Илгә таба хәрби һөҗүм башлану аркасында, Володымыр Зеленский Украина территориясендә сугыш хәлен кертелүен , 25 февральдә исә ул гомуми мобилизация башланачагын игълан итте .

2022 елның 24 февралендә сугыш игълан ителгәнгә кадәр, массакүләм мәгълүмат чараларында якынлашып килүче һөҗүм турында чыга торган күп санлы белдерүләр күзәтелде, Россиянең югары түрәләре боларны дәвамлы кире кагып торды.

Дөнья җәмәгатьчелеге бу һөҗүмне хөкем итте һәм Россиягә карата яңа санкцияләр гамәлгә кертелүенә китерде.

2022 елның 21 февралендә ДХР һәм ЛХР башлыклары Денис Пушилин һәм Леонид Пасечник Россия Президенты Владимир Путинга республикаларның бәйсезлеген тану үтенече белән мөрәҗәгать иттеләр . Мөрәҗәгатьләр Россия Федерациясенең Куркынычсызлык Советының киңәйтелгән утырышында каралды, анда республикаларның бәйсезлеген тану тулысынча якланды .

Шул ук көннең кичендә Владимир Путин Россия гражданнарына телевидение аркылы мөрәҗәгать итте, ДХР һәм ЛХР бәйсезлеген тану турындагы указларга кул куйды, ДХР башлыгы Денис Пушилин һәм ЛХР башлыгы Леонид Пасечник белән дуслык, хезмәттәшлек һәм үзара ярдәм килешүләренә кул куйды .

22 февральдә ДХР һәм ЛХР парламентлары Россия белән дуслык, хезмәттәшлек һәм үзара ярдәм килешүләрен бертавыштан расладылар. Килешүләр нигезендә, Россия һәм республикалар бер-берсенең суверенлыгын һәм куркынычсызлыгын яклауда тыгыз хезмәттәшлек итәчәкләр һәм "агрессия актларына" каршы торачак. Документлар якларга үз территориясендә кораллы көчләр, хәрби инфраструктура һәм хәрби базалар куллану хокукын бирә. Ратификациядән соң , Россия Федерациясенең Тышкы эшләр министрлыгы Россиянең халык республикаларына әлегә гаскәр җибәрмәячәген, ләкин куркыныч булган очракта хәрби ярдәм күрсәтергә әзер булуын әйтте . Шул ук кичне Россия, ДХР һәм ЛХР арасында илчелек дәрәҗәсендә дипломатик мөнәсәбәтләр урнашуы турында хәбәр иттелде.

Шул ук көнне Владимир Путин Федерация Советыннан Донбасс конфликты белән бәйле рәвештә чит илләрдә Россия гаскәрләрен куллану хокукын алды .

22 февральнең беренче яртысында Украина ил буенча гадәттән тыш хәлне игълан итте (Донбассның контрольсез территорияләре тышында) .

22 февраль кичендә узган матбугат конференциясендә Путин булдыруда үзе катнашкан Минск килешүләренең Донецк һәм Луганск халык республикалары танылганнан соң юкка чыгуын әйтте. Аның сүзләре буенча, Украина бу килешүләрне үтәргә теләмәгәнгә Россия ДХР һәм ЛХРны танырга булды .

Пресс-конференция барышында Путин Украина белән мөнәсәбәтләрне нормалаштыру өчен берничә шарт куйды. Аның сүзләре буенча, бу Украина хакимияте Кырымдагы референдум нәтиҗәләрен таныса, НАТОга керүдән баш тартса һәм илнең билгеле бер дәрәҗәдә демилитаризациясенә барса мөмкин .

Украина Премьер-Министры Деныс Шмыһал әйтүенчә, Россия Президенты Владимир Путин тәкъдим иткән мөнәсәбәтләрне нормалаштыру шартлары "Украина җәмгыяте сайлавына каршы килә", аларны үтәүне Украина мөмкин түгел дип саный .

22 февраль кичендә Россия Тышкы эшләр министрлыгы Киевтәге Россия илчелеге һәм Одесса, Львов, Харьков һәм Черниговтагы консуллыклары хезмәткәрләренең "тормышларын һәм куркынычсызлыгын яклау өчен" аларны эвакуацияләү ниятен игълан итте .

23 февральдә, Украина парламенты һәм хакимиятенең вебсайтлары, шулай ук банк вебсайтлары DDoS һөҗүмнәренә дучар ителде .

23 февраль кичендә Россия Президентының матбугат секретаре Дмитрий Песков яңа танылган республикалар башлыкларының "Украина режименең хәрби агрессиясен җиңәргә булышу" үтенече белән Россия лидерына мөрәҗәгатьләр итүләре турында хәбәр итте .

• Өченче бөтендөнья сугышына(рус.)татар. юл ачмау өчен, хәрби каршылыкта   Украина гаскәре генә катнаша һәм бәрелешләр шул территориядә генә уза.
•   Франция,   Алмания,   Исраил,   Төркия һәм   БМО җитәкчеләре арадашчылык торышлыкларда булынды.
•   Кытай Халык Җөмһүрияте кораллы бәрелешләрне туктату, суверен дәүләтнең берлеген һәм бердәмлеген хөрмәт итүгә чакырды.
• Зур җиделек,   Аурупа Берлеге һәм башка беректәшләре   Россия Федерациясе һәм анарга ярдәм итүче   Белорусиягә карата икътисади санкцияләр кертте(рус.)татар.
• кайбер халыкара оешмалар   Россия Федерациясе һәм   Белорусия белән мөнәсәбәтләрне туктатты.
• кайбер шәхси бизнес хуҗалары һәм башка инвесторлар бойкот игълан итте(рус.)татар..
•   НАТО әгъзалары Украина кораллы көчләренә(рус.)татар. илләренә утлы һөҗүм белән кергән чит ил көчләренә уңышлы каршылык күрсәтә алулары өчен хәрби техниканы җибәрә башлады.
•   АКШ үз тарихында икенче ленд-лиз турында канунны(рус.)татар. кабул итте.

• Россиянең 2022 елгы Украина махсус хәрби операциясе дәвамында үтерелгән татарлар исемлеге
• Төркем:2022 елгы Украина бәрелешләрендә үлгән Россия хәрбиләре
• Төркем:Россия хәрби көчләренең 2022 елда Украинага кертелүенә каршы чыккан танылган шәхесләр
• Төркем:Украинадагы низаг аркасында шәхси санкцияләргә дучар булганнар