Կուլակ (ռուս.՝ кулак - բռունցք բառից, սկզբնապես՝ թալանչիական շահագործումով, վաշխառությամբ, չարաշահությամբ հարստացած մարդ-կուլակ), Ռուսական կայսրության գոյության վերջնահատվածում՝ մինչև Հոկտեմբերյան բոլշևիկյան հեղափոխությունը, ավելի քան 3,2 հա հող ունեցող և վարձու աշխատանք օգտագործող ունևոր գյուղացիական խավի (գյուղական բուրժուազիա) ներկայացուցիչներին բնութագրելու համար օգտագործվող եզրույթ։ Այլ կերպ ասած անձ, որն իր համագյուղացիներին կախման մեջ էր գցում իրենից և պահում «բռունցքի» («кулак») մեջ՝ հատկապես նկատի ունենալով Ստոլիպինյան ագրարային ռեֆորմից հետո հարստացած կալվածատերերին։
Հեղափոխությունից հետո (1917) «կուլակություն» եզրույթը ստացել է քաղաքական բնույթ` նշանակելով հետկապիտալիստական անցումային շրջանի գյուղացիական միջին դաս, գյուղական վերնախավ և լայն իմաստով` այլոց վարձու աշխատանքը շահագործողների դաս։ 1920-ականների ավարտին, առաջին Հնգամյա պլանի ժամանակաշրջանում, ԽՍՀՄ-ում կուլակությունը լայն հանրությանը սկսեց ներկայացվել որպես «դասակարգ» ՝ ձեռք բերելով խորհրդային գաղափարախոսության և խորհրդային կարգերի դեմ հանդես եկող զանգվածի հեղինակություն։
1928 թվականին խորհրդային իշխանությունը լայնածավալ հակակուլակային քարոզչություն սկսեց։ 1929 թվականին, «Պրավդա» թերթի նոյեմբերի 7-ի № 259 համարում Իոսիֆ Ստալինը հայտարարեց, որ անհրաժեշտ էր «վերացնել կուլակությունը որպես դասակարգ», ինչը նախևառաջ ենթադրում էր կուլակներին զրկել արտադրական բոլոր միջոցներից` հողի վարձակալության իրավունքից, գործիքներից, աշխատուժի վարձակալության իրավունքից։ Երկրում սկիզբ առավ համատարած կուլակաթափություն։
1930–1931 թվականներին արտաքսվեց ավելի քան 1,8 միլիոն գյուղացի։ Հակակուլակային քարոզարշավը նպատակաուղղված էր պայքարելու հակահեղափոխության և գյուղի սոցիալիստական շինարարությանը խոչընդոտողների դեմ։ Գյուղատնտեսության համատարած կոլեկտիվացմանը զուգընթաց իրականացվող այս քաղաքականությունը փաստորեն պետական վերահսկողության տակ մտցրեց գյուղատնտեսության ոլորտը և բանվորների աշխատանքը։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 715)։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Կուլակ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.