İstanbul Metrosu M5: İstanbul metrosu hattı

M5 (Üsküdar - Samandıra Merkez) Metro Hattı
M5 (Üsküdar - Samandıra Merkez) Metro Hattı
Genel bilgiler
Durum	İşletmede; Üsküdar - Samandıra Merkez; İnşa hâlinde; Samandıra Merkez - Sultanbeyli; Sancaktepe Şehir Hastanesi İstasyonu; Proje aşamasında; Sultanbeyli - Kurtköy YHT/ViaPort
Sahibi	İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Yer	İstanbul, Türkiye
İlk - Son durak	Üsküdar; Samandıra Merkez (Şu an); Sultanbeyli (4. Etap);
İstasyonlar	Toplam: 28; İşletmede: 20; İnşa hâlinde: 4; Proje aşamasında: 4
Sefer sıklığı	Pik saatlerde 4 dakika 10 saniye, Normal saatlerde 6 dakika
Yolculuk süresi	Tek yönde 43 dakika
Web sitesi	M5 Hattı Resmî Sitesi; M5 Hattı Çekmeköy Uzatması İnternet Sitesi; M5 Hattı Sultanbeyli Uzatması Proje Sayfası
Hizmet
Türü	Metro
Sistem	İstanbul metrosu
Tren sayısı	150
İşletmeci(ler)	Metro İstanbul
Bakım tesisi	Metro İstanbul Behiç Erkin Yerleşkesi
Yolcu sayısı	6 vagonlu 1 tren setinde 1622 kişi; Tek yönde 220.000 (kişi/gün)
Tarihçe
Açılış	15 Aralık 2017 (Üsküdar - Yamanevler); 21 Ekim 2018 (Yamanevler - Çekmeköy); 16 Mart 2024 (Çekmeköy - Samandıra Merkez)
Teknik bilgiler
Hat uzunluğu	36,3 km (22,6 mi); Üsküdar - Samandıra Merkez: 20,0 km; Samandıra Merkez - Sultanbeyli: 10,9 km; Sultanbeyli - Kurtköy YHT/ViaPort: 5,4 km
Hat açıklığı	Standart (1,435 mm)
Kabin sistemi	150 sürücüsüz araç
Rota sayısı	2; Üsküdar - Samandıra Merkez; Samandıra Merkez - Üsküdar
Çalışma Hızı	80 km/sa (50 mph)
Güzergâh haritası
	Sembol açıklamaları
	Bu diyagramı: görüntüle; tartış; değiştir;

Metro hattında çalışan araçlar Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro araçları olma özelliğine sahiptir. M4 (Kadıköy - Sabiha Gökçen Havalimanı) Metro Hattı'ndan sonra Anadolu Yakası'nın ikinci metrosu olma özelliğini taşır. Hattın Üsküdar - Yamanevler arasındaki ilk bölümü 15 Aralık 2017'de hizmete girmiştir.

Hattın üçüncü etabındaki Çekmeköy ile Samandıra Merkez arasının Sancaktepe Şehir Hastanesi istasyonunu pas geçerek 16 Mart 2024 tarihinde hizmete açılmıştır. Samandıra Merkez ile Sultanbeyli arasının ise 2025 yılında hizmete alınması planlanmaktadır.

Tarihçe

Başlangıçta hafif metro olarak düşünülen metro, daha sonra tıpkı M4 hattında olduğu gibi ağır metroya dönüştürülmüştür. Birçok kez gündeme gelen metronun ihalesi sık sık ertelenmiştir. Hattın ihalesi için ilk olarak 9 Ağustos 2011 tarihi planlanmış ancak daha sonra 26 Ağustos'a ertelenmiştir. İhaleye ise 15 Eylül 2011 günü çıkılmıştır. İhaleyi en düşük teklifi veren Doğuş Grubu kazanmıştır. 7 Mart 2012 tarihinde sözleşme imzalanmış olup bedeli 563,899,995.32 €'dur. 6 Haziran 2012'de resmî olarak temel atılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitim tarihi 4 Mayıs 2015'ti,^{^{[kaynak belirtilmeli]}} fakat 15 Aralık 2017 tarihinde ilk etap açıldı. Hattın ikinci etabı ise 21 Ekim 2018 tarihinde Çekmeköy istasyonunda törenle açılmıştır.

Hattın üçüncü etabı olan Çekmeköy - Sancaktepe - Sultanbeyli uzatmasının ihalesi Mart 2017'de yapılarak Nisan 2017'de inşaat çalışmalarına başlanmıştır. 2018 yılının ortaasından itibaren ödenek yokluğu ile kredi temin edilememesi sebebiyle inşaat çalışmaları tamamen durdurulmuştur. Ekim 2019'da 110 milyon € kredi temin edilerek Kasım 2019'da inşaat çalışmaları Sancaktepe İstasyonu'nda yapılan törenle tekrar başlamıştır. Aralık 2020'de ise Eurobond ihracı ile hat için 60 milyon € ek finansman sağlanmıştır. Üçüncü etaptaki ana hat TBM tünel kazıları Sancaktepe İstasyonu'ndan Çekmeköy'e doğru Ocak 2021 tarihinde başlamıştır. TBM-1 18 Ocak 2022'de Meclis İstasyonu Şaftına ulaşarak TBM kazısını tamamlamıştır. TBM-1'in kazısı tamamlandığı gün TBM-3 Veysel Karani'ye doğru Sancaktepe'den kazıya başlamıştır. Sultanbeyli istasyonu'ndan 2 Temmuz 2022 tarihinde şantiye alanına indirilen ve Veysel Karani İstasyonu'na doğru kazacak olan 5. ve 6. TBMler 19 Ağustos 2022 tarihinde TBM Başlama Töreni ile kazıya başlamıştır. TBM kazı optimizasyonu ile çalışma programında 6 ay erken bitirme hedeflenmiştir. 19 Ekim 2022 tarihinde Meclis İstasyonu TBM şaftında hattın 3.etabının ilk ray kaynağı töreni yapılmıştır. Bu törende İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, 3. etap ilerleme oranının %65'e ulaştığını belirtmiştir. 4 Mayıs 2023 tarihinde Çekmeköy'den kalkan test treni ile elektrifikasyonu tamamlanan Meclis ve Sarıgazi istasyonlarını kapsayan ilk test sürüşü yapılmıştır. 6 Ekim 2023 tarihinde 5. TBM, Samandıra aç-kapa makas yapısına ulaşarak kazısını tamamlamıştır. 23 Kasım 2023 tarihinde 3. etap genelinde test sürüşleri başlamıştır.

İşletme bilgileri

Sahibi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İşletici: Metro İstanbul
Hat uzunluğu: 36,3 km (İşletmede olan 26,5 km)
Hat açıklığı: Standart (1,435 mm)
Sefer süresi: 43 dk / Tek yön
Sefer sıklığı: 4 dakika 10 saniye (Pik saatlerde), 6 dakika (Normal satlerde)
İstasyon sayısı: 28 (İşletmede olan 20, İnşa hâlinde 4, Proje aşamasında 4)
Araç seti ve vagon sayısı: 150 adet (6’lı vagonlarla işletilen 25 tren seti)
Günlük sefer sayısı: 365 sefer / Tek yön
Günlük yolcu sayısı: Tek yönde 220.000 (kişi/gün)
Depo sahası/Kumanda merkezi: Metro İstanbul Behiç Erkin Yerleşkesi
İşletme saatleri: 06:00 - 00:00 (Cumayı Cumartesiye ve Cumartesiyi Pazara Bağlayan Gecelerde 00:00 - 06:00 arasında çift bilet olacak şekilde)
Araç Marka/Model: CAF - Mitsubishi (Ortak üretim)
Hat voltajı: 750 V DC
Sürüş modu: UTO, ATP
Sinyalizasyon: GOA 4 - PAKS

Teknik bilgiler

22,8 km anahat tünel uzunluğu
26,5 km toplam hat tüneli uzunluğu
20 istasyon
140 metre platform uzunluğu
Üsküdar istasyonunda 150 metre platform uzunluğu
Üsküdar - Çekmeköy arası 24x2 adet yarım boy peron ayırıcı kapı ve Meclis - Samandıra Merkez arası tam boy peron ayırıcı kapı
2.750 metre bağlantı tüneli
25 Sürücüsüz metro treni (150 vagon)
ÇSS etabı kapsamında 4 yeni tren (24 vagon) araç filosuna eklenmiştir.
128,8 metre tren uzunluğu ile İstanbul metrosu'ndaki en uzun metro treni

6 vagondan oluşan CAF üretimi trenlerde, 1622 yolcu kapasitesi bulunmaktadır. 128.88 m uzunluğundaki trenler, saatte 90 kmh hız yapabilecek şekilde tasarlanmıştır. Hattın işletme hızı 80 kmh olarak tasarlanmıştır.

23 Kasım'da İspanya'da üretilen metro araçları Çakmak istasyonunda raylara indirildi. 15 Aralık tarihinde ise 1. etap olan Üsküdar - Yamanevler hizmete girdi. 2. etap ise 21 Ekim 2018'de Çekmeköy istasyonunda yapılan törenle hizmete girdi. 3. etabın ilk etabı 16 Mart 2024'te hizmete girerken 2. etabı ise yapım aşamasındadır. 4. etap ise plan aşamasındadır.

Metro hattının 1. ve 2. etap istasyonlarında yarım boy PAKS bulunmaktadır. Üçüncü etapta ise tam boy PAKS bulunmaktadır. Bu sayede tren ile peron arasında hem gürültü hem de hava kirliliği önlenmiş oldu.

Etaplar


Etap	Hat	İstasyon sayısı	Hat uzunluğu	Durum	Açılış tarihi
1	Üsküdar-Yamanevler	9	9,9 km	aktif	15 Aralık 2017
2	Yamanevler-Çekmeköy	7	10,1 km		21 Ekim 2018
3	Çekmeköy-Samandıra Merkez	4	6,5 km		16 Mart 2024
	Sancaktepe Şehir Hastanesi	1	-	inşa halinde	Ağustos 2024
	Samandıra Merkez-Sultanbeyli	3	4,4 km	inşa halinde	~2025 ilk çeyrek
4	Sultanbeyli-Kurtköy	4	5,2 km	plan aşamasında	belirsiz

İstasyonlar

Sıra	İstasyon	İlçe	Aktarma	Tür	Notlar
1	Üsküdar	Üsküdar	(Üsküdar)・ (ŞH Üsküdar)	Yer altı	Yeni Valide Camii・Üsküdar Mihrimah Sultan Camii・Üsküdar İETT Peronları
2	Fıstıkağacı				İstanbul Üsküdar Lisesi
3	Bağlarbaşı				Marmara Üniversitesi Bağlarbaşı Yerleşkesi・Marmara İlahiyat Camii・Capitol AVM
4	Altunizade		(Altunizade)・ (Altunizade)		İZÜ Altunizade Kampüsü
5	Kısıklı				Büyük Çamlıca Tepesi
6	Bulgurlu				Bulgurlu Mahallesi
7	Ümraniye	Ümraniye	(Ümraniye)		Santral Meydanı
8	Çarşı		(Çarşı)		Ümraniye Çarşısı・Ümraniye Belediyesi
9	Yamanevler				Canpark AVM・Haldun Alagaş Spor Salonu
10	Çakmak				Çakmak Oto Sanayi・Ümraniye İSKİ ve Vergi Dairesi
11	Ihlamurkuyu				Buyaka AVM・Meydan İstanbul AVM
12	Altınşehir				Ümraniye Nüfus Müdürlüğü
13	İmam Hatip Lisesi				Ümraniye Anadolu İmam Hatip Lisesi
14	Dudullu		(Dudullu)		Metro Corner AVM
15	Necip Fazıl				Metrogarden AVM・İdealistPark AVM・Ümraniye Belediyesi Kapalı Yüzme Havuzu
16	Çekmeköy	Çekmeköy			Madenler Meydanı・Şehit Üsteğmen Arif Kalafat Doğa Parkı
17	Meclis	Sancaktepe			Çamsan Park AVM
18	Sarıgazi		(Sarıgazi)		Sancaktepe Kaymakamlığı
19	~~Sancaktepe Şehir Hastanesi~~				~~Sancaktepe Şehir Hastanesi・Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi~~
20	Sancaktepe		(Sancaktepe)		Sancaktepe Belediyesi
21	Samandıra Merkez				Osmangazi Caddesi
↓↓ İnşa halinde ↓↓
22	Veysel Karani	Sancaktepe		Yer altı	Rings AVM・Veysel Karani İlköğretim Okulu・Aydos Ormanı
23	Hasanpaşa	Sultanbeyli			Sultanbeyli Kaymakamlığı・Sultanbeyli Belediyesi・Atlaspark AVM・Fatih Sultan Mehmet Mezarlığı
24	Sultanbeyli	Sultanbeyli			Sultanbeyli Kent Meydanı
↓↓ 2030'a kadar hizmete girmesi planlanan ↓↓
25	Gölet	Sultanbeyli		Yer altı	Gölet Parkı
26	Akşemsettin	Sultanbeyli
27	Fuar Alanı	Pendik			Kurtköy Fuar Alanı
28	Kurtköy YHT/ViaPort	Pendik	(Kurtköy YHT Garı)・・・ (Kurtköy YHT/ViaPort)		Kurtköy Depo Sahası・ViaPort Asia Outlet AVM

İstasyon özellikleri

İstasyonlar	İstasyon tipi (Turnike katı ve teknik katlar)	Platform tipi	Derinlik (Metre)	Yürüyen merdiven (Cadde seviyesi - Turnike katı)	Yürüyen merdiven (Tunike katı - Peron)	Asansör (Cadde seviyesi - Turnike katı)	Asansör (Tunike katı - Peron)	Yürüyen bant	Giriş/Çıkış sayısı
Üsküdar	Aç-Kapa + Top-Down		19	8	6	2	2		4
Fıstıkağacı	Aç-Kapa	Tünel	31	4	4	3	1		2
Bağlarbaşı	Top-Down + Aç-Kapa	Tünel	33	10	8	3	1		5
Altunizade	Aç-Kapa + Tünel		21	22	5	7	2	4	7
Kısıklı	Tünel		44	2	2	10	3		1
Bulgurlu	Aç-Kapa	Aç-Kapa + Tünel	23	8	4	2	1		2
Ümraniye	Aç-Kapa + Top-Down	Tünel	33	4	4	1	1		2
Çarşı	Aç-Kapa	Aç-Kapa + Tünel	29	10	9	1	1		3
Yamanevler	Aç-Kapa	Tünel	25	4	4	1	1		2
Çakmak	Aç-Kapa + Top-Down		25	4	4	2	1		2
Ihlamurkuyu	Aç-Kapa		27	4	4	1	1		2
Altınşehir			29	5	8	2	1		2
İmam Hatip Lisesi		Aç-Kapa + Tünel	21	5	4	1	1		2
Dudullu		Top-Down + Tünel	27	13	5	2	1		2
Necip Fazıl	Aç-Kapa		20	6	4	2	2		4
Çekmeköy	Aç-Kapa	Aç-Kapa + Tünel	30	8	4	4	2		2
Meclis	Aç-Kapa	Aç-Kapa + Tünel	29	2	4	1	2		1
Sarıgazi	Aç-Kapa	Tünel	44	2	8	4	2		2
Sancaktepe Şehir Hastanesi	Aç-Kapa		24	6	4	4	2		2
Sancaktepe	Aç-Kapa		21	2	4	1	2		2
Samandıra Merkez	Aç-Kapa	Tünel	30	2	4	1	2		2
Toplam				131	103	55	32	4	68

İstasyon uzaklıkları

İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.

Sıra	İstasyon	İstasyonlar arası uzaklık	İlk istasyona olan uzaklık
1	Üsküdar	0+00 km	Başlangıç
2	Fıstıkağacı	1+41 km	1+41 km
3	Bağlarbaşı	1+16 km	2+57 km
4	Altunizade	1+27 km	3+84 km
5	Kısıklı	1+24 km	5+08 km
6	Bulgurlu	1+46 km	6+54 km
7	Ümraniye	1+30 km	7+84 km
8	Çarşı	1+09 km	8+93 km
9	Yamanevler	0+97 km	9+90 km
10	Çakmak	0+86 km	10+76 km
11	Ihlamurkuyu	1+08 km	11+84 km
12	Altınşehir	0+92 km	12+76 km
13	İmam Hatip Lisesi	0+95 km	13+71 km
14	Dudullu	0+93 km	14+64 km
15	Necip Fazıl	1+42 km	16+06 km
16	Çekmeköy	0+87 km	16+93 km
17	Meclis	1+00 km	17+93 km
18	Sarıgazi	1+22 km	19+15 km
19	Sancaktepe Şehir Hastanesi	1+18 km	20+33 km
20	Sancaktepe	1+42 km	21+75 km
21	Samandıra Merkez	1+05 km	22+80 km
22	Veysel Karani	1+93 km	24+73 km
23	Hasanpaşa	1+27 km	26+00 km
24	Sultanbeyli	1+71 km	27+71 km
25	Gölet	1+27 km	28+98 km
26	Akşemsettin	1+37 km	30+35 km
27	Fuar Alanı	1+23 km	31+58 km
28	Kurtköy YHT/ViaPort	1+35 km	32+93 km

Entegrasyonlar

Üsküdar istasyonundan Marmaray'a hizmet veren Üsküdar Tren İstasyonu'na ve Şehir Hatları Üsküdar İskelesi'ne, Altunizade istasyonundan Metrobüslere ve yapımı devam eden M14 (Altunizade - Kâzım Karabekir) Metro Hattı'na, Çarşı istasyonundan yapımı devam eden M12 (60. Yıl Parkı - Kâzım Karabekir) Metro Hattı'na, Dudullu istasyonundan M8 (Bostancı - Parseller) Metro Hattı'na, Sarıgazi istasyonundan yapıma devam eden M13 (Yenidoğan - Söğütlüçeşme) Metro Hattı'na entegrasyon sağlanmıştır.

Ayrıca yakın gelecekte Ümraniye, Sancaktepe ve Kurtköy YHT/ViaPort istasyonlarından proje aşamasındaki Hızray / M34 (Beylikdüzü - Sabiha Gökçen Havalimanı) Hızlı Metro Hattı'na entegrasyon planlanmaktadır. Hattın 4. etabı için Kurtköy YHT/ViaPort'a uzatılması planlanmıştır. Böylece hattın yapılması planlanan yüksek standartlı demiryolu ile birlikte İstanbul Havalimanı'na entegrasyonu sağlanacaktır.

Metroya Entegre İETT Otobüs Hatları

İETT tarafından işletilen otobüs hatlarından UM, ÇM ve SM kodlu İETT hatları M5 Metro Hattına ücretsiz şekilde tam aktarma yapmaktadır. Alemdağ Caddesi'ni kullanarak Ümraniye'ye giden İETT Hatlarından bazıları Necip Fazıl İstasyonu'nda peron alanı bulunabilmesi sebebiyle Necip Fazıl İstasyonu'na kadar kısaltılmıştır. Ümraniye'den Üsküdar'a giden bazı hatlar ise Ümraniye veya Bulgurlu Metro İstasyonlarına kadar kısaltılmıştır. Bu hatlar da ücretli şekilde metro entegre hat olarak tanımlanabilmektedir.

Ücretsiz Entegre İETT Hatları

ÇM41 Çekmeköy - Necip Fazıl Metro
ÇM42 Şahinbey - Çekmeköy Metro/Emek Mahallesi
ÇM43 Atatürk Mahallesi - Necip Fazıl Metro
ÇM44 Nişantepe - Çekmeköy Metro/Prof. Dr. Feriha Öz Hastanesi
UM11 Kirazlıtepe - Kısıklı Metro - Esatpaşa
UM13 Küçüksu/Yavuztürk Mahallesi - Ümraniye Metro - Ümraniye EAH
UM36 Esenevler - Bulgurlu Metro
UM40 Atatürk Mahallesi/Taşdelen - Necip Fazıl Metro
UM60 Sancaktepe - Necip Fazıl Metro
UM61 Paşaköy/Yenidoğan - Necip Fazıl Metro
UM62 Yenidoğan/Taşdelen - Necip Fazıl Metro
UM73 Sabiha Gökçen Havalimanı/Sultanbeyli - Necip Fazıl Metro
UM74 Sultanbeyli Devlet Hastanesi/Necip Fazıl Metro - Dudullu

Ücretli Entegre İETT Hatları

9A Atakent-Ümraniye Metro
9KS Ömerli/Kasabaevleri - Necip Fazıl Metro
11D İnkılap Mahallesi-Ümraniye Metro
11G Yenidoğan - Necip Fazıl Metro
11K Kazım Karabekir Mahallesi-Ümraniye Metro
11R Reşadiye - Necip Fazıl Metro
11M Evtaş Blokları-Bulgurlu Metro
11SA Uğur Mumcu/Samandıra - Necip Fazıl Metro
11ST Dumlupınar-Ümraniye Metro
SM6 Sultanbeyli Devlet Hastanesi - Sancaktepe Metro

Yolcu sayıları

Metro İstanbul tarafından yayınlanan verilere göre 2023 yılında 88.989.137 yolcu taşınmıştır.

Güzergâh şeması

Görseller

İstasyonların tipik girişleri (2 yürüyen merdiven, 1 sabit merdiven, 1 asansör ve totem
Bilet Holü
İstasyon Şeması örneği
Çıkışların gösterimi
Yürüyen merdivenler
Tren Zaman Sayacı
Hat çizgisi
Yönlendirme okları (2.etap)
Yangın kapısı ve PAKS
Bilgilendirme Panosu
Çıkış yönlendirmeleri
Çarşı İstasyonu Platformu
Depo sahasındaki metro trenleri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

This article uses material from the Wikipedia Türkçe article M5 (İstanbul metrosu), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.