Լատվիական Այբուբեն
Լատվիական այբուբենը (լատիշ․՝ latviešu alfabēts) հիմնված է լատինական այբուբենի վրա։
Ժամանակակից պաշտոնական այբուբենը
Ժամանակակից լատվիական այբուբենը բաղկացած է 33 տառւց, որոնցից 11-ը կազմված են դիակրիտիկ նշանների օգնությամբ։ Լատինական հիմնական այբուբենի 26 տառերից լատվիական այբուբենում բացակայում են չորսը՝ Q q, W w, X x, Y y, այսինքն՝ լատվիական ժամանակակից այբուբենն ունի հետևյալ տեսքը՝
| A a | Ā ā | B b | C c | Č č | D d | E e | Ē ē |
| F f | G g | Ģ ģ | H h | I i | Ī ī | J j | K k |
| Ķ ķ | L l | Ļ ļ | M m | N n | Ņ ņ | O o | P p |
| R r | S s | Š š | T t | U u | Ū ū | V v | Z z |
| Ž ž |
Լատվիական այբուբենում օգտագործվում են երեք տիպի դիակրիտիկ նշաններ՝
- հորիզոնական գիծ տառի վերևում (մակրոն), որով նշանակվում է երկար ձայնավորը (լատիշ․՝ garumzīme),
- գաչեկ, որ կազմում են [չ], [շ], [ժ] հնչյուններ նշանակող տառերը,
- սեդիլ, տառի ներքևում (կամ g տառի վերևում), որ նշանակում է փափկացում (քմայնացում)։
Պատմություն
Մինչ 1950-ական թվականները այբուբենում ներառված էին նաև Ō ō, Ŗ ŗ և Ch ch տառերը։ Ŗ տառը այբուբենից հանվել էր դեռ 1938 թվականին։
Տառերի արտասանությունը
| Տառ | Անվանում | ՄՀԱ | Տառ | Անվանում | ՄՀԱ | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A, a | a | ա | [ɑ] | Ķ, ķ | ķē | կե | [c] |
| Ā, ā | garais a | երկար ա | [ɑː] | L, l | el | էլ | [l] |
| B, b | bē | բե | [b] | Ļ, ļ | eļ | էլ | [ʎ] |
| C, c | cē | ցե | [t͡s] | M, m | em | էմ | [m] |
| Č, č | čē | չե | [t͡ʃ] | N, n | en | էն | [n], [ŋ] |
| D, d | dē | դե | [d] | Ņ, ņ | eņ | էն | [ɲ] |
| E, e | e | է | [e], [æ] | O, o | o | օ | [ua̯], [o], [oː] |
| Ē, ē | garais e | երկար է | [eː], [æː] | P, p | pē | պե | [p] |
| F, f | ef | էֆ | [f] | R, r | er | էռ | [r] |
| G, g | gā | գա | [ɡ] | S, s | es | էս | [s] |
| Ģ, ģ | ģē | գե | [ɟ] | Š, š | eš | էշ | [ʃ] |
| H, h | hā | հա | [x] | T, t | tē | տե | [t] |
| I, i | i | ի | [i] | U, u | u | ու | [u] |
| Ī, ī | garais i | երկար ի | [iː] | Ū, ū | garais u | երկար ու | [uː] |
| J, j | jē | յէ | [j] | V, v | vē | վե | [v] |
| K, k | kā | կա | [k] | Z, z | zē | զե | [z] |
| Ž, ž | žē | ժե | [ʒ] |
Ծանոթագրություններ
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Լատվիական այբուբեն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.