Erwin Schrödinger (12.
august">12. august 1887–4. januar 1961) var ein austerriksk fysikar og nobelprisvinnar.
Erwin Schrödinger vart fødd i Wien. Han vart professor i Stuttgart i 1920, Breslau i 1921, Zürich 1921-27, Berlin, Oxford 1933-36 og i Graz inntil 1938, då han emigrerte til Irland, der han arbeidde ved det nyoppretta Institute for Advanced Studies i Dublin. I 1956 vende han tilbake til Wien, der han vart Professor Emeritus i 1958.
Etter å ha arbeidt med statistisk termodynamikk og teorien for fargesynet, byrja Schrödinger å arbeide med atomteori. Han bygde vidare på Louis de Broglie si førestilling om materiebølgjer og bølgje-partikkel-dualisme, og utvikla i 1926 bølgjemekanikken med midtpunkt i Schrödingerlikninga, som står som ein av formene for den ikkje-relativistiske kvantemekanikken («Abhandlung zur Wellenmechanik» 1927). Kort tid seinare lukkast det han i å påvise den matematiske ekvivalensen av hans eigne hypotesar med den matrisemekanikken som Werner Heisenberg hadde utvikla. Københavnerskolens tolking av kvantemekanikken avviste Schrödinger, idet han heldt fast ved ei realistisk oppfatninga av kvantemekanikken. I eit berømt tankeeksperiment, kjent som Schrödingers katt, illustrerte han paradokset at kvantemekanikken tillèt at partiklar eksisterer i superposisjonar, medan større ting som kjent ikkje kan det.
Seinare arbeidet han med problemstillingar innanfor relativistisk kvantemekanikk (mellom anna zitterbevegelsen), gravitasjonsteori og den einskaplege feltteorien. Ved sidan av dette dreiv han med filosofiske spørsmål (mellom anna «Die Natur und die Griechen» og «Was ist ein Naturgesetz», 1962). Skriftet hans «What is Life» frå 1946 hadde varig verknad på den seinare molekylærbiologien. For bidraga sine til oppbygginga av kvantemekanikken mottok han i 1933, saman med P.A.M Dirac Nobelprisen i fysikk. Schrödinger vart i 1956 utnemnd til den tyske ordenen Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. Han døydde i Wien.
This article uses material from the Wikipedia Nynorsk article Erwin Schrödinger, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Teksten er tilgjengeleg under CC BY-SA 4.0 om ikkje anna er oppgjeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nynorsk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.