Բհարտրիհարի

• «Վակյապադիա», աշխատանք սանսկրիտի քերականության և լեզվաբանական փիլիսոփայության մասին, տեքստ, որը դարձել է սպհոտի տեսության հիմքը հնդկական քերականության ավանդույթում։
• «Շատակատրայա», սանսկրիտական պոեզիայի ժողովածու, որը բաղկացած է երեք մասից՝ յուրաքանչյուրում մոտավորապես 100 բանաստեղծություն։

Բհարտրիհարի
Ծնվել է	570
Վախճանվել է	միգուցե 651
Մասնագիտություն	լեզվաբան, բանաստեղծ և գրող
Լեզու	սանսկրիտ

Հնդկական գիտության միջնադարյան ավանդույթներում ընդունված էր, որ երկու տեքստերն էլ պետք է գրված լինեն նույն մարդու կողմից։ Եվրոպացի առաջին արևելագետներն զբաղեցրել են թերահավատ դիրքորոշում՝ որպես փաստարկ ներկայացնելով քերականության և բանաստեղծական ժողովածուի տարբեր թվագրումները։ Որոշ գիտնականներ, հիմնվելով լրացուցիչ ապացույցների վրա, պնդում են, որ երկու ստեղծագործությունները կարող են ստեղծված լինել միևնույն ժամանակ, և այդ դեպքում հնարավոր է դառնում միայն Բհարտրիհարիի գոյությունը, որը եղել է այդ երկու տեքստերի հեղինակը։ Ուրիշները երկուսի նույնացումը համարում են խնդրահարույց։

Ե՛վ քերականությունը, և՛ բանաստեղծական ժողովածուն մեծ ազդեցություն են ունեցել հնդկական մշակույթի համապատասխան բնագավառներում։ Քերականությունը, մասնավորապես, տարբերում է մոտեցումը լեզվի՝ որպես ամբողջականության նկատմամբ, ի տարբերություն միմանսաների և ուրիշների։

Բանաստեղծական ժողովածուն ներառում է կարճ բանաստեղծություններ, բաղկացած է երեք մասից՝ որոնցից յուրաքանչյուրում կա մոտավորապես 100 բանաստեղծություն։ Յուրաքանչյուր մաս վերաբերում է տարբեր ռասաների կամ էսթետիկ ընկալման, իսկ ընդհանուր առմամբ այդ բանաստեղծական աշխատանքի շատ բարձր է գնահատվել ինչպես ավանդական, այնպես էլ ժամանակակից գիտությունում։

Բհարտրիհարին, լեգենդի համաձայն, բրահման Վիդյասագարայի և նրա շուդրա կնոջ՝ Մանդակինիի որդին է։ Լինելով Կալինգի թագավորի խորհրդականը՝ Վիդյասագարան կառավարչի մահից հետո ստացել է թագավորությունը։ Վիդյասագարայի մահից հետո Բհարտրիհարին նշանակվել է թագավոր իր եղբայրների կողմից։ Նա երջանիկ էր, քանի դեռ չգիտեր, որ կինը իրեն դավաճանում է։ Երբ կնոջ գաղտնիքը բացահայտվում է, նա փորձում է թունավորել ամուսնուն։ Բհարտրիհարին, հիասթափվելով կյանքից, սկսում է ապրել ճգնավորի նման, և հենց այդ ընթացքում է նա ստեղծել իր բանստեղծությունները։

«Բհարտրիհարիի պարադոքսը» Հանս և Ռադհիկա Հերցբերգերի 1981 թվականի աշխատության վերնագիրն է, որը ուշադրություն է հրավիրում Բհարտրիհարիին վերագրվող «Բառերը նախադասությունների մեջ» (Vākyapadīya) աշխատության մեջ ինքնահղման պարադոքսների քննարկմանը։

«Սամբանդա-սամուդդեսա» տրամաբանական և լեզվական հարաբերություններին վերաբերող գլխում Բհարտրիհարին քննարկում է պարադոքսալ բնույթի մի քանի հայտարարություններ, այդ թվում՝ «ամեն ինչ ես ասում եմ կեղծ է», որը պատկանում է ստախոսի պարադոքսին, ինչպես նաև պնդումից առաջացող պարադոքսը, որ եթե ինչ-որ բան անանուն է կամ հնարավոր չէ անվանել որևէ կերպ (avācya). դառնում է անվանելի, երբ դա անվանում ես անանուն։ Երբ կիրառվում է ամբողջ թվերի վերաբերյալ, և հայտնի է որպես Բերիի պարադոքս։