Հուլավու, Հուլաղու (մոնղ.՝ Хүлэгү/ᠬᠦᠯᠡᠭᠦ; պարս.՝ هولاکو خان, Hulâgu xân; արաբերեն։ هولاكو خان/ هَلَاوُن, մոտ 1217 - փետրվարի 8, 1265, Մարաղա, Արևելյան Ադրբեջան, Իրան), Մերձավոր և Միջին Արևելքում մոնղոլական պետության (իլխանության) և Հուլավյան դինաստիայի հիմնադիրը (1256)։ Մոնղոլական մեծ խան Չինգիզ խանի թոռը։ 1256 թ.-ին գրավել է Իրանը, Իրաքը, 1257 թ.-ին՝ Հայաստանը, Վրաստանը, Աղվանքը և այլ երկրներ ու հիմնել պետություն։ Ձևականորեն ճանաչել է մոնղոլական կենտրոնական պետության մեծ խանի գերակայությունը, նրանից ստացել իլխանի (ժողովրդի պետ) տիտղոսը։ Հայաստանի Բագրևանդ գավառում (Բագավանից հարավ) հիմնել է աթոռանիստ։ 1258 թ.-ին գրավել է Բաղդադը և վերացրել Աբբասյան խալիֆայությունը, արշավել է Ասորիք, Եգիպտոս, պատերազմել Ոսկե հորդայի դեմ։ Հուլավուի արշավանքներին մասնակցել են նաև Մեծ Հայքի իշխանները՝ Շահնշահ Զաքարյանի որդի Զաքարե Զաքարյանը, Պռոշ Խաղբակյանը, Սևադա Խաչենցին և ուրիշներ։ Հուլավուի հետ դաշնակցել է Կիլիկյան Հայաստանի թագավոր Հեթում Ա։
Հուլավու մոնղ.՝ ᠬᠦᠯᠡᠭᠦ Хүлэгү և պարս.՝ هولاكو | |
---|---|
Ծնվել է | մոտ 1217 |
Մահացել է | փետրվարի 8, 1265 |
Մահվան վայր | Մարաղա, Արևելյան Ադրբեջան, Իրան |
Գերեզման | Shahi Island և Ուրմիա լիճ |
Քաղաքացիություն | Յուան և Մոնղոլական կայսրություն |
Կրոն | Նեստորականություն և բուդդայականություն |
Մասնագիտություն | խան |
Ամուսին | Doquz Khatun?, Guyuk Khatun?, Öljei Khatun? և Qutui Khatun? |
Ծնողներ | հայր՝ Թոլույ խան, մայր՝ Sorghaghtani Beki? |
Զբաղեցրած պաշտոններ | խան |
Երեխաներ | Աբաղա խան, Tekuder?, Möngke Temür?, Qonqurtai?, Jumghur?, Yoshmut?, Bulgan Aga? և Jamai Khatun? |
Hulagu Khan Վիքիպահեստում |
Հուլավուի օրոք, երկարատև պատերազմների պատճառով, Հայաստանի և հարևան երկրների դրությունը վատթարացել է։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հուլավու» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 636)։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Հուլավու, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.