Türk Devletleri Teşkilatı: Uluslararası Türk birliği

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi), Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur.

Türk Devletleri Teşkilatı
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Slogan
Biz birlikte daha güçlüyüz!
  • Biz birlikdə daha güclüyük! (Azerice)
  • Bız bırge myqtymyz! (Kazakça)
  • Биз бирге дагы күчтүүбүз! (Kırgızca)
  • Erősebbek vagyunk együtt! (Macarca)
  • Biz bilelikde has güýçli! (Türkmence)
  • Biz birgalikda kuchliroqmiz! (Özbekçe)
  Üye ülkeler   Gözlemci ülkeler
  Üye ülkeler
  Gözlemci ülkeler
Siyasi merkezler
Resmî dil(ler)
DemonimTürk halkları
TürUluslararası kuruluş
Üyelik
Liderler
• Genel sekreter
Kırgızistan Kubanıçbek Ömüraliyev
• Dönem başkanı
Kazakistan Kasım Cömert Tokayev
• Onursal başkan
Kazakistan Nursultan Nazarbayev
Tarihçe
3 Ekim 2009
• Mevcut hâlin kabülü
12 Kasım 2021
Yüzölçümü
• Toplam
4.242.362 km2
Nüfus
• 2022 tahminî
156.616.392
GSYİH (SAGP)2021 tahminî
• Toplam
4.180.861 trilyon $
GSYİH (nominal)2021 tahminî
• Toplam
1.331.714 trilyon $
• Kişi başına
7.772 $
Resmî site
turkicstates.org
  • a. Parlamenter Asamblesi
  • b. Avrupa Ofisi
  • c. Genel Sekreterlik
  • d. Kültür başkenti
  • e. Bölgesel Diaspora Merkezi
  • f. Türk Akademisi
  • g. Manevi başkent
  • h. Medeniyet başkenti

Türk Devletleri Teşkilatının temeli, 1992 yılında Türkiye'nin başkenti Ankara’da ilki düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi ile atılmıştır. 2006 yılında ise dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından teşkilat haline getirilmesi önerilmiş olup 3 Ekim 2009 tarihinde Nahçıvan'da imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile konsey olarak yapılandırılmıştır. 12 Kasım 2021 tarihinde düzenlenen 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi sırasında Türk Devletleri Teşkilatı olarak yeniden yapılandırılmıştır.

Teşkilatın Genel Sekreterliği İstanbul'dadır. Kasım 2021 tarihinde gerçekleşen İstanbul zirvesine ilk kez gözlemci ülke statüsünde katılan Türkmenistan, 11 Kasım 2022'de gerçekleştirilen 9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi'nde tam üye olacağı duyurulmuş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ise teşkilata gözlemci üye olarak katılmıştır.

Tarihçe

Örgüt; Türk Konseyi adıyla, 1992-2010 yılları arasında yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi sonrasında, Türk dilleri konuşan ülkeler arasındaki bağın güçlendirilmesi amacıyla 3 Ekim 2009 tarihinde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye arasında imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile kurulmuştur. Konseyin kurucu Genel Sekreteri Halil Akıncı'ya göre "Türk Konseyi, Türk devletlerinin tarihteki ilk gönüllü ittifakı olmuştur."

30 Nisan 2018'de Özbekistan'ın Türk Dili Konuşan Ülkeler İş Birliği Konseyine katılacağı ve örgütün yaklaşan Bişkek zirvesine katılacağı açıklandı ve 14 Eylül 2019'da tam üye oldu.

Macaristan ise 2018'in sonlarından bu yana gözlemci üye statüsündedir. Ancak gelecekte tam üyelik başvurusunda bulunabileceği açıklanmıştır.

12 Kasım 2021 tarihinde İstanbul'daki Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nda düzenlenen 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi'nde, örgütün adı Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirilmiş ve Türkmenistan gözlemci ülke olarak teşkilta dâhil olmuştur.

Teşkilatın Genel Sekreterliği, İstanbul'da; ilişkili kurumları olan diğer Türk dünyası iş birliği kurumları olan Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı, Ankara'da; Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi ve Türk Kültür ve Miras Vakfı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de; Türk Akademisi ise Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunmaktadır.

Genel Sekreterlik

Türk Devletleri Teşkilatının genel sekreterliği İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde yer almaktaydı. 12 Kasım 2021 tarihinde, Fatih ilçesinde yer alan Arif Paşa Konağı Türk Devletleri Teşkilatına tahsis edilmiş, düzenlenen bayrak çekme töreniyle hizmete açılmıştır.

Bayrak

Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı

22 Ağustos 2012 tarihinde Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te toplanan 2. Türk Keneşi Dışişleri Bakanları toplantısında Türk Konseyinin resmî bayrağı kabul edildi. Bayrak, üye ülkelere (Özbekistan dışında) ait sembollerin birleşiminden meydana gelmiştir: Rengini Kazakistan bayrağından, ortasındaki güneşi Kırgızistan bayrağından, hilali Türk bayrağı ve Azerbaycan bayrağından, sekiz köşeli yıldızı ise Azerbaycan bayrağından almaktadır.

Misyon ve hedefler

Nominal olarak Nahçıvan Anlaşması'nın ön sözü, üye devletlerin Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda yer alan amaç ve ilkelere bağlı kalma iradesini teyit etmekte ve Türk Devletleri Teşkilatının ana hedefini, bölgede ve dünyada barış ve istikrara ortak katkılarda bulunmanın yanı sıra Türk dilleri konuşan devletler arasındaki kapsamlı iş birliğini daha da derinleştirmek olarak tanımlamaktadır. Üye devletler, demokratik değerlere, insan haklarına, hukukun üstünlüğüne ve iyi yönetişim ilkelerine bağlılıklarını sözde teyit etmişlerdir.

Nahçıvan Anlaşması, teşkilatın temel amaç ve görevlerini şu şekilde ortaya koymaktadır:

  • Taraflar arasında karşılıklı güven ve dostluğun güçlendirilmesi;
  • Dış politika konularında ortak tavırlar geliştirmek;
  • Uluslararası terörizm, ayrılıkçılık, aşırıcılık ve sınır ötesi suçlarla mücadele için eylemleri koordine etmek;
  • Tüm ortak çıkar alanlarında etkili bölgesel ve ikili iş birliğini teşvik etmek;
  • Ticaret ve yatırım için uygun koşullar yaratmak;
  • Kapsamlı ve dengeli ekonomik büyümeyi, sosyal ve kültürel kalkınmayı hedeflemek;
  • Bilim, teknoloji, eğitim, sağlık, kültür, spor ve turizm alanlarında etkileşimi genişletmek;
  • Kitle iletişim araçlarının ve diğer iletişim araçlarının etkileşimini teşvik etmek;
  • Üye devletler arasında iş birliği ve entegrasyonu güçlendirilmek;
  • İlgili yasal bilgilerin alışverişini teşvik etmek ve yasal iş birliğini geliştirmektir.

Yapı ve işleyiş

Türk Devletleri Teşkilatının ana organları şunlardır:

  • Devlet Başkanları Konseyi
  • Dışişleri Bakanları Konseyi
  • Kıdemli Memurlar Komitesi
  • Aksakallar Konseyi
  • Genel Sekreterlik, İstanbul

Türk Devletleri Teşkilatının ana karar alma ve yönetim organı, üye ülkelerin görevdeki cumhurbaşkanlarından oluşan Devlet Başkanları Konseyidir. Başkanlık yıllık olarak değişir. Türk Devletleri Teşkilatının tüm faaliyetleri, Nahçıvan Anlaşması'na uygun olarak İstanbul'da bulunan Genel Sekreterlik tarafından koordine edilmekte ve izlenmektedir. Cumhurbaşkanları daha önceden belirlenmiş bir Türk şehrinde yılda bir kez toplanır. Üst düzey yetkililer, aksakallar, diğer bakanlar ve hükûmet yetkilileri düzenli olarak bir araya gelmektedir.

Devlet Başkanları Konseyi

Devlet Başkanları Konseyi (DBK), tarafların devlet başkanlarının aşağıda belirtilen çerçevelerde bir araya geldikleri düzenli toplantılarla faaliyetlerini sürdürür;

  • Güncel uluslararası sorunların çözümüne ilişkin olarak taraflar arasındaki etkileşimin değerlendirilmesi,
  • Türk Devletleri Teşkilatı kapsamında öncelikli iş birliği alanlarının belirlenmesi,
  • Türk Devletleri Teşkilatının faaliyetlerinin değerlendirilmesi.
  • Bir sonraki DBK toplantısının yeri, kural olarak tarafların İngilizce adlarının alfabetik sırasına göre belirlenir. Olağanüstü DBK toplantısının yeri taraflar arasında sağlanacak mutabakat uyarınca tespit edilir.

Aksakallar Konseyi

Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
Aksakallar Konseyi Heyeti, Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte.

Türk halklarının en köklü töresi “ata”ya ve “akil” kişiye müracaat ve istişare müessesesinin Teşkilat kapsamında tesis edilmiş karşılığı olan Aksakallar Konseyi, Türk Devletleri Teşkilatının daimî istişare organıdır. İstanbul’da düzenlenen 8. Zirve sırasında Aksakallar Konseyi’ni daha etkin hâle getirmek ve her biri engin tecrübeye sahip aksakallardan müteşekkil Konseyden daha fazla istifade edebilmek amacıyla devlet başkanları tarafından Aksakallar Konseyinin yönetmeliği yenilenmiş ve Konseyin başkanlığına Türkiye aksakalı Binali Yıldırım atanmıştır.

Bağlı kurum ve kuruluşlar

Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
Ankara'daki TÜRKSOY genel merkezi

Türk Devletleri Teşkilatı, aşağıdakiler gibi diğer tüm iş birliği mekanizmaları için bir şemsiye teşkilat işlevi görür:

Uluslararası iş birlikleri

Türk Devletleri Teşkilatı, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nda gözlemcidir. Teşkilat ayrıca Birleşmiş Milletler ve İslam İşbirliği Teşkilatı'nda gözlemci statüsü için başvuruda bulunmuştur. Ayrıca Türk Devletleri Teşkilatı, Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı ve Asya'da İş Birliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı ile yakın iş birliği ilişkilerini sürdürmektedir.

Projeler

Kuruluş anlaşması, Türk devletleri arasında kapsamlı işbirliğini örgütün temel amacı ve varlık nedeni olarak belirlediğinden teşkilat çeşitli projeler üzerinde çalışmaktadır. Projeler; ekonomi, kültür, eğitim, ulaşım, gümrük ve diaspora olmak üzere altı işbirliği süreci altında gruplandırılmıştır. Projelere örnek olarak Türk Üniversiteler Birliğinin kurulması ve ortak bir tarih ders kitabının yazılması gösterilebilir. Türk Devletleri Teşkilatı, üye devletlerin az gelişmiş bölgelerinde ekonomik kalkınmayı artırmanın yolları üzerinde de çalışmaktadır. Genel Sekreterlik, ilgili alanlarda işbirliğini teşvik etmenin yolları üzerinde çalışmak üzere ekonomi bakanlarını, eğitim bakanlarını, ulaştırma bakanlarını, gümrük idareleri başkanlarını ve farklı bakanlıklardan ve kurumlardan diğer üst düzey yetkilileri bir araya getirir. Projeler ve iş birliği konuları bakanların ve idare başkanlarının önüne çıkarılmadan önce çalışma grupları tarafından detaylandırılır. Yakın zamanda başlatılan bir proje, tüm dünyadaki Türk halkları diasporaları arasında daha yakın iş birliği için bir mekanizmanın kurulmasıdır.

Ortak yatırım fonu

Kırgızistan Dışişleri Bakanı Ruslan Kazakbayev; Kasım 2020'de, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı görüşmede, Türk Devletleri Teşkilatı üyelerinin ekonomik ilişkilerini güçlendirmeleri, ortak bir yatırım fonu kurmaları ve merkezini Kırgızistan'a kurmaları gerektiğine dikkat çekti. Genel Sekreter Bağdad Amreyev, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ı ziyaret ederek Ortak Yatırım Fonu'nun kurulması hakkında görüştü. Eylül 2021'de, ekonomiden sorumlu Türk bakanlarının toplantısında taraflar, bir Türk Ortak Yatırım Fonu fizibilite çalışması ve fonun kurulması için anlaşma hakkında müzakerelerde bulundu.

Ortak Alfabe Komisyonu

Eylül 2022'de Türk Dil Bayramı'nın 90. yıl dönümü sebebiyle Türk Devletleri Teşkilatı, Türk dünyasının ortak alfabesi için teşkilat bünyesinde "Ortak Alfabe Komisyonu" kurulmasına karar verdi. Türk devletlerinden katılan çeşitli bilim insanları, kendi ülkelerinde kullanılan alfabeler ve tarihi süreçler hakkında bilgi vererek, ortak alfabeye geçiş süreçlerinin hızlandırılması ve uygulamanın yaygınlaştırılması gerektiği vurguladı. İlk toplantı, Kazakistan'ın başkenti Astana'da 28-29 Mayıs 2023 tarihlerinde yapıldı.

Basitleştirilmiş Gümrük Hattı

11 Kasım 2022 tarihinde Özbekistan'ın başkenti Semerkant'ta, Türk Devletleri Teşkilatı'na üye ülkeler arasında “Basitleştirilmiş Gümrük Koridoru Tesisi Hakkında Anlaşma” imzalandı. Anlaşmayı yürürlüğe koyan ilk üye ülke Azerbaycan oldu, Mayıs 2023'te Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev basitleştirilmiş gümrük koridorunu oluşturan bir yasayı imzaladı.

Zirveler

Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
Semerkant'ta düzenlenen 9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi

Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını yeni kazanan Türk devletleri olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan ile Türkiye, ilki 1992 yılında Ankara'da olmak üzere Türk Dili Konuşan Ülke Başkanları Zirveleri düzenlemiştir. Türk Konseyinin kurulmasıyla onuncu zirvede üst düzey toplantıların adının Türk Konseyi Zirveleri olarak değiştirilmesine karar verildi.

Türk Konseyi Zirvesi, devlet başkanlarının geçmiş dönemin sonuçlarını değerlendirdiği ve gelecek yıl için hedefler belirlediği yılın en önemli zirvesidir. Birinci Zirve, 20-21 Ekim 2011 tarihlerinde Kazakistan'ın Almatı şehrinde ekonomik iş birliği teması önceliğiyle düzenlendi. İkinci zirve, 22-23 Ağustos 2012 tarihlerinde Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te eğitim, bilim ve kültürel iş birliği temasıyla düzenlendi. Üçüncü Zirve, 15-16 Ağustos 2013 tarihlerinde Azerbaycan'ın Kebele şehrinde ulaşım ve bağlantı temasıyla düzenlendi.

15 Ekim 2019 tarihinde Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de, üye devletlerin cumhurbaşkanları İlham Aliyev, Sooronbay Ceenbekov, Recep Tayyip Erdoğan, Şevket Mirziyoyev ile Türkmenistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Purli Agamyradov'un konuk, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'ın gözlemci olarak katılımıyla Yedinci Türk Keneşi Zirvesi düzenlenmiştir. Katılımcılar, Özbekistan'ın teşkilata tam üye olarak katılmasının yanı sıra Türk Konseyinin kuruluşuna ilişkin Nahçıvan Anlaşması'nın 10. yıl dönümünü kutladılar. Zirvede Türkiye'nin önerisiyle Türk Devletleri Teşkilatı Onursal Başkanı unvanı Kazakistan'ın eski Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'e verildi. Zirvenin sonunda, devlet başkanları Bakü Deklarasyonu'nu imzaladılar.

Olağanüstü zirveler

Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
16 Mart 2023 tarihinde Ankara'da düzenlenen olağanüstü zirve

Türk Devletleri Teşkilatı'nın COVID-19 pandemisiyle mücadeleye odaklanan Olağanüstü Zirvesi, 10 Nisan 2020 tarihinde dönem başkanı İlham Aliyev'in girişimiyle videokonferans yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ve üye ülke devlet başkanlarının katılımıyla "COVID-19 salgınıyla mücadelede iş birliği ve dayanışma" başlıklı konferans düzenlendi. Katılımcılar, korona virüsü salgınıyla mücadele etmek, sağlık alanında çok taraflı işbirliğini geliştirmek ve COVID-19 salgınının neden olduğu ortak zorlukların üstesinden gelmek için ulusal düzeyde alınan önlemleri tartıştı.

11 Ocak 2022 tarihinde, Kazakistan'da başlayan protestolar nedeniyle üye ülkelerin dışişleri bakanları, dönem başkanı Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında toplanmıştır.

16 Mart 2023 tarihinde 2023 Kahramanmaraş depremleri sebebiyle "Afet-Acil Durum Yönetimi ve İnsani Yardım" temasıyla Türkiye'nin başkenti Ankara'da olağanüstü toplandı. Toplantıda "Türk Devletleri Teşkilatı Sivil Koruma Mekanizmasının Kurulmasına İlişkin Anlaşma" imzalandı.

Üyeler

Mevcut

Ülke Katılım Nüfus (2021) Yüz ölçümü (km2) Nom. GSYİH (2023) SAGP GSYİH (2023) Kişi başına nom. GSYİH (2023) Kişi başına SAGP GSYİH (2023)
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan Kurucu 10.312.992 86.600 70.030 milyar $ 193.478 milyar $ 6,757 $ 18,669 $
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan 19.196.465 2.724.900 390.695 milyar $ 652.597 milyar $ 12,307 $ 32,688 $
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kırgızistan 6.527.743 199.900 12.039 milyar $ 43.318 milyar $ 1,737 $ 6,250 $
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye 84.775.404 783.562 1,154.000 milyar $ 3,752.551 milyar $ 11,902 $ 41,412 $
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Özbekistan 2019 34.081.449 447.400 92.332 milyar $ $371.346 milyar $ 2,563 $ 10,308 $
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı 156.112.604 4.242.362 1,449.399 milyar $ 4,833.290 milyar $ 9,360 $ 31,200 $

Gözlemciler

Ülke Katılım Nüfus (2021) Yüz ölçümü (km2) Nom. GSYİH (2023) Kişi başına nom. GSYİH (2023)
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Macaristan 2018 9.709.786 93.030 188.505 milyar $ 19,386 $
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kuzey Kıbrıs 2022 382.836 3.355 4,234 milyar $ 14.942 $
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkmenistan 2021 6.341.855 491.210 82.649 milyar $ 13,065 $
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 2023

Gelecekteki olası üyeler ve gözlemciler

2020 yılında Kırım Tatar asıllı Ukrayna Dışişleri Bakan yardımcısı Emine Ceppar, Ukrayna'nın gözlemci olmak istediğini açıklamıştı.

Eski başvuranlar

3 Mayıs 2021'de Afganistan İslam Cumhuriyeti resmî olarak gözlemci statüsü için başvurmuştu. Ancak başvurunun Taliban'ın Afganistan İslam Cumhuriyeti'ni Afganistan İslam Emirliği'ne çevirmesinden hemen önce olması sebebiyle başvuru durumu şu an belirsizdir.

Etkinlikler

# Tarih Yer Notlar Katılımcılar
Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirveleri Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
I 30 Ekim 1992 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye Ankara İlk Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
12 Temmuz 1993 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan Almatı TÜRKSOY'un kuruluşu için Almatı Anlaşması D D D D D D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
II 18 Ekim 1994 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye İstanbul İkinci Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
III 28 Ağustos 1995 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kırgızistan Bişkek Üçüncü Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
IV 21 Ekim 1996 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Özbekistan Taşkent Dördüncü Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
V 9 Temmuz 1998 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan Astana Beşinci Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
VI 8 Nisan 2000 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan Bakü Altıncı Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
VII 26 Nisan 2001 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye İstanbul Yedinci Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi C C C C C D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
VIII 17 Kasım 2006 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye Antalya Sekizinci Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi C C C C D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
21 Kasım 2008 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye İstanbul TÜRKPA'nın kuruluşu için İstanbul Anlaşması D D D D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
IX 3 Ekim 2009 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan Nahçıvan Dokuzuncu Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi, Türk Konseyi'nin kurulmasına ilişkin Nahçıvan Anlaşması C C C C D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
X 15 Eylül 2010 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye İstanbul Onuncu Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi (Türk Dili Konuşan Ülkelerin Kurumsal Olmayan Zirvelerinin sonu) C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
Türk Konseyi Zirveleri
I 21 Ekim 2011 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan Almatı Birinci Türk Konseyi Zirvesi, ekonomik ve ticaret alanında iş birliği C C C D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
II 23 Ağustos 2012 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kırgızistan Bişkek Eğitim, bilim ve kültür alanında iş birliği C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
III 16 Ağustos 2013 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan Kebele Ulaşımda iş birliği C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
IV 5 Haziran 2014 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye Bodrum Turizmde iş birliği C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
24 Aralık 2014 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Ukrayna Kiev İlk Türk Konseyi Bölgesel Diaspora Merkezinin açılışı D D D D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
V 11 Eylül 2015 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan Astana Medya ve bilişimde iş birliği C C C D D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
VI 2 Eylül 2018 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kırgızistan Çolpon-Ata Gençlik ve ulusal sporlar C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
VII 15 Ekim 2019 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan Bakü Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin desteklenmesi C C C C D C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
10 Nisan 2020 Telekonferans COVID-19 pandemisi C C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
31 Mart 2021 Telekonferans Türkistan'ın manevi başkent ilan edilmesi, Türk Konseyi'nin örgüt seviyesine yükseltilmesi C C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
VIII 12 Kasım 2021 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye İstanbul Dijital çağda yeşil teknolojiler ve akıllı şehirler, Türk Konseyi'nin adının Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirilmesi. C C C C C C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
11 Ocak 2022 Telekonferans 2022 Kazakistan protestoları D D D D D D D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
Türk Devletleri Teşkilatı Zirveleri
IX 11 Kasım 2022 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Özbekistan Semerkant Birinci Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi C C C C D C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
16 Mart 2023 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye Ankara 2023 Kahramanmaraş depremleri C C C C D C C C
8 Mayıs 2023 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Özbekistan Taşkent Coğrafya Birlikleri Başkanları I. Toplantısı D D D D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  D D Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
X 3 Kasım 2023 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan Astana Onuncu Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi C C C C D C C Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş 
Nisan-Mayıs 2024 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan Şuşa Gayriresmî zirve
XI 2024 Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kırgızistan TBA On birinci Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi
C Cumhurbaşkanı veya hükûmet başkanı düzeyinde katılım
D Devlet görevlisi düzeyinde katılım
Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Katılım yok

Genel sekreterler listesi

Sıra Ad Ülkesi Görev başlangıcı Görev sonu
1 Halil Akıncı Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye 15 Eylül 2010 16 Eylül 2014
2 Ramil Hasan Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan 16 Eylül 2014 3 Eylül 2018
3 Bağdad Amreyev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan 3 Eylül 2018 14 Kasım 2022
4 Kubanıçbek Ömüraliyev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kırgızistan 14 Kasım 2022 Görevde

Dönem başkanları listesi

Nahçıvan Anlaşması'nın 8. maddesine göre olağan zirveye ev sahipliği yapan devlet bir sonraki toplantıya kadar başkanlığı üstlenecek.

Sıra Ad Ülkesi Görev başlangıcı Görev sonu
1 Nursultan Nazarbayev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan 21 Ekim 2011 23 Ağustos 2012
2 Almazbek Atambayev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kırgızistan 23 Ağustos 2012 16 Ağustos 2013
3 İlham Aliyev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan 16 Ağustos 2013 5 Haziran 2014
4 Abdullah Gül Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye 5 Haziran 2014 28 Ağustos 2014
5 Recep Tayyip Erdoğan 28 Ağustos 2014 11 Eylül 2015
ikinci kez Nursultan Nazarbayev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan 11 Eylül 2015 3 Eylül 2018
6 Sooronbay Ceenbekov Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kırgızistan 3 Eylül 2018 15 Ekim 2019
ikinci kez İlham Aliyev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Azerbaycan 15 Ekim 2019 12 Kasım 2021
ikinci kez Recep Tayyip Erdoğan Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Türkiye 12 Kasım 2021 11 Kasım 2022
7 Şevket Mirziyoyev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Özbekistan 11 Kasım 2022 3 Kasım 2023
8 Kasım Cömert Tokayev Türk Devletleri Teşkilatı: Tarihçe, Misyon ve hedefler, Yapı ve işleyiş  Kazakistan 3 Kasım 2023 Görevde

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

Tags:

Türk Devletleri Teşkilatı TarihçeTürk Devletleri Teşkilatı Misyon ve hedeflerTürk Devletleri Teşkilatı Yapı ve işleyişTürk Devletleri Teşkilatı ProjelerTürk Devletleri Teşkilatı ZirvelerTürk Devletleri Teşkilatı ÜyelerTürk Devletleri Teşkilatı EtkinliklerTürk Devletleri Teşkilatı Genel sekreterler listesiTürk Devletleri Teşkilatı Dönem başkanları listesiTürk Devletleri Teşkilatı Ayrıca bakınızTürk Devletleri Teşkilatı KaynakçaTürk Devletleri Teşkilatı Dış bağlantılarTürk Devletleri TeşkilatıAzerbaycanHükûmetlerarası kuruluşKazakistanKuzey Kıbrıs Türk CumhuriyetiKırgızistanMacaristanTürk devletleriTürk dilleriTürkiyeTürkmenistanUluslararası kuruluşÖzbekistan

🔥 Trending searches on Wiki Türkçe:

Ankara'da 2024 Türkiye yerel seçimleriJosé Mourinhoİbrahim KalınIII. MuradMasonlukAmerika Birleşik Devletleri başkanları listesiMilliyetçi Hareket PartisiAhmet Hamdi TanpınarHolokostYunanistanII. İbrahim (Karamanoğulları beyi)GagavuzlarAgnostisizmArsenal FC-Chelsea FC rekabetiEl ClásicoBüyük TaarruzAmerika Birleşik DevletleriÜlkü AdatepeEmniyet Genel MüdürlüğüŞeker PortakalıCumhuriyet Halk PartisiTürkiye KürtleriBergen (şarkıcı)Hürrem SultanLigue 1PanteizmKaragöz ve HacivatMeclis-i MebûsanMustafa BarzaniErdal BeşikçioğluBahadır YenişehirlioğluSitti Mükrime HatunZübeyde HanımSıla TürkoğluAnıtkabirKanal DHasan Can Kayaİrfan Can KahveciNewton'un hareket yasalarıDünyanın en zenginleri listesiHakan ŞükürOsmanlı padişahlarının katıldığı muharebeler listesiM5 (İstanbul metrosu)PornografiDemet AkalınUEFA Şampiyonlar Ligi finalleri listesiAli Sami Yen Spor KompleksiShow TVMirketSeda OcakÇernobil Faciasıİstanbul belediye başkanları listesiİzmir'in ilçeleriMehmet ŞimşekBaşkentler listesiŞehzade AhmedAfganistanİslam'da büyük günahAnkara'nın ilçeleriHelena HatunToprak kirliliğiYaşar KemalCelâl ŞengörRMS TitanicTürkiye'de büyükşehir belediyeleriSüleyman Hilmi TunahanRobert OppenheimerHalkların Demokratik Partisi2024 UEFA ülkeler sıralamasıÖmerMuhteşem YüzyılŞiilikİngiltereİslam'da peygamberler ve elçilerAcun IlıcalıFenerbahçe-Galatasaray futbol maçları listesiKore SavaşıLiverpool FC🡆 More