Artocarpus heterophyllus o Jack-frukto, anke konocata kom Jack-arboro o Nangka, esas arboro-speco en la familio Moraceae (figo, moruso, ed artokarpofrukto).
Olua indijena kreskeyo esas nesavata ma la maxim multa fonti lokizas olua origino-centro en la regiono inter the West-Ghats di sudala India a la pluvoforesti di Borneo.
L'arboro esas apta por tropikala basalandi, ed ol produktas la maxim granda frukti di omna arbori, qui atingas pezo til 55 kg, longeso 90 cm, e diametro 50 cm. Matura arboro povas produktar c. 100-200 frukti dum yaro. La frukto esas multopla frukto kompozita ek centi a mili de individua flori, e la pulpoza petali dil nematura frukto manjesas. La nematura frukto havas milda saporo e karnatra texuro qua igas ol apta kom karno-substitucanto por vejetaranti e vegani. La matura frukto povas esar multe plu dolca (depende de varianto) e plu ofte uzesas por deseri. Jack-frukto ofte uzesas en sud- e sudest-aziana koquarti. E la matura semini e la nematura frukto konsumesas. L'arboro vaste kultivesas tra la tropikala regioni dil mondo. La frukto esas la nacionala frukto di Bangladesh e Sri-Lanka, e la stato-frukto dil indiana stati Kerala e Tamil Nadu. La frukto esas havebla en stranjera merkati forme di diversa produkturi, quala nudli e "frititi". Ol esas anke havebla en bidoni o frostigita kom "legumo" o dolca frukto en siropo.
La vorto Jack-frukto devenas de Portugalana jaca, qua suafoye devenas de la Malayala vorto chakka (chakka pazham). Kande portugalani arivis en India ye Kozhikode (Calicut) an la Malabar-marbordo (Kerala) en 1498, la Malayala nomo cakka registragesis da Hendrik van Rheede (1678-1703) en la Hortus Malabaricus, tom. iii en Latina. L'Angla nomo "jackfruit" uzesis dal mediko e naturalisto Garcia de Orta en sua libro di 1563 Colóquios dos simples e drogas da India. Yarcenti pose, la botanikisto Ralph Randles Stewart sugestis ke ol nomizesis pro William Jack (1795-1822), skota botanikisto qua laboris por la Est-India-Kompanio en Bengal, Sumatra, e nuntempa Malaizia.
This article uses material from the Wikipedia Ido article Jack-frukto, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). La kontenajo esas disponebla sub CC BY-SA 4.0, ecepte kande kontree mencionata. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ido (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.