Սլիվեն
Սլիվեն (բուլղար․՝ Слѝвен), քաղաք Բուլղարիայում։ Սլիվենի մարզի վարչական կենտրոնն է։
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Սլիվեն | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Բուլղարիա | ||||
| Մակերես | 193,78 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 243 մետր | ||||
| Բնակչություն | ▼88 373 մարդ (մարտի 15, 2024) | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+2 և UTC+3 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 044 | ||||
| Փոստային դասիչ | 8800 | ||||
| Պաշտոնական կայք | sliven.bg | ||||
| |||||
Սլիվենը նշանավորվել է բուլղար հայդուկներով, ովքեր 19-րդ դարում պայքարում էին Օսմանյան Թուրքիայի դեմ։
Երկնագույն լեռներ (Sinite Kamani) հայտնի լեռնազանգվածը, դրա մոտ գտնվող ազգային պարկը, թարմ օդն ու հանքային աղբյուրները քաղաքը գրավիչ են դարձնում հանգստի, զբոսաշրջության համար։ Ներդրողներն ուսումնասիրում են տեղի քամին (բորա) էլեկտրաէներգիայի վերածելու հնարավորությունները։
Քաղաքի գլխավոր խորհրդանիշերից է մոտ 1000-ամյա թեղին ` (բուլղար․՝ Старият Бряст, բառացի` հին թեղի), որը պատկերված է քաղաքի զինանշանին։ Օսմանյան կայսրության շրջանում թուրք պաշտոնյաները ծառից կախել են բուլղար հեղափոխականներին։ 2013 թվականին այն ընտրվել է տարվա բուլղարական ծառ, իսկ 2014 թվականին՝ Եվրոպայի ծառ։
Քաղաքական իրավիճակ
Անտարկտիդայի Հարավային Շետլանդական կղզիների Լիվինգսթոն կղզում քաղաքի պատվին է անվանակոչված Սլիվեն Պիկ լեռնագագաթը։
Պատմություն
Սլիվենի տարածքում հին բնակավայրի հետքեր են հայտնաբերվել, որոնք թվագրվում են մ. թ. ա. 6-րդ դարին։ Հիսարլակի շրջանում հայտնաբերվել են թրակիական բնակավայրի հետքեր, ինչպես նաև թրակիական կերամիկա և հելլենիստական դրամներ։ Սլիվենի տարածքում բնակություն հաստատած թրակիական ցեղախմբերը իրենց անկախությունը պահպանել են այնքան ժամանակ, քանի դեռ այն չի նվաճվել Ալեքսանդր Մակեդոնացու կողմից։
Մ. թ. ա. 2-րդ դարում Սլիվենը նվաճվել է Հռոմեական կայսրության կողմից։ Հռոմեական կայսրության ձևավորման հետ քաղաքը դարձել է կայսրության թրակիական գավառի մասը։
Քաղաքի պատմության նոր շրջանը ձևավորվել է 2-4-րդ դարերում։ Քաղաքի անվան մասին գրավոր առաջին տեղեկությունները վերաբերում են հենց այս շրջանին։ «Սլիվեն» անվանումը, ամենայն հավանականությամբ, թրակիական ծագում ունի, որ ներկայումս ստուգաբանված չէ։ Օսմանյան կայսրության շրջանում մտել է տարբեր վիլայեթների կազմի մեջ։
Բուլղարական ազգային վերածննդի շրջանում Սլիվենը եղել է մշակութային ամենակարևոր կենտրոններից մեկը։ Քաղաքի հին ժառանգության մեծ մասը պահպանվել է` ներկայումս էլ քաղաքի բնակիչներին ու հյուրերին հնարավորություն ընձեռելով մասնակից լինելու մշակութային կյանքի տարատեսակ դրսևորումներին։
Աշխարհագրություն
Սլիվենը գտնվում է Բուլղարիայի մայրաքաղաք Սոֆիայից 300 կմ արևելք, երկրի խոշորագույն նավահանգիստ Բուրգասից 100 կմ հեռավորության վրա։ Այն 130 կմ-ով հեռու է Հունաստանի և Թուրքիայի սահմաններից։ Գտնվում է Նովա Զագորա քաղաքի հարևանությամբ։
Քաղաքից արևմուտք գտնվում է այսպես կոչված Դեղձերի հովիտը, որում կան դեղձենիների այգիներ։ Քաղաքը հայտնի իր հանքային ջրով, որն օգտագործվում է լյարդի ու նյարդային համակարգի հիվանդությունների բուժման նպատակով։
Շատ այցելուներ են լինում քաղաքամերձ Կարանդիլա բլրին (1050 մ), որտեղից բացվում է քաղաքի հիասքանչ տեսարան։ Այստեղ է գտնվում Խալկատա բլուրը (բառացի` Շրջան), որը կենտրոնում հետաքրքիր ինքնատիպ անցք ունի։ Ավանդության համաձայն` նրանով անցնելու դեպքում ամեն մեկն ունեցել է իր ամենանվիրական երազանքը։ Կարանդիլայի վրա ամեն հուլիս կարակաչանները կազմակերպում են ամենամյա փառատոն։
Կարանդիլան գտնվում է Երկնագույն քարեր (Сините камни) ազգային պարկում, որի Բուլգարկա լեռնագագաթը Բալկանյան լեռների արևելքի ամենաբարձր գագաթն է։
Կլիմա
Սլիվենի շրջանում ձմեռը մեղմ է, ամառը` համեմատաբար տաք։ Աշունն ավելի երկար է, քան գարունը։ Շրջանին բնորոշ է տեղի բորա քամին։
| Սլիվեն (2002-2013)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Միջին բարձր °C (°F) | 6.7 (44.1) | 8.5 (47.3) | 13.0 (55.4) | 18.5 (65.3) | 24.0 (75.2) | 28.1 (82.6) | 30.8 (87.4) | 31.3 (88.3) | 26.1 (79) | 19.5 (67.1) | 13.6 (56.5) | 7.7 (45.9) | 19.0 (66.2) |
| Միջին օրական °C (°F) | 2.3 (36.1) | 3.5 (38.3) | 8.2 (46.8) | 13.4 (56.1) | 18.7 (65.7) | 23.2 (73.8) | 25.2 (77.4) | 25.6 (78.1) | 20.9 (69.6) | 14.7 (58.5) | 9.6 (49.3) | 3.7 (38.7) | 14.3 (57.7) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −0.5 (31.1) | 0.6 (33.1) | 3.5 (38.3) | 8.7 (47.7) | 12.7 (54.9) | 17.0 (62.6) | 19.0 (66.2) | 19.2 (66.6) | 15.0 (59) | 10.2 (50.4) | 5.6 (42.1) | 1.1 (34) | 9.3 (48.7) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 46 (1.81) | 41 (1.61) | 31 (1.22) | 50 (1.97) | 67 (2.64) | 66 (2.6) | 54 (2.13) | 37 (1.46) | 32 (1.26) | 43 (1.69) | 61 (2.4) | 59 (2.32) | 587 (23.11) |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 94 | 122 | 171 | 213 | 264 | 293 | 327 | 319 | 232 | 191 | 123 | 87 | 2441 |
| աղբյուր: weatheronline.co.uk | |||||||||||||
Բնակչություն
2008 թվականի սեպտեմբերի 15-ի տվյալներով քաղաքի բնակչությունը կազմում էր 100.477 մարդ։
|
Բնակչության էթնիկ կազմ
Քաղաքի բնակչությունն ունի հետևյալ էթնիկ կազմը.
- Բուլղարացիներ - 68.853 (87.1%)
- Գնչուներ - 5.666 (7.2%)
- Թուրքեր - 2.637 (3.3%)
- Հայեր, կարակաչաններ - 1.388 (1.8%)
- Այլք - 491 (0.6%)
Նշանավոր բնակիչներ
- Յուլիա Կրիստևա (ծնվ.` 1941) - ֆրանսիացի գրող, հոգեվերլուծաբան, փիլիսոփա։
- Յորդան Կյուվլիև (1877—1910) - բուլղարացի գեղանկարիչ, պոստիմպրեսիոնիզմի ներկայացուցիչ։
- Նորայր Նուրիկյան (ծնվ. 1948) - ազգությամբ հայ բուլղարացի ծանրամարտիկ, Բուլղարիայի բազմակի չեմպիոն, Եվրոպայի չեմպիոն (1976), աշխարհի և օլիմպիական խաղերի կրկնակի չեմպիոն (1972, 1976), աշխարհի հնգակի ռեկորդակիր։
- Նիկոլա Ժեկով (1865-1949) - ռազմավար, հետևակի գեներալ, ռազմական նախարար (1915), Առաջին համաշխարհային պատերազմում բանակի ղեկավար։
- Դիմիտր Շտիլյանով - բռնցքամարտիկ, Եվրոպայի կրկնակի չեմպիոն (2002, 2004)
- Իվան Ստոյանով - ֆուտբոլիստ։
- Ազիս - երգիչ, հեղինակ կատարող։
- Դիմիտր Դոբրովիչ (1816-1905) - հույն նկարիչ։ Նրա անունով է կոչվում Սլիվենի պատկերասրահը։
- Պանայոտ Խիտով (1830-1918) - բուլղար հայդուկ, ազգային-ազատագրական շարժան կազմակերպիչներից մեկը Բուլղարիայում, Բուլղարիայի ազգային հերոս։
- Պանայոտ Պոնդալով (1926-1984) - վոլեյբոլիստ, մարզիչ։ Բուլղարիայի ամենանշանավոր վոլեյբոլիստներից է։ Սլիվենի և Փարիզի պատվավոր քաղաքացի է։
- Ցոնչո Ռոդև (1926-2011) - գրող, Սլիվենի պատվավոր քաղաքացի։
Քույր քաղաքներ
Ծանոթագրություններ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սլիվեն» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Սլիվեն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.