ਲਹਿੰਦਾ
ਲਹਿੰਦਾ (/ˈlɑːndə/; Punjabi: لہندا, ਸ਼ਾ.ਅ. 'ਪੱਛਮੀ'), ਲਹਿੰਦੀ ਜਾਂ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬੀ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਇੰਡੋ-ਆਰੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ISO 639 ਸਟੈਂਡਰਡ ਵਿੱਚ ਮੈਕਰੋਲੈਂਗੂਏਜ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਲੇਖਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀਆਂ ਦੀ ਲੜੀ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੈਨੇਟਿਕ ਗਰੁੱਪਿੰਗ ਵਜੋਂ ਇਸਦੀ ਵੈਧਤਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਲਹਿੰਦਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਗਏ ਅਰਥ ਹਨ, ਅਤੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖੁਦ ਨਹੀਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
| ਲਹਿੰਦਾ (ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬੀ) | |
|---|---|
| ਇਲਾਕਾ | ਪੰਜਾਬ, ਹਜ਼ਾਰਾ, ਆਜ਼ਾਦ ਕਸ਼ਮੀਰ |
ਲਿਖਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧ | ਪਰਸੋ-ਅਰਬੀ (ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਵਰਣਮਾਲਾ) |
| ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ | |
| ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-2 | lah |
| ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3 | lah |
ਲਹਿੰਦੇ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਸਰਾਇਕੀ (ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੱਖਣੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 26 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ), ਹਿੰਦਕੋ ਦੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ (ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਖੇਤਰਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 50 ਲੱਖ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ), ਪਹਾੜੀ/ਪੋਠਵਾੜੀ। (ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੋਠੋਹਾਰ ਖੇਤਰ, ਆਜ਼ਾਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ 3.5 ਮਿਲੀਅਨ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ), ਖੇਤਰਾਣੀ (ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 20,000 ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ), ਅਤੇ ਇੰਕੂ (ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਭਾਸ਼ਾ)।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਐਥਨੋਲੋਗ ਵੀ ਲਹਿੰਦਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਇਹ "ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬੀ" (ISO 639-3 ਕੋਡ: pnb) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੇਬਲ ਕਰਦਾ ਹੈ - ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਮਾਝੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ; ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 66 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
ਨੋਟ
ਹਵਾਲੇ
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
- Map of Lahnda dialects from Grierson's early 20th-century Linguistic Survey of India
This article uses material from the Wikipedia ਪੰਜਾਬੀ article ਲਹਿੰਦਾ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ CC BY-SA 4.0 ਹੇਠ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ਪੰਜਾਬੀ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.