Amelia Kyambadde: Munnayuganda era munnabyabufuzi

Yaliko Minisita w’Ebyobusuubuzi, Amakolero n’Ebibiina by’obwegassi mu Gavumenti ya Uganda. Yalondebwa ku bukulu obwo nga 6 Ogwomukaaga 2016. Yaweerezaako nga Minisita w’Ebyobusuubuzi n’Amakolero wakati wa 27 Ogwokutaano 2011 ne nga 6 Ogwomukaaga 2016 .Yalya ekifo kino ng’asikira Kahinda Otafiire, ayali alondeddwa nga Minisita w’ebyamateeka ne Ssemateeka. Amelia Kyambadde yaliko omubaka mu Paalamenti ya Uganda wakati wa 2011 ne 2021 ng'akiikirira abantu b’omu bukiikakkono bw’essaza ly’e Mawokota mu disitulikiti y’e Mpigi.

Yazaalibwa mu mwezi Gwomukaaga 1955, nga kitaawe ye mugenzi Serwano K. Kulubya ne nnyina ye Mary Kafureka, mu kitundu ekiyitibwa Guildford, Surrey, e Bungereza. Eyo gye yaggyibwa okudda e Uganda, mu 1959, nga wa myaka ena egy’obukulu.

Yatandikira okusoma kwe ku Gayaza Primary School mu Disitulikiti y’e Wakiso, Ssekendule yagisomera ku Sacred Heart High School mu Disitulikiti y’e Gulu. Oluvannyuma lwa ssekendule yeegatta ku Aga Khan School of Secretarial Studies e Nairobi- Kenya. Amelia Kyambadde alina ddiguli esooka mu by’okuddukanya ebyenfuna (Bachelor of Business Administration), okuva ku Ssettendekero Makerere ( Makerere University),Ssettendekero asinga obukadde mu Uganda anti yatandika mu mwaka 1922. Amelia alina ne ddiguli ey’eddaala eryokubiri mu byenfuna(Master of Business Administration), gye yafunira ku Ssettendekero wa American InterContinental University e London, mu Bungereza.

Yatandika okuweereza nga omukozi wa gavumenti ya Uganda mu 1979, nga wa myaka amakumi abiri mu ena (24).Yalinnyisibwa eddaala n’afuuka omuwandiisi w’Omukulembeze w’eggwanga ow’ekyama mu mwaka 2010; Oluvannyuma yasalawo n’alekulira ekifo ekyo nga aluubirira okwesimbawo ku kifo ky’omubaka akiikirira abantu b’omu Bukiikakkono bw’essaza ly’e Mawokota mu disitulikiti y’e Mpigi. Mu kulonda kwa Uganda okwa bonna okwaliwo mu 2011, Amelia yawangula ekifo ekyo era nga na kati y’akirimu. Nga ennaku z’omwezi 27 Ogwokusatu 2011, yalondebwa okuweereza eggwanga nga Minisita w’ebyobusuubuzi n’amakolero.Ate nga 6 Ogwomukaaga 2016 yalondebwa okubeera, Minisita w’Ebyobusuubuzi, Amakolero n’ebibiina by’Obwegassi.

Amelia Anne Kyambadde ali mukyala wa Wilson Kyambadde era nga baafumbiriganwa nga 1976. Balina ezzadde lya baana bataano. Ye muyima era omutandisi w’ekitongole ky’obwannakyewa ekiyitibwa Twezimbe Development Foundation (TDF), ekyabangibwawo okukulaakulanya abantu b’ekitundu ky’akiikirira.