အရှေ့သရ: သရတစ်မျိုး

IPA: Vowels
အရှေ့ အလယ် အနောက် အပိတ် i y ɨ ʉ ɯ u အပိတ်နီးပါး ɪ ʏ ʊ တစ်ဝက်ပိတ် e ø ɘ ɵ ɤ o တစ်ဝက် e̞ ø̞ ə ɤ̞ o̞ တစ်ဝက်ဖွင့် ɛ œ ɜ ɞ ʌ ɔ အဖွင့်နီးပါး æ ɐ အဖွင့် a ɶ ä ɑ ɒ
IPA အကူအညီ  အသံ ဇယားကွက် အပြည့် တမ်းပလိတ်

ဤဆောင်းပါးတွင် IPA phonetic သင်္ကေတများ ပါဝင်သည်။ သင့်တော်သော Help:IPA#Rendering issues မရှိပါက သင်သည် ယူနီကုဒ်စာလုံးများအစား မေးခွန်းသင်္ကေတ၊ လေးထောင့်ကွက် (သို့) အခြားသင်္ကေတများကို တွေ့မြင်နေနိုင်သည်။

အရှေ့သရ (အင်္ဂလိပ်: front vowel) ဆိုသည်မှာ အပြောဘာသာစကားများစွာတွင် အသုံးပြုသော သရသံ အမျိုးအစားများထဲက ပုံစံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤသရ၏ အရည်အသွေးကို အောက်ပါအတိုင်းဖွင့်ဆို၏ ။ "လျှာ၏အမြင့်ဆုံးအမှတ်သည် ပါးစပ် (သို့) ခံတွင်း၏ အရှေ့၌တည်ရှိ၍ ဗျည်းသံဖြစ်ပေါ်စေလောက်မည့် လေထွက်ရှိမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းမရှိစေရဟုဖြစ်သည်။" နောက်တစ်နည်းဖွင့်ဆိုချက်မှာ "လျှာ၏ထိပ်ဖျားသည် အပေါ်ရှေ့သွားမှ အောက်ရှေ့သွားအထိ (ထိကပ်ခြင်းမဟုတ်စေဘဲ) နေရာအမျိုးမျိုးတွင် တည်ရှိ၍ အသံထုတ်လုပ်သော သရမျိုးဖြစ်သည်။" အရှေ့သရများကို "ကြည်လင်သောသရများ" (bright vowels) အဖြစ်လည်း ရံခါ၌ခေါ်ဆိုကြကာ ၎င်းတို့၏ အသံသည် အနောက်သရများထက် ပို၍ ကြည်လင်သည်ဟု ယူဆသိမြင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

အရှေ့နီးပါး (အင်္ဂလိပ်: Near-front) များသည်လည်း အရှေ့သရများ၏ ပုံစံပင်ဖြစ်၍ အရှေ့သရနှင့် အရှေ့နီးပါးသရများကို လျှာ၏အရှေ့ အနောက် (မဆိုစလောက်သော) ပြောင်းရွှေ့မှုတစ်ခုတည်းဖြင့် သိသိသာသာခွဲ၍ ကွဲအောင်ပြုနိုင်သော မည်သည့်ဘာသာစကားမျှမရှိဟု သိရှိရသည်။

အရှေ့အဝိုင်းသရများသည် စံအနေဖြင့် အလယ်ပိုင်းသရများဖြစ်ကြသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အသံထုတ်မှုအရ အရှေ့နီးပါးသရများဖြစ်၏ ။ ထို့ကြောင့်ပင် အိုင်ပီအေဇယား၌ အရှေ့အဝိုင်းသရများကို အရှေ့အပြန့်သရများ၏ ညာဘက်၌ (အမည်းစက်တစ်ခုခြား၍) ရေးကြသည်။

နိုင်ငံတကာသဒ္ဒဗေဒအက္ခရာများတွင် အရှေ့သရများအဖြစ် အောက်ပါသရများ ပါဝင်သည်။

• close front unrounded vowel [i]
• close front compressed vowel [y]
• near-close front unrounded vowel [ɪ]
• near-close front compressed vowel [ʏ]
• close-mid front unrounded vowel [e]
• close-mid front compressed vowel [ø]
• open-mid front unrounded vowel [ɛ]
• open-mid front compressed vowel [œ]
• near-open front unrounded vowel [æ]
• open front unrounded vowel [a]
• open front rounded vowel [ɶ]

အိုင်ပီအေစနစ်၌ တရားဝင်သတ်မှတ်ခြင်းမရှိသော အရှေ့သရများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

• close front protruded vowel [yʷ]
• near-close front protruded vowel [ʏʷ]
• close-mid front protruded vowel [øʷ]
• mid front unrounded vowel [e̞] or [ɛ̝]
• mid front compressed vowel [ø̞] or [œ̝]
• mid front protruded vowel [ø̞ʷ] or [œ̝ʷ]
• open-mid front protruded vowel [œʷ]

 

အသံထုတ်လုပ်ရာ၌ လျှာသည် ပုံမှန် (သို့) အနားယူသော အနေအထားမှ အရှေ့သို့တိုး၍ထွက်ရှိသည့် အရှေ့သရများသည် ဆုတ်တက်သောသရများ (raised vowel) နှင့် ဆုတ်ဆင်းသောသရများ (retracted vowel) နှင့်မတူကွာခြားသည်။ ဤသဘောတရားအယူအဆအရ အိုင်ပီအေဇယား၌ ပြုစုထားသေယ အရှေ့သရများထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်၍ [ɪ ʏ], [ɨ ʉ] အက္ခရာများနှင့် နီးနီးကပ်ကပ်အားဖြင့် အလယ်တစ်ဝက်သရများလည်း ပါဝင်သည်။ အရေ့သရများအတွင်း သရ၏အနိမ့်အမြင့် (vowel height) ; တစ်နည်း အဖွင့်၊ အပိတ်သရများကို လျှာက တိုက်ရိုက်ဆုံးဖြတ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ မေးရိုး၏အနေအထားကသာဆုံးဖြတ်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။ သံရင်းပိုင်းအရ ဆုတ်တက်၊ ဆုတ်ဆင်းသရများကို ဥပမာ အာခေါင် (palatal) ၌ဖြစ်သော ဗျည်းများက အသံထွက်အရ ရှေ့ပိုင်းသရများဖြစ်စေသည်။ အချို့သောဘာသာစကားများတွင် လည်ချောင်းဝ၌ဖြစ်သော ဗျည်းများက အထက်ပါ ဆုတ်တက်၊ ဆုတ်ဆင်းသရများကို အရှေ့သရများအဖြစ် အသံထွက်အရ ဖန်တီးယူကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် (အာရေးဗစ်ဒေသစကားအချို့တွင်) /j/ သို့ /ħ/ တို့ နောက်၌ဖြစ်သော /a/ အသံသည် [æ] ထက်အရှေ့ပိုကျနိုင်သည်။

• အနောက်သရ