Oekraïnesj

Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Oekraïnesj (Oekraïenisj: українці, oekrajintsi) vörme e Oeës-Slavisj volk va luuj die inheems zint aan dele va g'n Oekraïne en 't zude va Rósland. Zie kalle Oekraïenisj en Róssisj. In 't weste va g'n Oekraïne guuef 't 'n minderheed die Roetheens kalt. Sommige taalwetesjappesj besjouwe 't Roetheens es 'n variant van 't Oekraïenisj, mar vöal taalkóndige en ethnologe besjouwe 't óch es 'n aparte taal en de sjpreëkesj doava es 'ne aparte etnische groop. De mieëtste luuj va g'n Oekraïne zint oeëstesj-orthodox, mar vöal Oekraïnesj zint óch neet-geleuvig of praktisere i gieëker geval gee geleuf, wat 't gevolg is van 't sjtaatsatheïsme oet d'r Sovjettied. In 't weste guuef 't óch nog 'n groeëte katholieke minderheed. I g'n Oekraïne make ze zó'n 77% van de bevolking oet.

Weltwied guuef 't zieëker mieë es 46 mieljoeën Oekraïnesj, mar dat is gezieë de gruuetde van de Oekraïenisje diaspora sjlechs 'n grof sjatting. Doaneëve gruijt die diaspora hel durch d'r Donbass-kreeg van 2014 en de Róssisje invasie van 2022. Me geet doava oet dat 't 37 mieljoeën Oekraïnesj guuef i g'n Oekraïne, 3 mieljoeën i Rósland, 1,3 mieljoeën i Canada, 1,3 mieljoeën i Pole, 1 mieljoeën i de VS, 950.000 i Brazilië, 338.000 i Kazachstan, 331.000 i Duutsjland, 305.000 in Argentinië en ca. 236.000 in Italië. Oekraïnesj vörme wiejer 'n rilletief groeëte minderheed in vuurmalige Sovjet-rippeblieke wie Moldavië (ca. 181.000, m. n. i g'n separatistische regio Transnistrië), Wit-Rósland (ca. 160.000 of 225.000) en Oezbekistan (124.000).

In ós contreie koame Oekraïnesj en anger Oeës-Europeane mieëtstes wirke in de koele. Dees luuj hant döks 'ne tupisje Oeës-Europese achternaam en zint good geïntegreerd in de sameleëving. I Belsj Limburg weëd 't aantal luuj mit 'ne Oekraïnisje achtergrónk gesjat óp 9.000.

Vanaaf de 17e ieëw woeëde Oekraïnesj same mit de Roethene, Witrósse en Rósse gezieë es ee volk, wat truukging op 't Kievs Riek. Noa de Róssisje Rivvelutie verangerde dat koncep evvel noa 't hudig.

• Vladimir Horowitz, Amerikanisje pianis van Oekraïnesje komaaf
• Vitali Klytsjko, mieëvoudig weltkampioen bókse
• Olga Kurylenko, Franzuësisje actrice van Oekraïnesje komaaf
• Vasyl Lomatsjenko, bókser en olumpisj kampioen
• Golda Meïr, Israelisje politika van Oekraïnesj-jüddisje komaaf
• Petro Porosjenko, óngernummer en vuurmalig prizzedent va g'n Oekraïne
• Sergej Prokofjev, pianis en komponis
• Elina Svitolina, professioneel tennissjpeelster
• Vladimir Vernadski, geoloog, geosjemicus en mineraloog, sjtichter van de geosjemie, radiogeologie en de biogeosjemie
• Volodymyr Zelensky, komiker en prizzedent va g'n Oekraïne
• Halyna Zoebtsjenko, kunssjilderes

• Roethenië

• Oekraïners waren bij de eerste buitenlandse mijnwerkers in Limburg. Marc Lens - VRT, d'r 3e meëts 2022