Marcin Gortat: Polski koszykarz
Marcin Janusz Gortat (ur.
17 lutego 1984 w Łodzi) – polski koszykarz występujący na pozycji środkowego, reprezentant Polski. Jedyny Polak w historii NBA, który awansował do jej finału.
.jpg) | |||||||||||||||||||||||||||||
| #13 | |||||||||||||||||||||||||||||
| środkowy | |||||||||||||||||||||||||||||
| Pseudonim | The Polish Hammer, The Polish Machine | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 17 lutego 1984 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Wzrost | 213 cm | ||||||||||||||||||||||||||||
| Masa ciała | 109 kg | ||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera | |||||||||||||||||||||||||||||
| Aktywność | 2002-2020 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Draft | 2005, numer: 57 | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||||||||||
Początki kariery
Początkowo uprawiał piłkę nożną i lekkoatletykę, osiągając lokalne sukcesy – w 2000 został mistrzem Łodzi w skoku wzwyż, a w 2001 z drużyną piłkarską ŁKS Łódź zdobył mistrzostwo regionu łódzkiego. Karierę koszykarską rozpoczął dopiero w wieku 18 lat. Po kilku miesiącach od debiutu dostał powołanie do kadry Polski U-20, w której rozegrał 10 meczów. Podczas turnieju we Francji został dostrzeżony przez skautów klubu Rhein Energie Köln i w 2003 trafił do Niemiec. W klubie z Kolonii występował do 2007, zdobywając w 2005 mistrzostwo kraju i trzykrotnie puchar krajowy. Występował także na parkietach Euroligi.
Występy w NBA
Draft
28 czerwca 2005 w nowojorskiej Madison Square Garden wziął udział w drafcie NBA i został wybrany w II rundzie z numerem 57. przez Phoenix Suns (z Dallas Mavericks przez New Orleans Hornets). Nowy klub szybko oddał go jednak do Orlando Magic.
Orlando Magic 2008-2010
W rozgrywkach NBA zadebiutował 1 marca 2008 przeciwko New York Knicks (118:92), przebywając na boisku przez 2 minuty i 21 sekund, zdobywając 2 punkty, zaliczając zbiórkę i faul. 5 marca 2008 w meczu z Washington Wizards Gortat zdobył 4 punkty oraz miał dwie zbiórki w ataku. W ostatnim meczu sezonu zasadniczego, 16 kwietnia 2008, zagrał 28 minut, zdobył 12 punktów oraz 11 zbiórek.
W sumie Gortat w sezonie zasadniczym pojawił się na parkiecie w 6 meczach grając średnio ponad 6 minut, podczas których notował na swoim koncie średnio 3 punkty i niecałe 3 zbiórki. Znalazł się w składzie Orlando na decydujące o mistrzostwie rozgrywki play-off.
Play-off 2007/2008
Pierwszy występ Marcina Gortata w fazie play-off NBA miał miejsce 22 kwietnia 2008. Gortat rozegrał 4 minuty w wygranym jednym punktem meczu z Toronto Raptors. Podczas tych 4 minut nie oddał rzutu, miał jedną ofensywną zbiórkę. W przegranym meczu nr 3 z Toronto Gortat oddał jeden rzut z gry (celny). W meczu nr 4 w ciągu 10 minut Gortat nie oddał rzutu, zaliczając jedną zbiórkę w obronie, a Orlando mecz wyraźnie wygrało. W meczu nr 5 w ciągu 4 minut zanotował jedną zbiórkę, a Orlando Magic pokonało Toronto Raptors, kończąc serię wynikiem 4:1 i awansując do półfinału Konferencji Wschodniej.
W półfinale Konferencji Wschodniej Orlando Magic spotkało się z Detroit Pistons. W pierwszym, przegranym przez Magic, meczu drugiej rundy Gortat zagrał 13 minut, notując 2 punkty, 2 zbiórki oraz blok na Chaunceyu Billupsie. W drugim meczu z Detroit Gortat nie grał. W meczu numer 3 Marcin Gortat zagrał 4 minuty, podczas których zanotował 2 punkty, zbiórkę w ataku oraz 2 bloki. W meczu numer 4 Gortat zagrał 3 minuty, notując 4 punkty, blok i zbiórkę w obronie. W meczu numer 5 Gortat pojawił się na boisku na 4 minuty, zanotował zbiórkę w obronie oraz faul. Magic przegrało serię 1:4.
W play-offach wystąpił w ośmiu meczach, średnio po 6 minut, podczas których notował 1,3 punktu oraz 1 zbiórkę na mecz. W ostatnich spotkaniach Magic reprezentant Polski znalazł się w rotacji przed Adonalem Foyle'em, wywalczając sobie pozycję pierwszego zmiennika Dwighta Howarda.
Liga letnia 2008
Latem 2008 wziął udział w lidze letniej w barwach Orlando Magic. Podczas 2008 Orlando Pro Summer League został wybrany do drugiej piątki turnieju (12,8 punktu, 8,6 zbiórki, 2,4 bloku na mecz).
Sezon 2008/2009
Sezon 2008/2009 zaczął jako pierwszy zmiennik graczy podkoszowych. Szybko jednak przegrał rywalizację z Tonym Battie i grywał jedynie w końcówkach rozstrzygniętych już spotkań. Przełom nastąpił w meczu z Phoenix Suns – dzięki kontuzji lidera Orlando Magic i czołowego centra ligi Dwighta Howarda – kiedy to zmieniający go Gortat zdobył 8 punktów (3/4 z gry, 2/2 z wolnych), 6 zbiórek oraz blok, a przede wszystkim pracował w obronie utrudniając grę zawodnikowi Phoenix Suns – Amar’e Stoudemire.
13 grudnia 2008, jako pierwszy Polak w historii, rozpoczął mecz w pierwszej piątce zespołu NBA. Orlando wygrało z Utah Jazz 103:94. Gortat w ciągu 30 minut zdobył 4 punkty, 4 zbiórki, 4 bloki oraz przechwyt i udanie powstrzymywał centra Jazz Turka Mehmeta Okura (2/12 z gry).
15 grudnia 2008 ponownie pojawił się w pierwszej piątce Orlando Magic w meczu z Golden State Warriors. Podczas 28 minut spędzonych na parkiecie zanotował 16 punktów (7/13 z gry, 2/2 z wolnych) oraz 13 zbiórek, 3 bloki i asystę, a Orlando pokonało Golden State Warriors 109:98.
Osiągnięcia Marcina Gortata na koniec sezonu zasadniczego: 63 rozegrane mecze, w tym 3 w pierwszej piątce (12,6 minuty na mecz), 239 zdobytych punktów (3,8 na mecz), 286 zbiórek (4,5 na mecz), 53 bloki (0,8 na mecz), 4 double-doubles.
30 kwietnia 2009 Gortat po raz pierwszy wyszedł w pierwszej piątce w fazie playoff w meczu 6. przeciwko 76ers, zastępując zawieszonego Howarda. Zaliczył wtedy 11 punktów, 15 zbiórek, 4 przechwyty i 2 asysty w ciągu 40 minut, a Magic wyeliminował 76ers. W play-offach 2009 Magic z Marcinem Gortatem w składzie pokonali kolejno Philadelphia Sixers 4-2, Boston Celtics 4-3 i Cleveland Cavaliers (z LeBronem Jamesem) w finale Konferencji Wschodniej 4-2, aby dotrzeć do finałów NBA 2009. W finale Magic przegrali 1-4 z Los Angeles Lakers, a Gortat wystąpił we wszystkich pięciu meczach, jako pierwszy i, jak na razie, jedyny Polak w historii.
Sezon 2009/2010
Z końcem fazy play-off wygasł dotychczasowy kontrakt z Orlando Magic. Już na samym początku okna transferowego w NBA do agenta Gortata zgłosił się prezes klubu Houston Rockets oferując zarobki na poziomie 5 milionów dolarów. Wstępny kontrakt Gortat podpisał jednak z zespołem Dallas Mavericks. Po tygodniu Orlando Magic wyrównało złożoną przez Mavericks ofertę opiewającą na 34 mln dolarów za pięć lat, doprowadzając do przedłużenia kontraktu z Gortatem.
W trakcie sezonu pełnił rolę etatowego zmiennika Dwighta Howarda, ani razu nie wychodząc w pierwszej piątce, ale zaliczając aż 81 meczów. Statystyki na koniec sezonu: 81 rozegranych meczów (13,4 minuty na mecz), 293 zdobytych punktów (3,6 na mecz), 341 zbiórek (4,2 na mecz), 70 bloków (0,9 na mecz). Drużyna dotarła do finału konferencji, gdzie przegrała z Celtics 2-4.
Phoenix Suns 2010-2013
18 grudnia 2010 roku Gortat uczestniczył w wymianie między Magic a Suns. Do klubu z Arizony razem z Gortatem przeszli Vince Carter i Mickael Pietrus, natomiast w odwrotną stronę Jason Richardson, Hedo Türkoğlu oraz Earl Clark.
Polak zadebiutował w drużynie Suns 23 grudnia 2010 w meczu przeciwko Miami Heat, przebywając na parkiecie przez 18 minut; w tym czasie rzucił 4 punkty (d2 z 5 rzutów z gry), zaliczył 4 zbiórki oraz 2 faule. Drugi występ w drużynie „Słońc” rozegrał 26 grudnia w przegranym 103:108 meczu przeciwko Los Angeles Clippers; spędził na boisku 27 minut, zdobył 11 punktów i miał 5 zbiórek i 1 blok. 19 stycznia 2011, w meczu z Cleveland Cavaliers zdobył swoje pierwsze double-double w barwach klubu z Phoenix, notując 16 punktów i 12 zbiórek. Gortat 30 stycznia w meczu z New Orleans Hornets pobił swój rekord sezonu oraz występów w NBA ustanowiony zaledwie 2 dni wcześniej z Boston Celtics (19 punktów oraz 17 zbiórek) zdobywając 25 punktów będąc zarazem rezerwowym w tym meczu. Ponadto Gortat zebrał 11 piłek i zaliczył kolejne double-double.
6 marca 2013 podczas meczu z Toronto Raptors doznał kontuzji prawej stopy, która wyeliminowała go z gry na resztę sezonu.
W trakcie gry Gortata w Phoenix Suns drużyna ani razu nie wystąpiła w play-offach.
Washington Wizards 2013-2018
25 października 2013 Gortat razem z Shannonem Brownem, Malcolmem Lee i Kendallem Marshallem zostali wymienieni do Washington Wizards za Emekę Okafora i chroniony wybór w pierwszej rundzie draftu 2014. W sezonie 2013/14 wystąpił w 81 meczach, jedynie w pierwszym z nich wystąpił w roli rezerwowego. Znalazł się na 9. miejscu zarówno wśród zbierających jak i blokujących całego sezonu. Uzyskał 37 double-doubles.
Wizards z Gortatem w składzie zajęli 5. miejsce w konferencji wschodniej i zakwalifikowali się do Playoffs po raz pierwszy od 6 lat. W pierwszej rundzie zmierzyli się z Chicago Bulls, rywalizację wygrali 4:1. W drugiej rundzie play-offów naprzeciw nim stanęli gracze Indiany Pacers. 13 maja 2014 w piątym meczu rywalizacji Gortat ustanowił rekord kariery play-offów pod względem punktów, zdobywając ich 31, miał ponadto 16 zbiórek. Washington przegrali z Indianą 2:4.
10 lipca 2014 podpisał nowy 5-letni kontrakt z Wizards wart 60 milionów dolarów.
Podczas występów w Wizards drużyna z Gortatem w składzie czterokrotnie występowała w fazie play-off, w sezonach: 2013-2014 (2. runda), 2014-2015 (2. runda), 2016-2017 (2. runda), 2017-2018 (1. runda).
Los Angeles Clippers 2018-2019
26 czerwca 2018 Gortat trafił do Los Angeles Clippers w zamian za Austina Riversa. W Clippers wystąpił w 47 meczach, w tym w 43 w pierwszej piątce, grając przeciętnie 16 minut; statystyki za ten rok: 5,0 punktów, 5,6 zbiórek, 1,4 asyst, 0,5 bloków.
7 lutego 2019 ogłoszono jego zwolnienie z drużyny poprzez wykupienie kontraktu przez klub. Ostatni mecz na parkietach NBA Marcin Gortat rozegrał 5 lutego 2019 w wygranym meczu przeciwko Charlotte Hornets, w czasie 13 minut nie zdobył punktu, miał 7 zbiórek i 1 asystę. Po roku nieobecności na amerykańskich parkietach, na początku 2020 zawodnik ogłosił zakończenie kariery. Na parkietach NBA Marcin Gortat zarobił ponad 95 milionów dolarów.
Kariera reprezentacyjna
Na zgrupowanie reprezentacji Polski seniorów został po raz pierwszy powołany przez selekcjonera Andrzeja Kowalczyka, a w biało-czerwonych barwach zadebiutował w wieku 20 lat – 13 sierpnia 2004 we Wrocławiu, w wygranym 84:59 towarzyskim meczu z Portugalią, w którym zdobył 5 punktów. W roku 2004, w eliminacjach do Mistrzostw Europy 2005 rozegrał 2 spotkania (średnia 5,5 min. i 2 pkt. na mecz). W 2005 rozegrał 6 spotkań w ramach rundy wstępnej kwalifikacji do Mistrzostw Europy 2007. W zasadniczej fazie eliminacji do tego turnieju oraz w samych mistrzostwach już nie wziął udziału. W 2009 był jej podporą podczas ME 2009. W sumie wystąpił w niej do tej pory w 63 meczach (stan na 23 sierpnia 2013).
Życie prywatne
Wychowywał się na łódzkich Bałutach, jako syn boksera Janusza Gortata (dwukrotnego medalisty olimpijskiego: brąz 1972 i 1976) oraz wielokrotnej reprezentantki Polski w siatkówce Alicji Gortat. Po rozwodzie rodziców mieszkał z matką. Od strony ojca ma przyrodniego brata Roberta oraz siostrę Małgorzatę.
W młodości pasjonowała go piłka nożna. W czwartej klasie szkoły średniej (technikum mechaniczne) zrezygnował z dalszej edukacji i wyjechał do Kolonii na pierwszy kontrakt. Jest zadeklarowanym katolikiem i twierdzi, że: „wiara w Boga pozwala mu być prawym człowiekiem”. Zna trzy języki obce: angielski, niemiecki i serbski. W 2017 został Honorowym Obywatelem Miasta Łodzi.
Na podstawie doniesień mediów, wiadomo że spotykał się z aktorką Alicją Bachledą-Curuś. W 2019 związał się z politolog Żanetą Stanisławską, którą poślubił wiosną 2021. Żaneta Gortat-Stanisławska prowadzi biznes w branży beauty i wychowuje córkę z poprzedniego małżeństwa. Oboje mają liberalne poglądy polityczne.
Jest wielkim fanem motoryzacji, w czasie kariery w NBA posiadał samochód BMW M5 E60, Mercedes W221 S65 AMG, Bentley.
Pozostała działalność
Był członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015. Brał udział m.in. w: kampanii społecznej przeciwko dopalaczom „Tylko słabi gracze biorą dopalacze”, kampanii „Pij mleko! Będziesz wielki”, reklamie drogerii Rossmann oraz sieci Play.
W 2017 nakładem Wydawnictwa WAM ukazała się książka Katarzyny Olubińskiej Bóg w wielkim mieście będąca zbiorem wywiadów, m.in. z Marcinem Gortatem.
Osiągnięcia
Na podstawie, o ile nie zaznaczono inaczej.
- NBA
- Wicemistrzostwo NBA (2009)
- Wybór w drafcie NBA (w 2005 z numerem 57.)
- Trzeci Polak, który zagrał w NBA (po Lampem i Trybańskim)
- Zawodnik tygodnia Konferencji Wschodniej NBA (28.12.2015)
- Pierwszy Polak, który:
- zagrał w play-off NBA
- osiągnął double-double w NBA
- rozpoczął mecz NBA w składzie podstawowym swojego zespołu
- Pierwszy Polak, którego drużyna:
- wygrała finał konferencji NBA
- zagrała w finale NBA
- Lider play-off NBA w skuteczności rzutów z gry (2009)
- Drużynowe
- Mistrzostwo Niemiec (2006)
- Puchar Niemiec (2004, 2005, 2007)
- Uczestnik rozgrywek:
- Indywidualne
- Laureat Złotych Koszy w kategorii: Koszykarska Osobowość Roku (2009)
- Reprezentacja
- Uczestnik:
- Eurobasketu (2009 – 9. miejsce, 2013 – 21. miejsce, 2015 – 11. miejsce)
- kwalifikacji do Eurobasketu:
- 2005, 2011, 2013
- U–20 (2004)
- Lider Eurobasketu w zbiórkach (2009)
Odznaczenia i wyróżnienia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2018
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” – 2012
- Order Uśmiechu – 2017
- Medal Świętego Brata Alberta – 2017
- laureat X edycji konkursu Wybitny Polak – 2019
Statystyki
| Legenda | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| M | Mecze | S5 | Pierwsza piątka | MPG | Minuty na mecz |
| FG% | Celność rzutów z pola | 3P% | Celność rzutów „za 3” | FT% | Celność rzutów wolnych |
| RPG | Zbiórki na mecz | APG | Asysty na mecz | SPG | Przechwyty na mecz |
| BPG | Bloki na mecz | PPG | Punkty na mecz | ||
NBA
Na podstawie Basketball-Reference.com (ang.)
Stan na koniec sezonu 2018/19
Sezon regularny
| Sezon | Drużyna | M | S5 | MPG | FG% | 3P% | FT% | RPG | APG | SPG | BPG | PPG |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007/08 | Orlando | 6 | 0 | 6,8 | 47,1% | – | 66,7% | 2,7 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | 3,0 |
| 2008/09 | Orlando | 63 | 3 | 12,6 | 56,7% | 100,0% | 57,8% | 4,5 | 0,2 | 0,3 | 0,8 | 3,8 |
| 2009/10 | Orlando | 81 | 0 | 13,4 | 53,3% | 0,0% | 68,0% | 4,2 | 0,2 | 0,2 | 0,9 | 3,6 |
| 2010/11 | Orlando | 25 | 2 | 15,8 | 54,3% | – | 66,7% | 4,7 | 0,7 | 0,3 | 0,8 | 4,0 |
| 2010/11 | Phoenix | 55 | 12 | 29,7 | 56,3% | 25,0% | 73,1% | 9,3 | 1,0 | 0,5 | 1,3 | 13,0 |
| 2011/12 | Phoenix | 66 | 66 | 32,0 | 55,5% | 0,0% | 64,9% | 10,0 | 0,9 | 0,7 | 1,5 | 15,4 |
| 2012/13 | Phoenix | 61 | 61 | 30,8 | 52,1% | 0,0% | 65,2% | 8,5 | 1,2 | 0,7 | 1,6 | 11,1 |
| 2013/14 | Washington | 81 | 80 | 32,8 | 54,2% | 100,0% | 68,6% | 9,5 | 1,7 | 0,5 | 1,5 | 13,2 |
| 2014/15 | Washington | 82 | 82 | 29,9 | 56,6% | 0,0% | 70,3% | 8,7 | 1,2 | 0,6 | 1,3 | 12,2 |
| 2015/16 | Washington | 75 | 74 | 30,1 | 56,7% | 0,0% | 70,5% | 9,9 | 1,4 | 0,6 | 1,3 | 13,5 |
| 2016/17 | Washington | 82 | 82 | 31,2 | 57,9% | 0,0% | 64,8% | 10,3 | 1,5 | 0,5 | 0,7 | 10,8 |
| 2017/18 | Washington | 82 | 82 | 25,3 | 51,8% | – | 67,5% | 7,6 | 1,8 | 0,5 | 0,7 | 8,4 |
| 2018/19 | L.A. Clippers | 47 | 43 | 16,0 | 53,2% | – | 72,9% | 5,6 | 1,4 | 0,1 | 0,5 | 5,0 |
| Razem | 806 | 587 | 25,7 | 55,1% | 15,0% | 68,0 | 7,9 | 1,1 | 0,5 | 1,1 | 9,9 |
Play-offy
| Sezon | Drużyna | M | S5 | MPG | FG% | 3P% | FT% | RPG | APG | SPG | BPG | PPG |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | Orlando | 8 | 0 | 6,0 | 83,3% | – | – | 1,0 | 0,0 | 0,0 | 0,5 | 1,3 |
| 2009 | Orlando | 24 | 1 | 11,3 | 65,4% | – | 62,5% | 3,2 | 0,1 | 0,4 | 0,6 | 3,3 |
| 2010 | Orlando | 14 | 0 | 15,1 | 65,4% | – | 72,7% | 4,4 | 0,6 | 0,2 | 0,3 | 3,0 |
| 2014 | Washington | 11 | 11 | 34,7 | 49,2% | – | 65,9% | 9,9 | 1,5 | 0,5 | 1,3 | 13,0 |
| 2015 | Washington | 10 | 10 | 30,7 | 62,8% | – | 66,7% | 8,8 | 2,2 | 0,6 | 1,1 | 12,4 |
| 2017 | Washington | 13 | 13 | 31,5 | 50,5% | – | 61,1% | 11,0 | 1,8 | 0,4 | 1,5 | 8,1 |
| 2018 | Washington | 6 | 6 | 26,7 | 55,8% | – | 57,1% | 6,3 | 1,0 | 0,0 | 0,3 | 8,7 |
| Razem | 86 | 41 | 20,8 | 56,4% | – | 65,0% | 6,1 | 0,9 | 0,3 | 0,8 | 6,4 |
Rekordy kariery (NBA)
| Punkty | 31 (2 razy) przeciwko Toronto Raptors przeciwko Indiana Pacers (play-off) |
| Rzuty z gry (celne) | 13 przeciwko Charlotte Bobcats |
| Rzuty z gry (ogólnie) | 23 przeciwko Toronto Raptors |
| Rzuty za „3” (celne) | 1 (3 razy) |
| Rzuty za „3"(ogólnie) | 2 przeciwko Dallas Mavericks |
| Celne rzuty wolne | 11 przeciwko New Orleans Hornets |
| Oddane rzuty wolne | 14 przeciwko New Orleans Hornets |
| Zbiórki ofensywne | 9 przeciwko Miami Heat |
| Zbiórki defensywne | 16 przeciwko Boston Celtics |
| Zbiórki | 20 przeciwko Philadelphia 76ers |
| Asysty | 7 przeciwko Toronto Raptors |
| Przechwyty | 4 przeciwko Oklahoma City Thunder |
| Bloki | 7 przeciwko Charlotte Bobcats |
| Minut na boisku | 53 przeciwko Los Angeles Lakers |
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Marcina Gortata. [dostęp 2018-01-14].
- Profil i statystyki Marcina Gortata w portalu nba.com. [dostęp 2018-01-14].
This article uses material from the Wikipedia Polski article Marcin Gortat, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.