Դենիս Հոփեր

Դենիս Հոփեր
Ծննդյան թիվ՝	մայիսի 17, 1936(1936-05-17)[…]
Ծննդավայր՝	Dodge City, Կանզաս, ԱՄՆ
Վախճանի թիվ՝	մայիսի 29, 2010(2010-05-29)[…] (74 տարեկան)
Վախճանի վայր՝	Venice, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն՝	ԱՄՆ
Մասնագիտություն՝	հեռուստատեսային դերասան, կինոդերասան, կինոռեժիսոր, դերասան, լուսանկարիչ, սցենարիստ, գրող, նկարիչ, բնավորության դերասան, արվեստագետ, կինեմատոգրաֆ, վիզուալ արտիստ, հնչյունավորող, քանդակագործ, արվեստի կոլեկցիոներ, նկարիչ-փորագրող և ռեժիսոր
Պարգևներ՝	Դոնոսիտա պարգև ԱՄՆ կինոքննադատների ազգային ընկերության մրցանակ երկրորդ պլանի տղամարդու լավագույն դերակատարման համար MTV կինոմրցանակ լավագույն չարագործին Ոսկե ազնվամորի՝ վատագույն երկրորդ պլանի դերասանի համար և Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ
IMDb։	ID 0000454

Իր ամբողջ կինոկարիերայում, որն սկսվել է 1955 թվականին, Հոփերը նկարահանվել է 150 ֆիլմերում, այդ թվում՝ այնպիսի ռեժիսորների ֆիլմերում, ինչպիսիք են Քլինթ Իսթվուդը («Բարձրացրեք նրանց»), Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպպոլան («Ապոկալիպսիսը հիմա») և Դեյվիդ Լինչը («Կապույտ թավիշ»)։ Նրա նկարահանած առաջին կինոնկարը՝ «Անհոգ հեծյալը», արժանացել է Կաննի կինոփառատոնի մրցանակին և առաջադրվել «Օսկարի»։

Հոփերը Հոլիվուդում նորամուտը նշել է 1950-ական թվականների կեսերին՝ նկարահանվելով «Ապստամբ առանց պատճառի» (1955) և «Հսկան» (1956) ֆիլմերում՝ իր ընկեր և կուռք Ջեյմս Դինի հետ միասին։

Հոփերը կիսել է ֆրանսիացի խռովարար ռեժիսորների որոշ գաղափարներ և «Դժոխքից Տեխաս» ֆիլմի նկարահանումների ժամանակ պահանջել է, որ իր մասնակցությամբ յուրաքանչյուր տեսարան վերանկարահանվի տասնյակ անգամ։ Ռեժիսորները սկսել են նրան վերաբերվել որպես «անհարմար» և «նյարդային» դերասանի։ Թեև նա երբեմն նկարահանվել է վեսթերններում և պսիխոդելիայի դարաշրջանի երաժշտական ֆիլմերում, նրա համբավը մնացել է անցյալում։ Հոփերը տարվել է լուսանկարչությամբ և պոեզիայով, իսկ 1969 թվականին նկարահանել է կուլտային փոքր բյուջետային «Անհոգ հեծյալը» ֆիլմը, որում գլխավոր դերերը կատարել են նրա ընկերները՝ Փիթեր Ֆոնդան և Ջեք Նիկոլսոնը։

70-ական թվականներին Հոփերը լուրջ ալկոհոլային և թմրադեղերի կախվածության մեջ է ընկել։ Նրա համար ամրապնդվել է հոգեկան անկայուն դերասանի հեղինակությունը։ Նրա դերերն այդ ժամանակահատվածում շատ քիչ են. նա նկարահանվել է Վիմ Վենդերսի «Ամերիկացի ընկերոջը» ֆիլմում (1977) և Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպպոլայի «Ապոկալիպսիսը հիմա» ֆիլմում (1979)։

1983 թվականին դերասանը վերականգնողական կուրս է անցել և վերադարձել ակտիվ նկարահանումների («Կռվան ձուկ», 1983)։ Քննադատները բարձր են գնահատել Դեյվիդ Լինչի «Կապույտ թավիշ» (1986) դետեկտիվ թրիլերում Ֆրենկ Բուտի մարդասպան թմրամոլի դերը, որտեղ վերամարմնավորման համար առաջադրվել է «Ոսկե գլոբուս» մրցանակի, բայց անտեսվել է կինոակադեմիկոսների կողմից։ կինոմամուլում այս որոշումը բազմիցս կոչվել է պատմության մեջ կինոակադեմիայի անդամների մեծագույն վրիպումներից մեկը։

Երկու տարի անց թողարկվել է Հոփերի նոր ռեժիսորական աշխատանքը՝ «Գույներ» սոցիալական դրաման՝ Շոն Փենի գլխավոր դերում։ Հաջորդ տասնամյակում Հոփերը չի հրաժարվել կատարել օպերետային չարագործների դերեր այնպիսի բլոկբաստերներում, ինչպիսիք են «Արագություն» և «Ջրաշխարհ» ֆիլմերը։

Վերջին ժամանակներում Հոփերը զգալի ժամանակ է հատկացրել իր սիրելի զբաղմունքին. նա նկարել է նկարներ և հավաքել ժամանակակից արվեստի գործեր։ 2007 թվականի հունիս-օգոստոս ամիսներին Պետական Էրմիտաժում տեղի է ունեցել Դենիս Հոփերի լուսանկարների և նկարների ցուցահանդեսը։ Նրա ձայնը կարելի է լսել Gorillaz խմբի «Fire Coming Out of the Monkey’s Head» թրեքում։ 2006 թվականին 71-ամյա դերասանը նկարահանվել է Gnarls Barkley պարային նախագծի «Smiley Faces» տեսահոլովակում։

2009 թվականի հոկտեմբերին հայտնի է դարձել, որ դերասանի մոտ ախտորոշվել է շագանակագեղձի քաղցկեղ, ընդ որում՝ բավականին լուրջ փուլում։ Այն բանից հետո, երբ պարզ է դարձել, որ քաղցկեղային ուռուցքը տարածվել է ոսկրային հյուսվածքներում, Դենիս Հոփերը հայտարարել է, որ անհույս հիվանդ է և շուտով կմահանա։ 2010 թվականի հունվարին նա հավաքել է իր ընկերներին, պատմել իր անբուժելի ախտորոշման մասին և հայտնել, որ կարող է հանգիստ մահանալ իր վերջին «Բախում» (Crash) հեռուստասերիալում աշխատանքն ավարտելուց հետո։ Նա իր մեջ ուժ է գտել ավարտելու իր արած լուսանկարների 546 էջանոց գրքի խմբագրումը։ Դենիսն այն անվանել է «իր ժառանգությունը» և ուրախ է եղել, որ հասցրել է ավարտել այն։

Նրա հիշատակի նվիրված է «Ալֆա և Օմեգա։ Ժանիքավոր եղբայրություն» մուլտֆիլմը, որում նա հնչունավորել է դերերից մեկը։

Ըստ Rolling Stone ամսագրի, նա եղել է կորած հոլիվուդյան թմրամոլներից մեկն ավելի քան քսան տարի, 1970-ական թվականների մեծ մասը և 1980-ական թվականների սկզբին բնակվել է մի փոքրիկ քաղաքում՝ որպես վտարանդի։ Նա վայելել է փառք «Անհոգ հեծյալը» ֆիլմից հետո։ Հոփերը հայտնի է եղել իր սիրային արկածներով։ Միշել Ֆիլիպսի հետ ամուսնությունը տևել է մեկ շաբաթ։ Հոփերն ամուսնացած է եղել հինգ անգամ (իր մահվան պահին նա ամուսնալուծության գործընթացում էր Վիկտորիա Դաֆիի հետ) և թողել է չորս ժառանգ։

• Բրուք Հեյվորդ (ծնված 1937 թվականին), Լիլենդ Հեյվորդի և Մարգարետ Սալավանի դուստրը, ամուսնացած են եղել 1961-1969 թվականներին։ Ամուսնալուծվել են
  • Դուստր՝ Մերի Հոփեր (ծնված 1962 թվականի հունիսի 26-ին)
• Միշել Ֆիլիպս (ծնված 1944 թվականին), ամուսնացել են 1970 թվականի հոկտեմբերի 31-ին։ Ամուսնալուծվել են 1970 թվականի նոյեմբերի 8-ին
• Դերիա Հալպրին (ծնված 1948 թվականին), ամուսնացած են եղել 1972-1976 թվականներին։ Ամուսնալուծվել են
  • Դուստր՝ Ռութանա Հոփեր (ծնված 1972 թվականի դեկտեմբերի 5-ին)
• Քեթրին Լանասա (ծնված 1966 թվականին), ամուսնացել են 1989 թվականի հունիսի 17-ին։ Ամուսնալուծվել են 1992 թվականի ապրիլին
  • Որդի՝ Հենրի Հոփեր (ծնված 1990 թվականի սեպտեմբերի 11-ին)
• Վիկտորյա Դաֆի (ծնված 1968 թվականին), ամուսնացել են 1996 թվականի ապրիլի 13-ին։ Ամուսնալուծվել են 2010 թվականի հունվարի 12-ին
  • Դուստր՝ Գլեն Գրիր Հոփեր (ծնված 2003 թվականի մարտի 26-ին)

Հոփերն ունի երկու թոռնիկ՝ Վայոլեթ Գոլդսթոուն և Էլլա Բրիլ։

2010 թվականի հունվարի 14-ին Հոփերն ամուսնալուծության հայց է ներկայացրել իր հինգերորդ կնոջ՝ Վիկտորիա Դաֆիի հետ։ Հոփերն անդրադարձել է կնոջ ոչ ադեկվատ վարքագծին և 2010 թվականի փետրվարի 11-ին հասել է դատական արգելքի։ Վիկտորյային արգելվել է մոտենալ Հոփերին ավելի քան 10 Ֆուտ։ 2010 թվականի մարտի 9-ից Դաֆին հրաժարվել է տնից դուրս գալ, չնայած դատարանի որոշմանը։ Նա տնից դուրս է եկել միայն մարտի 15-ին։

2010 թվականի մարտի 23-ին Հոփերը դատարան է ներկայացրել փաստաթղթեր՝ բողոքելով, որ Դաֆին թաքնվել է 1,500,000 դոլար արժողությամբ արվեստի գործերի հետ և հրաժարվել է վերադարձնել դրանք։ 2010 թվականի մարտին դատավորը վճռել է, որ Դաֆին չպետք է մոտենա տանն ավելի քան 10 մետր։

2010 թվականի ապրիլի 5-ին դատարանը վճռել է, որ Դաֆին կարող է ապրել Հոփերի տանը, և որ նա պետք է ամսական 12 հազար դոլար վճարի Հելենի կնոջ և դստեր համար։ Հոփերը լսումներին ներկա չի գտնվել։ 2010 թվականի մայիսի 12-ին դատավոր Էմի Պելմանի նախագահությամբ Լոս Անջելեսի շրջանի Գերագույն դատարանում տեղի է ունեցել լսումներ, որտեղ որոշվել է, թե ով կդառնա Հոփերի ապահովագրական պոլիսի ժառանգորդը։ Լսման պահին ժառանգորդը եղել է նրա կինը։ Հոփերն առողջական վիճակի պատճառով չի կարողացել ներկայանալ դատարան, և դատավորը որոշել է, որ ապահովագրության պայմանները չեն փոխվի։

2010 թվականի մարտի 18-ին հայտարարվել է, որ Հոփերը Հոլիվուդի Փառքի ծառուղում կարժանանա 2403-րդ աստղին՝ Հոլիվուդի հայտնի Գրաումանի թատրոնի դիմաց։ Միջոցառումը տեղի է ունեցել մարտի 26-ին։ Դենիսը շրջապատված է եղել ընկերներով, ինչպիսիք են Ջեք Նիկոլսոնը, Վիգգո Մորտենսենը, Դեյվիդ Լինչը, Մայքլ Մեդսենը, ընտանիքով և երկրպագուներով։ Արարողության ժամանակ նրանք ոգևորել են Հոփերին, երբ կանգնած են եղել նոր տեղադրված աստղի մոտ գտնվող մայթին։

2009 թվականի սեպտեմբեր 30-ին ԶԼՄ-ները հաղորդել են, որ Հոփերը տեղափոխվել է Նյու Յորքի հիվանդանոց ծանր վիճակում։ Հոփերը 73 տարեկան էր, երբ նրան շտապօգնությունը հասցրել է Մանհեթենի հիվանդանոց, որտեղ միացրել են սարքերին ու կաթոցիկից։ Հոկտեմբերի 2-ին՝ ջրազրկումից բուժվելուց հետո, նրան դուրս են գրել։

Հոկտեմբեր 29-ին մենեջերը հաղորդում է, որ Հոփերի մոտ ախտորոշվել է շագանակագեղձի քաղցկեղ։ 2010 թվականի հունվարին հաղորդվել, որ քաղցկեղը տարածվել է նաև ոսկորների վրա։

2010 թվականի մարտի 23-ի դրությամբ Հոփերը, ըստ հաղորդումների, կշռել է ընդամենը 100 ֆունտ (45 կգ) և ի վիճակի չի եղել երկար խոսակցություններ վարել։ Ամուսնալուծության գործով դատարանի փաստաթղթերի համաձայն՝ Հոփերը մահացու հիվանդ է եղել և չի կարողացել քիմիաթերապիա անցնել շագանակագեղձի բուժման համար։ Նրա փաստաբանը մարտի 25-ին հայտնել է, որ նա մահացել է քաղցկեղից։

2010 թվականի մայիսի 29-ի առավոտյան Հոփերը մահացել է Լոս Անջելեսի իր տանը՝ Վենետիկի ափամերձ շրջանում, շագանակագեղձի քաղցկեղի բարդույթնների հետևանքով։ Հունիսի 3-ին մարմինը տեղափոխվել է Նյու Մեքսիկո, Թաոս, և տեղի Սուրբ Ֆրանցիսկա Ասիզի եկեղեցում հոգեհանգստյան արարողությունից հետո Դենիս Հոփփերը թաղվել է Հիսուս Նազարյանի տեղական գերեզմանատանը։

• 1994՝ Chasers
• 1990՝ Տաք տեղ / Hot Spot, The
• 1989՝ Ուրացող / Catchfire
• 1988՝ Գույներ /Colors
• 1980՝ Առանց ետ նայելու / Out of the Blue
• 1971՝ Վերջին ֆիլմը / Last Movie, The
• 1969՝ Անհոգ հեծյալ /Easy Rider

Օսկար

• (1970) Անվանակարգ՝ Լավագույն օրիգինալ սցենար / Անհոգ հեծյալ (Փիթեր Ֆոնդայի և и Թերրի Սաուզենի հետ միասին)
• (1987) Անվանակարգ՝ Երկրորդ պլանի լավագույն տղամարդու դեր / Թիմ Ինդիանա նահանգից

Ոսկե գլոբուս

• (1987) Անվանակարգ՝ Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան / Թիմ Ինդիանա նահանգից
• (1987) Անվանակարգ՝ Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան / Կապույտ թավիշ

Էմմի (մրցանակաբաշխություն)

• (1991) Անվանակարգ՝ մինի-սերալի կամ կինոֆիլմի երկրորդ պլանի լավագույն դերասան / Փեթրիս Թրաութ

Կաննի կինոփառատոն

• (1969) Հաղթանակ՝ Լավագույն առաջին աշխատանք/ Անհոգ հեծյալ
• (1969) Անվանակարգ՝ Ոսկյա արմավենու ճյուղ / Անհոգ հեծյալ
• (1980) Անվանակարգ՝ Ոսկյա արմավենու ճյուղ / Առանց ետ նայելու

Directors Guild of America Award

• (1970) Անվանակարգ՝ Outstanding Directing՝ Feature Film / Անհոգ հեծյալ

Անկախ ոգի

• (1987) Անվանակարգ՝ Լավագույն տղամարդու դեր/ Կապույտ թավիշ

Boston Society of Film Critics Awards

• (1987) Հաղթանակ՝ Best Supporting Actor / Կապույտ թավիշ

Los Angeles Film Critics Association Awards

• (1987) Հաղթանակ՝ Best Supporting Actor / Կապույտ թավիշ և Ինդիանայի տղաները

MTV Movie Awards

• (1995) Հաղթանակ՝ MTV Movie Award for Best Villain / Արագություն

National Society of Film Critics Awards

• (1970) Հաղթանակ՝ Հատուկ մրցանակ («For the director, co-writer and co-star») / Անհոգ հեծյալ
• (1987) Հաղթանակ՝ National Society of Film Critics Award for Best Supporting Actor / Կապույտ թավիշ

Writers Guild of America Award

• (1970) Անվանակարգ՝ Best Drama Written Directly for the Screen / Անհոգ հեծյալ (Փիթեր Ֆոնդայի և и Թերրի Սաուզենի հետ միասին)

Գրքեր

• Biskind, Peter. Easy Riders, Raging Bulls: How the Sex-Drugs-and-Rock 'N' Roll Generation Saved Hollywood, Simon and Schuster (1999)
• Hoberman, J. Dennis Hopper: From Method to Madness, Walker Art Center (1988)
• Hopper, Dennis. Dennis Hopper: Out of the Sixties, Twelvetrees Press (1986)
• Rodriguez, Elean. Dennis Hopper: A Madness to his Method, St. Martin’s Press (1988)

Հարցազրույցներ Հոփերի հետ

• "Dennis Hopper, Riding High, " Playboy (Chicago), Dec. 1969
• Interview with G. O’Brien and M. Netter, in Inter/View (New York), Feb. 1972
• Interview in Cahiers du Cinema (Paris), July-August 1980
• «How Far to the Last Movie?,» Monthly Film Bulleting (London) Oct. 1982
• "Citizen Hopper, " interview with C. Hodenfield, in Film Comment (New York) Nov/Dec. 1986
• Interview with B. Kelly, in American Film (Los Angeles) March 1988
• Interview with David Denicolo, in Interview (New York), Feb. 1990
• "Sean Penn, " interview with Julian Schnabel and Dennis Hopper, Interview (New York) Sept. 1991
• "Gary Oldman, " in Interview (New York), Jan. 1992

Հոդվածներ Հոփերի մասին

• Macklin, F. A., "Easy Rider: The Initiation of Dennis Hopper, " in Film Heritage (Dayton, Ohio), Fall 1969
• Burke, Tom, "Dennis Hopper Saves the Movies, " in Esquire (New York), Dec. 1970
• Burns, Dan E., "Dennis Hopper’s The Last Movie: Beginning of the End, ", in Literature/Film Quarterly, 1979
• Algar, N., "Hopper at Birmingham, " in Sight and Sound (London), Summer 1982
• Herring, H. D., "Out of the Dream and into the Nightmare: Dennis Hopper’s Apocalyptic Vision of America, " in Journal of Popular Film (Washington, D.C.), Winter 1983
• Scharres, B., "From Out of the Blue: The Return of Dennis Hopper, " in Journal of the University Film and Video Assoc. (Carbondale, IL), Spring 1983
• Current Biography 1987, New York, 1987
• Martin, A., "Dennis Hopper: Out of the Blue and into the Black, " in Cinema Papers (Melbourne), July 1987
• Weber, Bruce, "A Wild Man is Mellowing, Albeit Not on Screen, " in New York Times, Sept. 8, 1994

Տեսանյութեր

• James Lipton (1994) Inside the Actor's Studio - Dennis Hopper part 1 ՅուԹյուբում (10 րոպե)
• James Lipton (1994) Inside the Actor's Studio - Dennis Hopper part 2 ՅուԹյուբում (10 րոպե)
• James Lipton (1994) Inside the Actor's Studio - Dennis Hopper part 7 ՅուԹյուբում (2 րոպե)