Giambattista Vico: Filósofo, historiador, xurista e crítico literario italiano

Pasou a maior parte da súa vida como profesor de Retórica na Universidade de Nápoles, aínda que tamén foi avogado e escribiu varios libros sobre filosofía. A orixinalidade do seu seu pensamento está plenamente expresada na súa obra cumio Scienza nuova, que se publicou no ano 1725 e que posteriormente foi ampliada e reestruturada noutras edicións de 1730 e 1744.

Giambattista Vico

Biografía
Nacemento	(it) Giovan Battista Vico 23 de xuño de 1668 Nápoles (Reino de Nápoles)
Morte	23 de xaneiro de 1744 (75 anos) Nápoles (Reino de Nápoles)
Datos persoais
País de nacionalidade	Reino de Nápoles
Relixión	Catolicismo
Educación	Universidade de Nápoles Frederico II
Actividade
Campo de traballo	Filosofía
Ocupación	filósofo , recompilador de contos fantásticos , historiador , sociólogo , xurista
Empregador	Universidade de Nápoles Frederico II
Membro de	Academia Pontifícia dos Árcades (pt)
Profesores	Francesco Verde (en)
Lingua	Lingua latina e lingua italiana
Obra
Obras destacables De nostri temporis studiorum ratione (en) (1710) De antiquissima Italorum sapientia (en) (1715) De rebus gestis Antonii Caraphaei (en) (1725) Principi di Scienza Nuova d'intorno alla Comune Natura delle Nazioni (pt)
Familia
Cónxuxe	Teresa Caterina Destito

Fillo dun libreiro, pronto se instruíu en escolas secundarias locais e con diversos profesores xesuítas, rematando os seus estudos na Universidade de Nápoles, onde se graduou como Doutor en Dereito Civil e Canónico.

En 1686 saíu de Nápoles para Vatolla, onde desempeñou o papel de titor dos fillos de Domenico Rocca. Volveu a Nápoles no 1965 e catro anos despois casou con Teresa Caterina Destito coa que tivo oito fillos, dos que sobreviviron cinco.

O pensamento de Vico xa chegara ás clases altas, pero foi despois da tradución da súa obra Scienza nuova cando o seu pensamento chegou a un público máis amplo. Da súa docencia proveñen as Seis Oracións Inaugurais, que escribiu para o inicio os seus anos académicos que transcorreron entre 1699 e 1707.

No seu pensamento, que queda claramente reflectido na súa obra Scienza nuova, Vico explica como ve a historia da humanidade de maneira espiral, no que se ve como os homes que comezan sendo libres, se van diferenciando en clases dominantes e dominadas. As clases dominadas relévanse e volven ser libres comezando un ciclo de novo.

Os seus Discursos inaugurais organízanse en torno a catro temas principais. O primeiro punto é o "obxectivo do estudo axeitado da natureza humana", e lévase a primeira tres Discursos Inaugurais". O educador, escribiu Vico, debe estar familiarizado coa predisposición natural da alma humana e deben estimular o alumno a desenvolver esa familiaridade tamén. O obxectivo do estudo é identificar o camiño que leva do coñecemento á sabedoría. No primeiro discurso inaugural, "o educador invitou o alumno a "cultivar sempre a forza divina da mente". Vico non se distancia dos temas familiares da súa educación xesuíta, con todo, o poder creativo do ser humano tamén foi importante e foi un dos puntos fixos de filosofía clásica.

No segundo discurso inaugural, Vico introduciu os temas da virtude e da sabedoría. Estes deben adornar a alma humana "e transformar a aprendizaxe, que é estéril e rudimentaria, en coñecemento". O último é un obxectivo común para o cal todos os profesores e alumnos deben apuntar. O establecemento dunha comuñón de fins é fundamental para un sistema de educación. Vico engadiu no Discurso Inaugural terceiro que esta complicidade entre mestre e discípulo "disipa o simulado e aprendizaxe inútil".

Vico comezou a escribir como poeta. Empezou a abordar temas filosóficos cos seus seis Discursos Inaugurais. En 1707 deu a sétima oración, intentando que fose un aumento da filosofía de Bacon. En 1711 crea De antiquissima Italorum sapientia ex linguae latinae originibus eruenda tres libri e de aí para adiante publica diversas obras que remataron sendo importantes:

• Institutiones oratoriae, 1711.
• Prima risposta, 1711 (resposta ás obxecións da Liber metaphysicus).
• Seconda risposta, 1712.
• De rebus gestis Antonii Caraphaei, 1716 (Antonio Caraffa ).
• De universi iuris uno principio et fine uno, Nápoles 1720.
• De constantia iurisprudentis, 1721.
• Principi di una scienza nuova d'intorno alla commune natura delle nazioni, Nápoles 1725.
• Principios da Filosofía da Historia.
• Principi d'una scienza nuova intorno alla natura delle nazioni (1725) (coñecida en galego como «Principios de ciencia nova. En torno á natureza común das nacións», na terceira edición corrixida e aclarada polo mesmo autor.
• Vita di Giambattista Vico scritta da sé medesimo, in: Angelo Calogerà: Raccolta di opuscoli scientifici e filologici I, Venedig 1728, pp. 145–256
• Cinque libri de' principj di una scienza nuova d'intorno alla commune natura delle nazioni", Nápoles 1730 (2ª versión)
• Principj di scienza nuova d'intorno alla commune natura delle nazioni, Nápoles 1744 (3ª versión, estendida)

O punto de partida da filosofía de Vico é a cuestión da verdade, que para Descartes era ofrecida ao home dentro do ámbito daquelas ideas claras e distintas que lle resultaban «evidentes».

Vico opoñerase con firmeza a esta concepción racionalista que, á súa maneira de ver, desenténdese da creatividade, que constitúe a facultade máis propiamente humana. Así, segundo a súa soada afirmación, « Verum et factum reciprocantur seu convertuntur»: isto é, o verdadeiro e o feito convértense o un no outro e coinciden.

É este o principio da filosofía de Vico, o que establece o nexo entre a verdade e a produción, segundo o cal a única verdade que pode ser coñecida radica nos resultados da acción creadora, da produción.

Por isto, ademais, soamente Deus coñece a totalidade do mundo, en canto créao continuamente; ao home só lle está reservado o posto máis humilde de demiúrgo da historia e artífice do seu propio destino, sendo a historia e a súa vida os únicos obxectos posibles do seu coñecemento en tanto son produtos seus. Do mesmo xeito, o outro campo en que pode alcanzar a verdade, é o da matemática, da cal, en certo sentido, tamén é produtor.

Bibliografía

• Bedani, Gino. Vico Revisitado: Ortodoxia, Naturalismo e Ciencia no Nuova Scienza. Oxford: Berg Publishers, 1989.
• Berlín, Isaías. Vico e Herder: Dous Estudos en Historia das Ideas Londres:. Hogarth, 1976.
• Bizzell, Patricia, e Bruce Herzberg. A tradición retórica: Lecturas desde a época clásica ata o presente. 2 ed. Basingstoke: Macmillan, Boston, MA: Libros de Prensa Bedford San Martin, 2001. Pp. XV, 1673. (Primeira Edición. 1990). 2001.
• Colilli, Paul. Vico e os arquivos da Razón Hermética. Welland, Ontario:. Edicións Soleil, 2004.
• Croce, Benedetto. A filosofía de Giambattista Vico. Trans. R.G. Collingwood. Londres: Howard Latimer, 1913.
• Danesi, Marcel. Vico, metáfora, e a orixe da linguaxe. Bloomington: Indiana UP, 1993