Elvis Presley: Amerikano a kumakanta

Maysa a kultural nga ikono, isu ket nawatiwat a naamammoan babaen ti maymaysa a nagan nga Elvis. Isu ket kankanayon a maitudtudo a kas ti "Ari ti Rock and Roll" wenno "ti Ari".

Elvis Presley
Pannakaiwarnak a ladawan para iti Jailhouse Rock (1957)
Dagiti salaysay
Nakayanakan a nagan	Elvis Aaron Presley
Naipasngay	(1935-01-08)Enero 8, 1935 Tupelo, Mississippi, E.U.
Pimmusay	Agosto 16, 1977(1977-08-16) (tawen 42) Memphis, Tennessee, E.U.
Kita	Rock and roll, pop, rockabilly, country, blues, ebanghelio, R&B
Trabaho	Musikero, aktor
Instrumento	Boses, gitara, piano
Tawen a nasiglat	1953–77
Etiketa	Sun, RCA Victor
Mainaig nga aramid	The Blue Moon Boys, The Jordanaires, The Imperials
Website	elvis.com
[urnosen iti Wikidata]

Naipasngay idiay Tupelo, Mississippi, ni Presley ket ti pamiliana ket immalis idiay Memphis, Tennessee idi isu ket agtawen ti 13. Isu ket nangirugi ti karrerna idiay idi 1954, a nagtrabtrabaho kenni Sam Phillips nga agtagtagikua ti Sun Records, a nangayat a mangisangpet ti uni ti Aprikano Amerikano a musika kadagiti nawatwatiwat a dumdumngeg. Dinangdangngayan babaen ti gitarista a ni Scotty Moore ken basista a ni Bill Black, ni Presley ket isu idi ti kangrunaan a nangidayeg iti rockabilly, ti napardas ti kumpasna, a naipagunay ti backbeat a pangtipon ti country kenrhythm and blues. Ti RCA Victor ket ginun-odda ti kontratana iti maysa a tulag nga inrunos babaen ni Koronel Tom Parker, nga isu ti nangimato ti daytoy a kumakanta para kadagiti sumurok a dua a dekada. Ti immuna a RCA nga agmaymaysa ni Presley, "Heartbreak Hotel", ket naipablaak idi Enero 1956, ket isu idi ti immuna a kadayegan. Isu ket nagbalin a nangiyuna a pigura iti kabarbaro a nadayeg nga uni ti rock and roll nga adda dagiti serie a panagparangna titelebison ken dagitiplaka a ngimmato kadagiti listaan. Ti nasagisik a panagipatarusna kadagiti kanta, ken adu a nagtaud manipud ti Aprikano Amerikano, ken ti di-mapawilan a panagpabpabuyana nga estilo ket nagpadayeg kaniana ken kontrobersial. Idi Nobiembre 1956, isu ket nagaramid ti immuna a pelikulana iti Ayayatennak a Managayat.

Isu ket naala ti panagserbisio ti milisa idi 1958, ni Presley ket nagipan manen ti karrerna ti tokar kalpasan ti dua a tawen nga adda kadagitoy ti kaballigian nga obrana a komersio. Isu ket nangidangdanglay bassit ti tokarnupay kasta gapu ti panangiturong ni Parker, isu ket nagraem idi panawen ti 1960 ti panagaramid kadagiti Hollywood a pelikula ken dagiti tokar ti pelikula a plaka, a kaaduan kadagitoy ket saan a nasayaat a nadildillaw. Idi 1968, kalpasan ti panagadayona ti entablado ti pito a tawen, isu ket nagsubli kadagiti nadama a panagpabpabuya iti narambakan a espesial a panagsubli ti telebision a nagiturong ti naipaatiddog a paagtaeng ti panagidangdanglay ti tokar idiay Las Vegas ken dagiti adu a naganansia a panagbanbaniaga a panagpabuya. Idi 1973 Presley ket nagaramid ti immuna nagiwaragawag ti panagidanglay ti tokar ti sangalubongan nbabaen ti satelite, ti Aloha manipud idiay Hawaii, a nabuya babaen dagiti agarup a 1.5 bilion nga agbuybuya. Ti panagabusona ti naireseta a druga ket nakaro a nangpaay ti salu-atna, ken nakellaat a pimmusay idi 1977 iti tawen a 42.

Ni Presley ket naikapanunotan akas maysa kadagiti kangrunaan apigura iti maika-20 a siglo para iti nadayeg a kultura. Isu ket adda ti adu ti aramatna a boses ken ti nakakaskasdaaw a nawatiwat a panagballigi a bibukbuklan dagiti nadumaduma a tipo, a mairaman ti country, dagiti pop a balada, ebanghelio, ken blues. Isu ti kaaduan ti nailaklako nga agmaymaysa nga artista iti pakasaritaan ti nadayeg a musika. Isu ket nainominado para kadagiti 14 a binglayan ti Grammys, isu ket nagabak ti tallo, ken nagunggunaan ti Premio Grammy ti Ginun-odan ti Kabibiag iti tawen a 36. Isu ket naidisso kadagiti nadumaduma a salas iti pammadayaw ti musika.