Кюн Система

Ауетлик себебли Кюн бла байламлы болгъан объектлени ауурлугъуну кёбюсю, шартха кёре энчи тургъан, хазна къалмай тёгерек чорхлары болгъан, эмда хазна къалмай джассы дискни — эклиптиканы джассылыгъыны ичинде тургъан планеталадады.

Тёрт гитчерек ич планетала: Атархан, Тандыса, Джер эмда Мырых, джер къауумну планеталары деген ат бла да белиги болгъанла, кёбюсюне силикатла бла темирден къураладыла. Тёрт тыш планетала: Юпитер, Сатурн, Уран эмда Нептун, газ гигантла деген ат бла да белгили болгъанла, иги кесегине водород бла гелийден къураладыла эмда джер къауумну планеталарындан эсе уллу эм ауурладыла.

Кюн низамда гитче затладан толуб тургъан эки бёлге барды. Мырых бла Юпитерни арасында болгъан астероидлени бели, силикатла бла темирледен къуралгъаны себели къурамына кёре джер къауумну планеталарына ушайды. Астероидлени белини эм уллу объектлери Церера, Паллада эм Юнонады. Нептунну орбитасыны артында бузлагъан суудан, аммиакдан эмда метандан къуралгъан транснептун объектле орналыбдыла, аланы эм уллулары Плутон, Седна, Хаумеа, Макемаке эмда Эридады. Бу эки бёлгеде мингле бла гитче затлагъа къошакъгъа башха тюрлю гитче затла да, сёз ючюн, къуйрукълу джулдузла, учхан джулдузла эмда алам букъу, Кюн низамны ичинде айланадыла.

Планеталаны сегизинден алтысы эмда юч шылаб планета, табигъат дженгерле бла къуршаланыбдыла. Тыш планеталаны хар бириси да букъу бла башха миндеуледен тогъайла бла къуршаланыбдыла.

Кюн низам, Къой Джол мырытны къурамына киреди.

• НАСА-дан Кюн системаны симулятору(ингил.)
• НАСА / Реактив джюрюуню лабораториясы(ингил.)
• SPACE.com: Кюн системаны юсюнден хар не да(ингил.)
• Кюн системаны планеталары бла Кюнню иллюстрациясы(ингил.)
• Ф. Уипл, «Кюнню юйюрю»(орус.)
• Кюн система. Кругосвет.(орус.)
• Unikesfet
• В. С. Уральская (ГАИШ). Кюн системаны ишленнгени бла къурамыны юсюнден бусагъатдагъы билимле. Астронет.(орус.)

Викигёзенде (Wiki Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Кюн система.

Бу, тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.