ສະຫະພາບເອີຣົບ

ສະຫະພາບເອີຣົບພັດທະນາຕະຫຼາດດ່ຽວພາຍໃນຜ່ານລະບົບກົດໝາຍເຮັດໃຫ້ເປັນມາດຕະຖານເຊິ່ງໃຊ້ບັງຄັບໃນລັດສະມາຊິກທຸກປະເທດ ນະໂຍບາຍສະຫະພາບເອີຣົບສຸມໃສ່ການປະກັນການເຄື່ອນຍ້າຍບຸກຄົນ, ສິນຄ້າ, ບໍລິການ ແລະ ທຶນຢ່າງເສລີໃນຕະຫຼາດດ່ຽວ ກາກົດໝາຍດ້ານຍຸຕິທຳ ແລະ ກິດຈະການໃນປະເທດ ແລະ ຮັກສານະໂຍບາຍຮ່ວມກັນດ້ານການຄ້າ ກະສິກຳ ການຫາປາ ແລະ ການພັດທະນາພາກພື້ນ ການຄວບຄຸມໜັງສືຜ່ານແດນຖືກເລີກພາຍໃນພື້ນທີ່ເຊັງເກັນ ມີການຕັ້ງສະຫະພາບການເງິນໃນປີ 1999 ແລະ ມີຜົນບັງຄັບເຕັມທີໃນປີ 2002 ປະກອບດ້ວຍລັດສະມາຊິກສະຫະພາບເອີຣົບ 19 ປະເທດເຊິ່ງໃຊ້ສະກຸນເງິນເອີໂຣ.

ສະຫະພາບເອີຣົບ ບູນກາລີ: Европейски съюз ກຣົວຊີ: Europska unija ເຊັກ: Evropská unie ດານມາກ: Den Europæiske Union ໂຮນລັງ: Europese Unie ແອັດສະໂຕນີ: Euroopa Liit ແຟງລັງ: Euroopan unioni ຝຣັ່ງ: Union européenne ເຢຍລະມັນ: Europäische Union ເກຣັກ: Ευρωπαϊκή Ένωση ຮົງກາລີ: Európai Unió ອິດສະລັງ: An tAontas Eorpach ອິຕາລີ: Unione europea ລັດເວຍ: Eiropas Savienība ລິດຕົວນີ: Europos Sąjunga ມານຕາ: Unjoni Ewropea ໂປໂລຍ: Unia Europejska ປອກຕຸຍການ: União Europeia ຣູມານີ: Uniunea Europeană ສະໂລວາກີ: Európska únia ສະໂລເວນີ: Evropska unija ແອັດສະປາຍ: Unión Europea ຊູແອດ: Europeiska unionen
ທຸງສະຫະພາບເອີຣົບ
ຄຳຂວັນ: In varietate concordia   (ລາແຕງ) "United in diversity" ເຕົ້າໂຮມກັນລະຫວ່າງຄວາມຫຼາກຫຼາຍ
ເພງຊາດ: ແອນດີ ຟຣອຍເດິ (ທຳນອງ)
ເມືອງຫຼວງ	ບຣຸກແຊນ (ໂດຍພຶດຕິໄນ)
ເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ	ປາຣີ
ພາສາທາງການ	24 ພາສາ ເກຣັກ ກຣົວຊີ ເຊັກ ໂຮນລັງ ດານມາກ ບູນກາລີ ປອກຕຸຍການ ໂປໂລຍ ຝຣັ່ງ ແຟງລັງ ມານຕາ ເຢຍລະມັນ ຣູມານີ ລັດເວຍ ລິດຕົວນີ ແອັດສະປາຍ ສະໂລວາກີ ສະໂລເວນີ ຊູແອດ ອັງກິດ ອິຕາລີ ແອັດສະໂຕນີ ອຽກລັງ ຮົງກາລີ
ເດມະນິມ	ເອີຣົບ
ລັດສະມາຊິກ	27 ລັດ  ໂອຕຣິດ  ແບນຊິກ  ບູນກາລີ  ກຣົວຊີ  ໄຊປຣັດ  ເຊັກກີ  ດານມາກ  ແອັດສະໂຕນີ  ແຟງລັງ  ຝຣັ່ງ  ເຢຍລະມັນ  ເກຣັກ  ຮົງກາລີ  ອຽກລັງ  ອິຕາລີ  ລັດເວຍ  ລິດຕົວນີ  ລຸກຊຳບວກ  ມານຕາ  ໂຮນລັງ  ໂປໂລຍ  ປອກຕຸຍການ  ຣູມານີ  ສະໂລວາກີ  ສະໂລເວນີ  ແອັດສະປາຍ  ຊູແອດ
ການປົກຄອງ	ສະຫະພາບເສດຖະກິດ ແລະ ການເມືອງ
• ປະທານຄະນະກໍາມະທິການເອີຣົບ	ອົວຊູລາ ຟັອນ ແດ ໄລເອີນ
• ປະທານລັດຖະສະພາເອີຣົບ	ຊາລສ໌ ມິແຊລ
ສະພານິຕິບັນຍັດ	ຄະນະມົນຕີແຫ່ງສະຫະພາບເອີຣົບ ລັດຖະສະພາເອີຣົບ
ການກໍ່ຕັ້ງ
• ສົນທິສັນຍາໂຣມ	25 ມີນາ 1957
• ສົນທິສັນຍາມາສທຣິດຊ໌	7 ກຸມພາ 1992
• ສົນທິສັນຍາລິສບອນ	1 ທັນວາ 2009
• ຮັບປະເທດຫຼ້າສຸດເປັນສະມາຊິກ	1 ກໍລະກົດ 2556
• ປະເທດຫຼ້າສຸດທີ່ລາອອກຈາກສະມາຊິກ	31 ມັງກອນ 2020
ພື້ນທີ່
• ລວມ	4,233,262 ຕາລາງກິໂລແມັດ (1,634,472 ຕາລາງໄມລ໌) (7)
• ແຫຼ່ງນ້ຳ (%)	3.08
ປະຊາກອນ
• 2019 ປະມານ	446,834,579
• ຄວາມໜາແໜ້ນ	106 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (274.5 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌)
GDP (ອຳນາດຊື້)	ປີ 2020 (ປະມານ)
• ລວມ	20.2 ພັນຕື້ໂດລາ (2)
• ຕໍ່ຫົວ	45,315 ໂດລາ
GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ)	ປີ 2020 (ປະມານ)
• ລວມ	16.0 ພັນຕື້ໂດລາ
• ຕໍ່ຫົວ	35,883 ໂດລາ
ຈີນີ (2018)	30.7 ປານກາງ
HDI (2019)	0.911 ສູງຫຼາຍ · ອັນດັບທີ 14
ສະກຸນເງິນ	ເອີໂຣ (€) (EUR; ເອີໂຣໂຊນ) ອີກ 8 ສະກຸນ ບູນກາລີເລຟ ເຊັກໂກຣູນາ ດານມາກໂຄຣນ ແອັດສະໂຕນີຄຣູນ ຮົງກາລີໂຟລິນ ໂປໂລຍຊະວໍຕີ ຣູມານີເລວູ ຊູແອດໂຄຣນາ
ເຂດເວລາ	UTC+0 ຫາ +2
• ລະດູຮ້ອນ (ເວລາອອມແສງ)	UTC+1 ຫາ +3
ລະຫັດໂທລະສັບ	+3 ແລະ +4
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ	.eu
ເວັບໄຊ europa.eu

ສະຫະພາບເອີຣົບດຳເນີນການຜ່ານລະບົບປະສົມລະຫວ່າງສະຫະພາບເໜືອຊາດ ແລະ ຄວາມຮ່ວມມືລະຫວ່າງລັດຖະບານ ອົງກອນຕັດສິນໃນຫຼັກເຈັດອົງກອນ ຮຽກ ສະຖາບັນຂອງສະຫະພາບເອີຣົບ ໄດ້ເຊັ່ນ: ທີ່ປະຊຸມເອີຣົບ, ຄະນະມົນຕີແຫ່ງສະຫະພາບເອີຣົບ, ສະພາ​ເອີຣົບ, ຄະນະກຳມະທິການເອີຣົບ, ສານຍຸຕິທໍາແຫ່ງສະຫະພາບເອີຣົບ, ທະນາຄານກາງເອີຣົບ ແລະ ສານ​ຜູ້​ກວດ​ສອບ​ບັນຊີເອີ​ຣົບ.

ສະຫະພາບເອີຣົບກຳເນີດຂຶ້ນຈາກປະຊາຄົມຖ່ານຫີນ ແລະ ເຫຼັກກ້າແຫ່ງເອີຣົບ (ECSC) ແລະ ປະຊາຄົມເສດຖະກິດເອີຣົບ (EEC) ກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນເມື່ອປີ 1951 ແລະ 1958 ຕາມລຳດັບໂດຍປະເທດອິນເນີ ຊິກ ປະຊາຄົມ ແລະ ອົງການສືບເນື່ອງມີຂະໜາດເຕີບໂຕຂຶ້ນໂດຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງສະມາຊິກໃໝ່ ແລະ ມີອຳນາດຫຼາຍຂຶ້ນໂດຍການເພີ່ມຂອບເຂດນະໂຍບາຍໃນການຈັດການ ສົນທິສັນຍາທຣິດຊ໌ສະຖາປະນາສະຫະພາບເອີຣົບໃນປີ 1993 ແລະ ນຳສະເໜີຄວາມເປັນພົນລະເມືອງເອີຣົບ ການແກ້ໄຂຫຼັກຖານລັດຖະທຳມະນູນຫຼ້າສຸດຂອງສະຫະພາບເອີຣົບຫຼ້າສຸດ ສົນທິສັນຍາລິສບອນ ມີຜົນໃຊ້ບັງຄັບໃນປີ 2009

ສະຫະພາບເອີຣົບມີປະຊາກອນຄິດເປັນ 7.3% ຂອງປະຊາກອນໂລກ ໃນປີ 2016 ສະຫະພາບເອີຣົບຜະລິດຜະລິດຕະພັນລວມພາຍໃນ 16.477 ພັນຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ຄິດເປັນ 22.2% ຂອງຈີດີພີລາຄາຕະຫຼາດໂລກ ແລະ 16.9% ເມື່ອວັດໃນແງ່ຄວາມເທົ່າທຽມກັນຂອງອຳນາດຊື້ ນອກຈາກນີ້ ປະເທດສະຫະພາບເອີຣົບ 26 ຈາກ 28 ປະເທດມີດັດຊະນີການພັດທະນາມະນຸດສູງຫຼາຍ ຕາມຂໍ້ມູນຂອງໂຄງການພັດທະນາແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ ໃນປີ 2012 ສະຫະພາບເອີຣົບ ໄດ້ຮັບລາງວັນໂນເບວສາຂາສັນຕິພາບ ສະຫະພາບເອີຣົບພັດທະນາບົດບາດດ້ານຄວາມສຳພັນພາຍນອກ ແລະ ການປ້ອງ​ກັນຜ່າຍນະໂຍບາຍຕ່າງປະເທດ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງຮ່ວມ ສະຫະພາບເອີຣົບ ຄົງຄະນະ​ຜູ້​ແທນ​ການ​ທູດ​ຖາວອນທົ່ວໂລກ ແລະ ມີຜູ້ແທນໃນສະຫະປະຊາຊາດ ອົງການການຄ້າໂລກ ກຸ່ມ 7 ແລະ ກຸ່ມ 20 ເນື່ອງຈາກມີອິດທິພົນທົ່ວໂລກ ຈຶ່ງມີການອະທິບາຍສະຫະພາບເອີຣົບເປັນມະຫາອຳນາດປັດຈຸບັນ ຫຼື ມະຫາອຳນາດໃນອະນາຄົດ