Aryan: Antik halk

Aryan, antik Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dilleri konuşmuş halkların kendilerini tanımlamak ve bölgedeki diğer halklardan ayırt etmek için kullanmış oldukları bir terimdir.

Vedik döneminde Hindistan’ın Āryāvarta olarak adlandırılan bölgesine yerleşmiş, Hint-Aryan dilleri koluna dahil diller konuşan Hint-Aryan etnik grubu ve bu bölgeyi tanımlamak için günümüzde kullanılan bir ifadedir. Bu topluluklar yüzyıllarca bölge toplumları üzerinde aristokratik bir sınıf olarak hüküm sürmüşlerdir. Etnik olarak yakın topluluklardan olan Antik İran halkları, Avesta’da kendilerini tanımlamak için bu etnik tanımı kullandılar. Günümüzde İran adının Aryan sözcüğünden türediği ileri sürülür.

Aryan: Kaynakça, Başvuru kaynakları, Ayrıca bakınız
MÖ 6. yüzyıla ait Behistun yazıtı. Aryan kelimesinin kullanıldığı ilk yazıtlardan biridir. Yazıtta, Aryan kelimesi İranlı anlamında kullanılmıştır.

Aryan Sanskritçede "asil" veya "onurlu" anlamındaki "Ārya" kelimesinden türetilmiş bir sözcüktür. Avesta dilindeki benzeri "Airya"dır ve Eski Pers dilindeki karşılığı "Ariya"dır. Büyük oranda Proto-Hindu-İranlıların etnik olarak kendilerini tanımlama amacıyla kullanılmak üzere var olmuştur. Avesta, büyük ölçüde Pers, Hint halklarının temel kutsal kitapları ki bu kitap Zerdüştlüğü anlatan yegane eser niteliğindedir.

19. yüzyılda, Hint-İranlılar, Hint-Avrupa dillerini konuştukları bilinen en eski insanlardı. Aryan kelimesi sadece Hint-İranlıları ifade etmek için değil aynı zamanda Hint-Avrupa dil ailesinden olan dilleri konuşanları da ifade edecek şekilde kullanılmaya başlandı. Ancak bugün için Aryan tanımlamasının o çağlarda bile ırksal değil, dini, kültürel ve dille ilgili bir tanımlama olduğunu kabul edilmektedir. Aryan ya da Ari ifadesi Hint-Avrupalılar yerinde daha çok ırkçı kesimler tarafından tercih edilen bir anlatımdır.

Aryan halkının çoğu; Jainizm, Budizm ve Hinduizm'e mensuptur. "Aryan" kelimesi önce Sanskritçedeki "Arya", ardından da Fransızcadaki "Arienne"den geçmiştir. Sanskritçe ve öbür Hint dillerini konuşur, Hindistan ve çevresinde yaşarlar. Orta Asya-Hindistan kökenlidirler. Ana vatanları Kuzey Pakistan'dır.[kaynak belirtilmeli]

Kaynakça

  • "A word for Aryan originality". A. Kammpier. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022. 
  • Bronkhorst, J.; Deshpande, M.M., (Ed.) (1999). Aryan and Non-Aryan in South Asia: Evidence, Interpretation, and Ideology. Department of Sanskrit and Indian Studies, Harvard University. ISBN 1-888789-04-2. 
  • Edelman, Dzoj (Joy) I. (1999). On the history of non-decimal systems and their elements in numerals of Aryan languages. In: Jadranka Gvozdanović (ed.), "Numeral Types and Changes Worldwide". Walter de Gruyter. 
  • Fussmann, G.; Francfort, H.P.; Kellens, J.; Tremblay, X. (2005), Aryas, Aryens et Iraniens en Asie Centrale, Institut Civilisation Indienne, ISBN 2-86803-072-6 
  • Ivanov, Vyacheslav V.; Gamkrelidze, Thomas (1990), "The Early History of Indo-European Languages", Scientific American, 262 (3), ss. 110-116, doi:10.1038/scientificamerican0390-110 
  • Lincoln, Bruce (1999), Theorizing Myth: Narrative, Ideology, and Scholarship, University of Chicago Press 
  • Morey, Peter; Tickell, Alex (2005). Alternative Indias: Writing, Nation and Communalism. Rodopi. ISBN 90-420-1927-1. 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2022. 
  • Sugirtharajah, Sharada (2003). Imagining Hinduism: A Postcolonial Perspective. Taylor & Francis. ISBN 978-0-203-63411-0. 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2022. 
  • Tickell, A (2005), "The Discovery of Aryavarta: Hindu Nationalism and Early Indian Fiction in English", Peter Morey; Alex Tickell (Ed.), Alternative Indias: Writing, Nation and Communalism, ss. 25-53 
  • Paul Thieme, Der Fremdling im Rigveda. Eine Studie über die Bedeutung der Worte ari, arya, aryaman und aarya, Leipzig (1938).
  • Vyacheslav V. Ivanov and Thomas Gamkrelidze, The Early History of Indo-­European Languages, Scientific American, vol. 262, N3, 110­116, March, 1990
  • A. Kammenhuber, "Aryans in the Near East," Haidelberg, 1968
  • Vyacheslav V. Ivanov and Thomas Gamkrelidze, The Early History of Indo-­European Languages, Scientific American, vol. 262, N3, 110­116, March, 1990
  • A. Kammenhuber, "Aryans in the Near East," Haidelberg, 1968
  • Arvidsson, Stefan (2006), Aryan Idols: Indo-European Mythology as Ideology and Science, translated by Sonia Wichmann, Chicago and London: The University of Chicago Press.
  • Poliakov, Leon (1974). The Aryan Myth: A History of Racist and Nationalistic Ideas In Europe. Translation of Le mythe aryen, 1971.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Tags:

Aryan KaynakçaAryan Başvuru kaynaklarıAryan Ayrıca bakınızAryan Dış bağlantılarAryanAntik İranAvestaHindistanHint-Aryan dilleriHint-AryanlarHint-Avrupa dil ailesiHint-İran dilleriHint-İranlılarVedalarİran

🔥 Trending searches on Wiki Türkçe:

II. MehmedGezegenI. SelimSabancı ailesiNene HatunEskişehirMert Ramazan DemirT5 (İstanbul tramvayı)Kazım Arslan (1959 doğumlu siyasetçi)Pi sayısıHalil İnalcıkMastürbasyonUEFA Avrupa LigiİspanyaSüper Lig tüm zamanların puan durumuOğuzlarErkek erkeğe seksŞeyh Said İsyanıKurtlar Vadisi (dizi)Köy enstitüsüJägermeisterAziz NesinAslanAbdülmecid Efendiİnci Taneleriİbrahim TatlısesAmerika Birleşik DevletleriIII. AhmedBrezilya27 Mayıs Darbesiİklim değişikliğiEşekle cinsel ilişkiErmeni KırımıYahya Kemal BeyatlıFenerbahçe Şükrü Saracoğlu StadyumuInstagramPîrî ReisHava kirliliğiBrawl Stars karakterleri listesiTimurHakan Fidan12 Eylül DarbesiKuzey Kıbrıs Türk CumhuriyetiMabel MatizLionel MessiIV. MehmedFârâbîElementler listesiTürk Hava KuvvetleriNâzım HikmetKadir MısıroğluGüneşOktay SinanoğluSaddam HüseyinÇernobil FaciasıŞeyh HamdullahKırgızistanVecihi HürkuşSeks pozisyonlarıAmerika Birleşik Devletleri başkanları listesiHoliJosé Mourinho15 Temmuz Şehitler KöprüsüÇandarlı Halil PaşaAntalya'nın ilçeleriPisagorAstral seyahatMichael JordanErgin AtamanLozan AntlaşmasıKore SavaşıFinlandiyaMoğol İmparatorluğuTeşkîlât-ı Esâsiye KanunuFatih Erbakanİslam'da cinsellikSüper Lig istatistikleri ve rekorları listesiBursaAdalet ve Kalkınma Partisi🡆 More