Galago Akacjowy

Z wyglądu jest bardzo podobny do galago senegalskiego i był wcześniej uważany za jego południową odmianę. Jednak te dwa gatunki różnią się znacznie pod względem biologii. Nie stwierdzono żadnych osobników w niewoli.

Galago akacjowy

Galago moholi
A. Smith, 1836
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	lemurowe
Rodzina	galagowate
Rodzaj	galago
Gatunek	galago akacjowy
Synonimy
Galago Maholi: Fraser, 1843 Galago conspicillatus I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1851 Otolicnus galago var. australis J.A. Wagner, 1853 Galago maholi: J.E. Gray, 1863 Otolicnus mossambicus W. Peters, 1876 Galago moholi bradfieldi Roberts, 1931 Galago moholi var. Intontoi Monard, 1931 Galago tumbolensis Monard, 1931
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wiki Commons

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1836 roku szkocki zoolog Andrew Smith, nadając mu nazwę Galago Moholi. Miejsce typowe to brzegi rzek Marikwa i Limpopo, Botswana. Holotyp to dorosły samiec (sygnatura BMNH 1855.12.24.47) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.

We wcześniejszych ujęciach systematycznych traktowany jako podgatunek G. senegalensis. Niektóre ujęcia rozpoznają podgatunek bradfieldi, jednak osobniki z zachodniej i wschodniej strony zasięgu występowania są małe, natomiast te z części środkowej większe i dostępnych jest niewiele dodatkowych informacji umożliwiających rozróżnienie tych dwóch form. G. moholi jest sympatryczny z G. senegalensis w środkowej i południowej Tanzanii i prawdopodobnie z G. matschiei w Burundi i Rwandzie.

Autorzy Handbook of the Mammals of the World, Illustrated Checklist of the Mammals of the World i All Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy.

Etymologia

• Galago: lokalna, senegalska nazwa Galago dla galago, zaadaptowana przez Michela Adansona w XVIII wieku.
• moholi: nazwa w języku tswana moHwele lub mogwêlê dla galago.

Jest średniej wielkości gatunkiem: długość ciała (bez ogona) 12–17 cm, ogona 16–28 cm; masa ciała samic 95–200 g, samców 160–255 g. Jego głowa jest szeroka, z krótkim pyskiem i pomarańczowymi oczami, otoczonymi czarnymi pierścieniami w kształcie rombu. Występuje białawy pasek na nosie; uszy są duże, szare. Grzbiet pokryty szaro-brązową sierścią, od spodu biały, czasem z żółtawym odcieniem. Po bokach, na wewnętrznej stronie kończyn, dłoniach i stopach także kolor żółtawy. Palce u rąk i nóg są łopatowato zakończone. Ogon – o niezbyt krzaczastej strukturze włosów – ciemniejszy niż reszta futra.

Galago akacjowy występuje w południowo-wschodniej Demokratycznej Republice Konga, Angoli, Zambii, Malawi i Zimbabwe po północną Namibię, północną i wschodnią Botswanę oraz zachodni Mozambik, na południe aż do rzek Oranje i Limpopo w północno-wschodniej Afryce Południowej; być może występuje w północno-zachodniej (Jezioro Wiktorii) i zachodniej Tanzanii, Rwandzie i Burundi.

Populacje lęgowe tego gatunku występują na przedmieściach Johannesburga i Pretorii. Niektóre z tych osobników uciekły lub zostały wypuszczone na wolność, a inne przybyły tam z cieplejszych regionów.

Galago akacjowy żywi się głównie owadami i żywicą wydzielaną przez drzewa z rodzaju Acacia. W celu jej pozyskania zwierzęta wykonują w pniu nakłucia. Preferują żywicę Acacia karroo i Acacia tortilis. Zimą osobniki poruszają się między drzewami po gruncie, w czasie wilgotnych ciepłych okresów nie schodzą na ziemię. Wzrasta wówczas znacznie odsetek bezkręgowców w ich diecie. Na żer udają się tuż po zachodzie słońca, sporadycznie trwa to całą noc.

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern ‘najmniejszej troski’).

• A. Monard. Mission scientifique suisse dans l’Angola resultats scientifiques. Mammiferes. Part I: Carnivores. „Bulletin de la Société neuchâteloise des sciences naturelles”. 55, s. 51–71, 1931. (fr.).