Anfibio Tritón: Nome común dunha familia de anfibios

Porén, esta distinción ten numerosas excepcións debido a que as palabras "tritón" e "salamántiga" son moi anteriores ao descubrimento de numerosas especies, aínda que continúa sendo válida en Europa.

Os tritóns son, pois, todos os membros da familia dos salamándridos excluíndo as "salamántigas verdadeiras", da subfamilia dos salamandrinos (xéneros Chioglossa, Mertensiella, Lyciasalamandra e Salamandra). Son pois, moitas das especies pertencentes á subfamilia dos pleurodelinos (algunhas delas, nalgúns idiomas, tamén se denominan salamántigas)

Están presentes en toda Europa, Asia, América do Norte e o norte de África.

Como todos os membros da orde, os tritóns caracterízanse por teren:

• catro extremidades con cinco dedos nas posteriores e catro nas anteriores, e unha cola que está presente en cada unha das etapas do seu desenvolvemento.
• desenvolven aletas no dorso do corpo e na cola cando regresan a unha etapa acuática, aletas que están presentes todo o tempo nos tritóns adultos.

 

Outros caracteres morfolóxicos deste grupo son:

• os dentes vomerianos exténdense posteriormente nos bordos laterais do vómer,
• o arco frontal-escamoso está presente,
• as súas vértebras son anficélicas.

Nestas vértebras os dous extremos son cóncavos, e son eficientes para a natación, xa que confiren flexibilidade ao esqueleto axial. A maioría dos peixes teleósteos adoitan presentalas, e tamén os tetrápodos acuáticos.

As larvas, acuáticas, posúen dentes verdadeiros tanto no maxilar superior como na mandíbula, e branquias externas.

Os tritóns teñen a capacidade de poder rexenerar un membro cortado. Parece que este novo crecemento depende dun sistema de proteínas, incluíndo a Prod-1, cuxa concentración varía coa posición anatómica, co eixe do corpo e a nAG, producida pola células de Schwann que rodean a neurona seccionada.

Moitos tritóns producen toxinas, que se encontran nas secrecións da pel, como mecanismo de defensa contra os depredadores. Os tritóns do xénero Taricha, do oeste de Norteamérica, son particularmente tóxicos; Taricha granulosa, das zonas costeiras do Pacífico noroeste, produce tetrodotoxina máis que suficiente para matar un ser humano adulto. Para provocar danos, as toxinas teñen que penetrar no organismo sendo inxeridas ou a través dunha lesión da pel.

Na taxonomía dos anfibios, só o xénero Triturus comprende es tritóns stricto sensu. Porén, a familia dos salamándridos divídese informalmente adoito en dous grandes grupos: as "salamántigas verdadeiras" (que comprenden os xéneros Chioglossa, Lyciasalamandra, Mertensiella e Salamandra) e os "tritóns" (que agrupan os xéneros restantes).

En Galicia poden verse tres especies:

• o tritón común ou ibérico (Lissotriton boscai);
• o tritón palmado (Lissotriton helveticus), e
• o tritón marmorado ou verde (Triturus marmoratus).

Bibliografía

• Collins, J. T.; Conant, R.; Stebbins, R. C. e Peterson, R. T. (1999): Peterson First Guide to Reptiles and Amphibians. Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 0-395-97195-0. [1]
• Escoriza, D. & Hassine, J. B. (2017): "Comparative larval morphology in three species of Pleurodeles (Urodela: Salamandridae)" Resume. Zootaxa 4237 (3): 587–592.
• Larson, A. (1991): "A molecular perspective on the evolutionary relationships of the salamander families". Evolutionary Biology 25: 211-277.
• Vitt, Laurie J. & Janalee P. Caldwell (2014): Herpetology: An Introductory Biology of Amphibians and Reptiles. 4th Edition. San Diego: Academic Press. ISBN 978-0-1238-6919-7.
• Zug, G. R. (1993): Herpetology: an introductory biology of amphibians and reptiles. San Diego: Academic Press.

Outros artigos

• Anfibios
• Urodelos
• Salamándridos
• Salamandrinos
• Pleurodelinos