Zencefil

Başta Çin olmak üzere, Hindistan, Endonezya, Vietnam, Japonya gibi tropik ya da yarı tropik iklimlerde yetişir. Dış görünüş olarak Yerelması ile aynıdır.

Zencefil
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae Şube: Spermatophyta Sınıf: Magnoliopsida Takım: Zingiberales Familya: Zingiberaceae Oymak: Zingibereae Cins: Zingiber Tür: Z. officinale
İkili adlandırma
Zingiber officinale Roscoe

 

 

Genelde kök yumruları Baharat olarak dünyanın birçok mutfağında kullanılır. Güney Çin'den gelen Zencefil, önce Hindistan'a; ardından Güneydoğu Asya'ya, Batı Afrika'ya ve Karayipler'e yayılmıştır. Zencefil bitkisinin şekilsiz, parçalar halinde bulunan soyulmuş ya da soyulmamış haldeki kurutulmuş kökleri ya da bunların öğütülmüş hali kullanılan kısımdır. Çöreklere katılır. Ayrıca zencefilden gazoz, şarap, turşu ve reçel yapımında da yararlanılır.

Mutfakta çorbalara, patates, sosis, çeşitli dolmalar, ızgara etler, söğüş, pilav, her türlü beyaz peynire, çeşitli sebzelere, meyve salatasına, çeşitli pastalara, kurabiyelere ve keklere katılır.

Zencefil kökünün bileşiminde önemli etken maddeler var. Taze zencefil etken madde bakımından daha zengin; % 80 su, % 2 protein, % 1 yağ, % 12 nişasta, kalsiyum, fosfor, demir, B ve C vitamini içeriyor. Kuru zencefilde su oranı % 10'dur. Baharat olarak kullanılabilecek 1 çay kaşığı zencefilde besin içeriği mangan hariç ihmal edilebilecek düzeydedir. Bu miktarda zencefil günlük mangan gereksiminin %79'unu karşılar.

Ilımlı kullanım miktarlarında Zencefil FDA tarafından genel olarak güvenli kabul edilir. Bununla birlikte devamlı kullanılan Coumadin ve Warfarin gibi ilaçlarla etkileşime girebilir ve bu ilaçların güvenli seviyelerini değiştirebilir.

Toz şeklinde kullanımında alerjik döküntüler, güvenli olarak tanımlanmasına rağmen midede yanma, gaz, bulantı gibi belirtilere yol açabilir.

Safra taşı olan kişilerde olumsuz etkilere yol açabilir.

Geleneksel tıpta kullanımı

Geleneksel ve kanıta dayalı olmayan hekimlik uygulamalarında mide rahatsızlığına, baş dönmesine iyi geldiği ifade edilir. Ayrıca iştah açıcı, antiseptik, midevi, gaz söktürücü, sindirimi düzenleyici, solunum yollarını açıcı ve toksin atıcı etkilerinden söz edilmektedir. Bunun yanında kan damarlarını açartığı, terleme ve sıcaklık yaptığı, kalbi canlandırdığı ifade edilir.

Tıbbi araştırmalar

Amerikan kanser derneğine göre, Zencefil tümörlerin gelişimini önleyici olarak kanser tedavisinde önerilmesine rağmen bu yönde bilimsel kanıtlar sunulamamış, bazı hayvan deneylerinde bu yönde bulgular olmasına rağmen, insanlarda aynı şekilde etki yapıp yapmayacağı bilinmeyen ve daha ileri araştırmalara ihtiyaç duyulan bir konudur."

Sınırlı sayıda araştırmaya göre zencefil deniz tutması, sabah bulantıları ve kemoterapiden kaynaklanan bulantılarda plasebodan daha etkili bulunmuştur. Bununla birlikte post-op bulantılar için zencefilin plasebodan üstünlüğü gösterilememiştir.

Gebelikte kullanımı; Gebelikte bazı araştırmalara göre kullanımı mutajenik, diğer bazı araştırmalara göre ise antimutajenik olarak değerlendirilmiştir.