Ուիլյամ Ուայլեր (անգլ.՝ William Wyler, հուլիսի 1, 1902(1902-07-01), Մյուլուզ - հուլիսի 27, 1981(1981-07-27), Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ռեժիսոր, պրոդյուսեր, սցենարիստ։ Հոլիվուդյան ամենահաջողակ ռեժիսորներից մեկը, բազմաթիվ հայտնի ֆիլմերի հեղինակ։
Ուիլյամ Ուայլեր Վիլհելմ Վայլեր | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1960 թվական, «Բեն-Հուր» ֆիլմի համար Օսկար ստանալիս | |||||||||||||||||||
Ծնվել է | հուլիսի 1, 1902[…] | ||||||||||||||||||
Ծննդավայր | Մոլհաուզեն, Էլզաս, Գերմանիա | ||||||||||||||||||
Մահացել է | հուլիսի 27, 1981[…] (79 տարեկան) | ||||||||||||||||||
Մահվան վայր | Լոս Անջելես, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ | ||||||||||||||||||
Կրթություն | Փարիզի կոնսերվատորիա | ||||||||||||||||||
Քաղաքացիություն | ԱՄՆ և Շվեյցարիա | ||||||||||||||||||
Գործունեության տարիներ | 1925-1970 | ||||||||||||||||||
Կրոն | հուդայականություն | ||||||||||||||||||
Մասնագիտացում | սցենարիստ, կինոպրոդյուսեր, կինոդերասան, կինոռեժիսոր, դերասան և ռեժիսոր | ||||||||||||||||||
Ամուսին | Մարգարետ Սալիվան (1934-36) Մարգարետ Թալիչետ (1938-1981) | ||||||||||||||||||
Պարգևներ | |||||||||||||||||||
IMDb | ID 0943758 | ||||||||||||||||||
|
Կինոյի պատմության մեջ ամենաշատ Օսկարի ներկայացված ռեժիսորն է՝ ռեկորդային 12 անգամ, ստացել է 3 Օսկար լավագույն ռեժիսորի համար։ Ընդհանուր թվով ստացել է մոտ 20 կինոմրցանակ, ներկայացված է եղել ևս 34-ի։
Նրա նկարահանած ֆիլմերում մասնակցած դերասանները և դերասանուհիները 36 անգամ ներկայացվել են Օսկարի, հաղթել 14-ում։
Ուիլյամ Ուայլերը (իսկական անուն ազգանունը՝ Վիլհելմ Ուայլեր) ծնվել է Գերմանիայում։ Հայրը՝ Լեոպոլդը, գաղթական էր Շվեյցարիայից և աշխատում էր որպես բեռնափոխադրող։ Մայրը՝ Մելանին, գերմանուհի էր, ում ազգականը Կառլ Լեմլեն էր, Universal Pictures-ի հիմնադիրներից մեկը։
Կառլը հաճախ էր Ուիլյամին և նրա ավագ եղբորը՝ Ռոբերտին տանում կինո, թատրոն և համերգների։ Տեսնելով նրա հակումը կինոարվեստի նկատմամբ Կառլի հետ միասին նա 1921 թվականին մեկնում է ԱՄՆ, Նյու Յորք և աշխատանքի անցնում Universal Pictures-ում որպես սուրհանդակ։
Իսկ 1923 թվականից արդեն աշխատում է նույն կինոընկերության Լոս Անջելեսի մասնաճյուղում որպես ֆիլմերի դեկորների ձևավորող։ 1925 թվականից սկսում է աշխատել որպես ռեժիսոր՝ նկարահանելով կարճամետրաժ վեստեռներ։
1928 թվականին ստանում է ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն և հանդիսանում էր ընկերության ամենաշահութաբեր ռեժիսորը։ Մասնակցում է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին՝ ծառայելով հակաօդային զինված ուժերում։ Պատերազմի ընթացքում կյանքը վտանգելով՝ նկարահանում է «Մեմֆիս Բելլ. թռչող ամրոցի պատմությունը» վավերագրական կինոնկարը, որի նկարահանումների ժամանակ թռչում է ռազմական օդանավով՝ անգամ հակառակորդի դիրքերում, որոնցից մեկի ժամանակ սպանվում է նրա օպերատորը։ Իսկ նրա մի ականջը խլանում է ինքնաթիռների շարժիչի ձայնից։
Կյանքում Ուայլերը եղել է համեստ անձնավորություն և երբեք չի բարձրաձայնել իր ռեժիսուրայում իր հաջողությունների և ձեռքբերումների մասին, իսկ նրան հարցնում էին այն մասի, որ իր աշխատանքներում չկա աշխատանքային միանման ոճ, նա պատասխանում էր «Ես կարծում եմ, որ ֆիլմի ոճը ձևավորում է սյուժեն»։
Ուիլյամ Ուայլերը ամուսնացել է 2 անգամ։ Առաջին ամուսնությունը կարճ է եղել՝ դերասանուհի Մարգարետ Սալլավանի հետ (25.11.1934 - 13.03.1936): 2-րդ անգամ ամուսնացել է դերասանուհի Մարգարետ Տոլիչետի հետ 1938 թվականի հոկտեմբերի 23-ին և ամունացած է եղել մինչև իր մահը։ Նրանք ունեցել են 5 երեխա՝ Քեթրին, Ջուդիթ, Ուիլյամ կրտսեր, Մելանի և Դավիթ։
Քեթրինը նույնպես դարձել է դերասանուհի և հարցազրույցներից մեկի ժամանակ ասել է, որ մայրը կարևոր դեր է ունեցել իր կարիերայում և եղել է իր օգնականը։
1981 թվականի հուլիսի 24-ին, Ուայլերը հարցազրույց է տվել Քեթրինի մոտ «Ռեժիսոր Ուիլյամ Ուայլեր» անունով, «PBS» հեռուստատեսությամբ՝ իր կյանքի և գործունեության մասին։
Մահացել է 1981 թվականին սրտամկանի ինֆարկտի հետևանքով, թաղված է Գլենդել քաղաքի Ֆորեսթ Լաուն գերեզմանատանը։
Մոտ 70 ֆիլմի ռեժիսոր է, ևս 12 ֆիլմի պրոդյուսեր, 4 ֆիլմում խաղացել է որպես դերասան, 2 ֆիլմի սցենարի հեղինակ։
Առավել նշանավոր ֆիլմերն են
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուիլյամ Ուայլեր» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Ուիլյամ Ուայլեր, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.