Książka – dokument piśmienniczy, zapis myśli ludzkiej, raczej obszerny, w postaci publikacji wielostronicowej o określonej liczbie stron, o charakterze trwałym.
Dzisiejsza postać książki wywodzi się od kodeksu, czyli kartek połączonych grzbietem, które wraz z upowszechnieniem pergaminu zastąpiły poprzednią formę dokumentu piśmienniczego, czyli zwój. W różnych krajach na świecie 23 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Święto zostało ustanowione przez UNESCO w 1925 roku i ma na celu promowanie czytelnictwa i literatury oraz zwrócenie uwagi na ochronę praw autorskich.
Za książkę uważa się:
Książka w postaci kodeksu składa się z wkładu (bloku książki) ujętego w okładkę.
Okładka to zewnętrzna część oprawy trwale połączona z wkładem. Zbudowana jest z okładziny tylnej, przedniej i grzbietu. Wykonuje się ją z trwałego papieru, kartonu, tektury, tkaniny czy też tworzywa sztucznego. Jest zwykle przedmiotem opracowania graficznego. Powinny być na niej umieszczone tytuł dzieła, nazwiska autorów i nazwa wydawcy. W wydaniach wielotomowych umieszczona jest informacja o numerze tomu oraz zbiorczy tytuł całego wydania.
Okładka jest jednym ze źródeł informacji potrzebnych do sporządzenia opisu bibliograficznego.
Jest to oddzielna, pojedyncza kartka, w formacie równym lub większym od formatu stronicy, wklejona w grzbiecie książki lub czasopisma.
Karty tytułowe nazywane są często czwórką tytułową. Obejmują cztery pierwsze stronice książki, które powinny zawierać wszystkie formalne i prawne informacje o wydaniu. Coraz częściej można spotkać książki z jedną stroną tytułową.
Tworzy komplet składek lub kart połączonych na grzbiecie i przygotowanych do połączenia z okładką. Jest to więc wewnętrzna część oprawy, rozumianej jako forma wykończenia druków.
Są to przedmowy, wstęp krytyczny, życiorys autora, nota wydawnicza, podziękowania, dedykacja oraz motto. Teksty pochodzące od autorów uważane są za fragmenty głównego dzieła, w innym wypadku materiały wprowadzające traktuje się jak dzieła współwydane.
Najczęściej treść dzieła jest wyrażona w postaci tekstu słownego. Bywa też czasem przedstawiana w postaci map, wykresów, nut albo obrazów. Tekst główny bywa przez autora lub wydawcę podzielony na tomy, części, rozdziały, podrozdziały i ewentualnie paragrafy. Partie tekstu mogą być opatrzone kolejnymi numerami, numeracją i tytułami lub samymi tytułami.
Są to materiały, których treść jest niezbędna do rozumienia głównego tekstu dzieła albo które zawierają informacje rozszerzające. Zaliczamy do nich przypisy, tabele, ilustracje, zdjęcia, grafiki, aneksy oraz bibliografie załącznikowe.
Należą do nich indeksy (skorowidze), wykazy skrótów, ilustracji (map, wkładek), streszczenia obcojęzyczne, paginacja, streszczenia, errata oraz spis treści. Wymienione elementy zamieszcza się na końcu książki, po materiałach odautorskich. Wyjątek stanowi spis treści, który w wielu książkach, zwykle naukowych, znajduje się na początku książki, po czwórce tytułowej.
Księgozbiory stanowią światowe dziedzictwo kultury, ale ze względu na ograniczone możliwości szybkiego dostępu do książek znajdujących się w różnych bibliotekach, a czasem z braku możliwości powszechnego dostępu do dzieł o wartości historycznej, podjęto proces digitalizacji książek. Za pomocą specjalnie do tego celu skonstruowanych skanerów digitalizacji poddawane są całe księgozbiory. Inicjuje się kolejne projekty, takie jak Światowa Biblioteka Cyfrowa czy Europeana, których celem jest udostępnienie dzieł literatury, sztuki czy filmu szerokiej rzeszy odbiorców.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Książka, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.