Orgánaigh aoncheallacha ina dtarlaíonn próisis iomlána na beatha laistigh de chill amháin.
Tá 6,000 speiceas ar domhan ó 2000 milliún bl. ó shin. Cónaíonn siad san ithir, i locháin, san fharraige. Is cineál cille nó orgánach í ina bhfuil an cumas aici a cruth a athrú, go príomha trí shíneadh agus tharraing a bréagphóidiamaí/bréagchosa. Ní chruthaíonn aiméibí grúpa tacsanomaíoch amháin; ina ionad sin, tá siad ar fáil i ngach mórghinealach d'orgánaigh eocarótacha. Tarlaíonn cealla aiméabóideacha, ní hamháin i measc na protozoa, ach freisin i bhfungais, in algaí, agus in ainmhithe.
Amoeba | |
---|---|
Taifead | |
Tacsanomaíocht | |
For-ríocht | Eukaryota |
Fíleam | Amoebozoa |
Aicme | Tubulinea |
Ord | Amoebida |
Fine | Amoebidae |
Géineas | Amoeba Bory, 1822 |
Úsáideann siad bréagphóidiamaí/bréagchosa don ghluaiseacht agus don chothú, a bhfuil ina boilg de cíteaplasma déanta trí ghníomh comhordaithe de mhicreasnáithíní aictine ag brú amach an scannánphlasmach a timpeallaíonn na cille. De ghnáth, bogann an aiméibe trí bhréagphóidiam a leathnú amach, agus é a cheangal leis an tsubstráit agus é a líonadh le cíteasol, ansin ag scaoileadh a sciar chúil ón tsubstráit, arb é an toradh go ghluaiseann an t-orgánach ar aghaidh.
Cuireann an t-aicmiú is déanaí géinis na na n-aiméibí éagsúla ins na grúpaí seo a leanas:
Foghrúpaí | Mórghrúpaí agus géinis | Moirfeolaíocht |
---|---|---|
Amoebozoa |
|
|
Rhizaria |
|
|
Excavata |
|
|
Heterokonta |
|
|
Alveolata |
|
|
Nucleariid |
|
|
Ungrouped/ unknown |
|
This article uses material from the Wikipedia Gaeilge article Aiméibe, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Gaeilge (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.