Wayback Machine: Internet Archive tarafından kurulan dijital arşiv

Alexa Internet'ten derlenen içerikle çalışan, 1996 yılında oluşturulan ve 2001 yılında halka açılan Wayback Machine, kullanıcının "zamanda geriye" gitmesini ve web sitelerinin geçmişte nasıl göründüğünü görmesini sağlar. Kurucuları Brewster Kahle ve Bruce Gilliat, Wayback Machine'i feshedilmiş web sayfalarının arşivlenmiş kopyalarını koruyarak "tüm bilgiye evrensel erişim" sağlamak için geliştirdi.

Wayback Machine

URL	www.archive.org
Site türü	Arşiv
Kullanılabilir dil(ler)	İngilizce
Başlama tarihi	10 Mayıs 1996 (27 yıl önce) (1996-05-10) (özel) 24 Ekim 2001 (22 yıl önce) (2001-10-24) (halka açık)
Geçerli durum	Etkin

Wayback Machine, 2009'un sonunda 38,2 milyondan fazla web sayfasını kayıt altına almıştı. 13 Mart 2023 itibarıyla Wayback Machine, 800 milyardan fazla web sayfasını arşivlemiştir.

Wayback Machine önbelleğe alınmış web sayfalarını arşivlemeye 1996 yılında başlamıştır. Bilinen en eski sayfalardan biri 10 Mayıs 1996 tarihinde saat 14:08'de (UTC) arşivlenmiştir.

Internet Archive'ın kurucuları Brewster Kahle ve Bruce Gilliat, Ekim 2001'de San Francisco, Kaliforniya'da Wayback Machine'i, öncelikle web içeriğinin değiştirildiğinde veya bir web sitesi kapatıldığında kaybolması sorununu çözmek için halka açtı. Kahle ve Gilliat makineyi tüm interneti arşivlemek ve "tüm bilgiye evrensel erişim" sağlamak umuduyla yarattı. "Wayback Machine" ismi, The Adventures of Rocky and Bullwinkle and Friends adlı çizgi filmde Mister Peabody ve Sherman karakterleri tarafından kullanılan kurgusal bir zaman yolculuğu ve çeviri cihazı olan "Wayback Machine"e bir göndermedir.

1996'dan 2001'e kadar bilgiler dijital kasette tutuldu ve Kahle zaman zaman araştırmacıların ve bilim insanlarının "hantal" veri tabanına girmesine izin verdi. Arşiv, 2001 yılında beşinci yıldönümüne ulaştığında, Berkeley'deki California Üniversitesi'nde düzenlenen bir törenle halka açıldı. Wayback Machine hizmete girdiğinde 10 milyardan fazla arşivlenmiş sayfa içeriyordu.

Internet Archive 2016 yılında tüm dijital koleksiyonlarının bir kopyasını Kanada'da tutma kararı aldı.

30 Ekim 2020'de Wayback Machine, bazı içerikleri dezenformasyonla mücadele amaçlı teyit etmeye başladı.

Mayıs 2021'de, Internet Archive'ın 25. yıldönümü için Wayback Machine, kullanıcıların "bilginin kuşatma altında olduğu 2046'daki İnternet'e seyahat etmelerine" olanak tanıyan "Wayforward Machine"i tanıttı.

9 Ekim 2016'dan itibaren Türkiye'de erişimi engellenmiştir. 2020 itibarıyla yeniden kullanılabilir olmuştur. Ancak bu engelleme nedeniyle Türkiye'deki Wayback Machine tarafından yedeklenmiş web sitesi sayısı diğer ülkelere göre daha az kalmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}