Ayraç ya da parantez, bir noktalama işareti.
Yay, köşeli ve çengelli parantez olmak üzere başlıca 3 çeşidi vardır. Bunun haricinde yatık V şeklinde parantezlere de rastlanır. Türkçede parantez sözcüğüyle çoğunlukla yay parantez kastedilir.
Parantez | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cümle içinde, cümlenin yapısı ile doğrudan ilgili olmayan açıklamalar yapılması amacı ile kullanılır. Cümle içinde bir sözcük ya da cümleden sonra yapılması uygun görülen açıklamalar ayraç içine alınır.
Eşanlamdaki sözcükler, eş değerdeki tarihler ve rakamlar ayraç içinde gösterilir.
Tiyatro yapıtları ve senaryolarda sahnede yapılacak hareketler ve ek açıklamalar ayraç içinde kullanılır.
Alıntı yapılan eser ve yazarları belirtmek amacı ile kullanılır.
Alıntılarda, orijinal metinde belirtilmemiş sözcük veya bölümler eklenirken kullanılır.
Bir söze alay veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine alınır:
Bir bilginin şüphe ile karşılanan veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır:
Bir konunun anlatımı sırasında maddeler sıralanırken rakam ve harflerden sonra yarım ayraç kullanılır. Örnek:
Ayraç, matematikte işlem sırasını veya büyüklükleri belirtmek için kullanılır.
Matematikte fonksiyonlarda kullanılır.
Ünlem, soru, nokta, virgül gibi noktalama işaretleri tırnak işaretinin içine, ayracın ise dışına (ayraçtan sonra) konulur.
Ayraç ile tırnak işaretinin kullanılacağı yerlerin birbirine karıştırılması halinde anlama bakılır. Tırnak işareti içindeki sözcük ve cümleler çıkartıldığında anlam bozulurken ayraç içindeki sözcük ve cümleler çıkartıldığında anlam bozulmaz:
İngilizcede yay ayraç cümle içinde, cümlenin yapısı ile doğrudan ilgili olmayan açıklamalar yapılması amacı ile kullanılır.
Fransızcada çift ok ayraç (guillemet) alıntılarda tırnak işareti yerine kullanılır:
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Parantez, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.