85°7′W / 13.133°N 85.117°W / 13.133; -85.117
Ti Nicaragua (Espaniol: [nikaˈɾaɣwa]), opisial a ti Republika ti Nicaragua ket ti kadakkelan a pagilian iti ismo ti Tengnga nga Amerika, a pagbeddengan babaen ti Honduras iti amianan, ti Karibe iti daya, Costa Rica iti abagatan, ken ti Taaw Pasipiko iti laud. Ti Managua ket ti kapitolio ken kadakkelan a siudad ti pagilian ken ti pay maikatlo a kadakkelan a siudad idiay Tengnga nga Amerika, kalpasan ti Tegucigalpa ken Siudad ti Guatemala. Ti multi-etniko a populasion ti innem a riwriw ket mairaman dagiti tattao iti tawid nga indehenio, Europeano, Aprikano, ken Asiano. Ti nangruna a pagsasao ket Espaniol. Dagiti patneng a tribu iti Aplaya ti Mosquito ket agsasaoda kadagiti bukodda a pagsasao ken Ingles.
Republika ti Nicaragua República de Nicaragua (Espaniol) | |
---|---|
Napili a pagsasao: En Dios confiamos (Espaniol) "Agtalekkami ti Dios" | |
Nailian a kanta: Salve a ti, Nicaragua (Espaniol) Kablaawanka, Nicaragua | |
Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Managua 12°6′N 86°14′W / 12.100°N 86.233°W |
Opisial a sasao | Espaniol |
Mabigbig a rehional a sasao |
|
Grupgrupo ti etniko (2011) |
|
Nagan dagiti umili | Nicaraguano |
Gobierno | Unitario a presidensial a batay-linteg a republika |
• Presidente | Daniel Ortega (FSLN)) |
• Bise Presidente | Rosario Murillo |
Lehislatura | Nailian nga Asemblia |
Wayawaya manipud iti Espania, Mehiko ken ti Pederal a Republika ti Tengnga nga Amerika | |
• Nairangarang | 15 Septiembre 1821 |
• Nabigbigan | 25 Hulio 1850 |
• manipud iti Umuna nga IMperio ti Mehiko | 1 Hulio 1823 |
• manipud iti Pederal a Republika ti Tengnga nga Amerika | 31 Mayo 1838 |
• Rebolusion | 19 Hulio 1979 |
• Agdama a batay-linteg | 9 Enero 1987 |
Kalawa | |
• Dagup | 130,375 km2 (50,338 sq mi) (Maika-96) |
• Danum (%) | 7.14 |
Populasion | |
• Senso idi 2012 | 6,167,237 |
• Densidad | 51/km2 (132.1/sq mi) (Maika-155) |
GDP (PPP) | Karkulo idi 2017 |
• Dagup | $35.835-bilion |
• Tunggal maysa a tao | $5,755 |
GDP (nominal) | Karkulo idi 2017 |
• Dagup | $13.748-bilion |
• Tunggal maysa a tao | $2,207 |
Gini (2009) | 45.7 kalalainganna |
HDI (2015) | 0.645 kalalainganna · Maika-125 |
Kuarta | Córdoba (NIO) |
Sona ti oras | UTC−6 (CST) |
Pagmanehuan | kanawan |
Kodigo ti panagtawag | +505 |
Kodigo ti ISO 3166 | NI |
TLD ti internet | .ni |
Kasisigud a tinagtagitao babaen dagiti nadumaduma nga indihenio a kultura manipud kadagiti ugma a panawen, pinarukma ti Imperio nga Espaniol ti rehion idi maika-16 a siglo. Nakagun-od ti Nicaragua iti wayawya manipud iti Espania idi 1821. Ti Aplaya ti Mosquito ket simmurot iti sabali a dalan iti pakasaritaan, kinolonia daytoy dagiti Ingles idi maika-17 a siglo ken kalpasanna tinurayan daytoy dagiti Briton, ken dagiti bassit panagsasarak kadagiti Espaniol idi maika-19 a siglo. Daytoy ket nagbalin a maysa a nawaya a teritorio ti Nicaragua idi 1860 ken ti akin-amianan unay a partena ket kanungpalan a naiyakar iti Honduras idi 1960. Manipud iti pannakawayawayana, ti Nicaragua ket napanen kadagiti paset ti panawen iti riribok iti politika, diktatoria, ken dagiti didigra—dagiti kangrunaan a gapuanan a nakaiturongan ti Yaalsa ti Nicaragua kadagiti tawen ti 1960 ken 1970 ken ti Gubat Contra kadagiti tawen ti 1980. ti Nicaragua ket maysa a representatibo a demokratiko a republika.
Ti panaglalaok dagiti tradision ti kultura ket nakapataud iti adu a dibersidad iti folklore, luto, musika, ken literatura, a naisangsangayan ti literatura gapu kadagiti literario a kontribusion dagiti mannaniw ken mannurat a Nicaraguano, a kas ni Rubén Darío. Ammo akas ti "daga dagiti danaw ken dagiti bulkan", Ti Nicaragua ket ayan pay ti maikadua a kadakkelan a katuduan a bakir iti Kaamerikaan. Ti pagilian ket bukod a nagisaad iti gandat nga addaanto iti 90% iti maparo nga enerhia babaen ti tawen ti 2020. Ti dibersidad ti biolohia, nabara a klima ti tropiko ken dagiti aktibo abulkan ket mangaramid iti Nicaragua iti maysa nga umad-adu a nadayeg a papanan dagiti turista.
Dagiti midia a mainaig iti Nicaragua iti Wiki Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Nicaragua manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Nicaragua, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.