مدرسه: محلی برای آموزش

اکثر کشورها یک سیستم رسمی آموزش و پرورش اجباری دارند.مدرسه یک موسسه یا واحد آموزشی است که محیطی غنی و باکیفیت را برای دانش آموزان خود فراهم می کند که در رشد تحصیلی، اجتماعی و عاطفی و جسمانی آنها موثر باشد.

نام مدارس در کشورهای مختلف متفاوت است که عموماً شامل مدارس ابتدایی برای کودکان و راهنمایی برای نوجوانانی که تحصیلات ابتدایی را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند، می‌شود.

در ایران مدرسه‌ها در سه گروه دبستان، متوسطه دوره اول که در گذشته راهنمایی بود و متوسطه دوره دوم که در گذشته دبیرستان بود (هنرستان‌ها، از نظر مقطع، برابر با دبیرستان‌ها هستند) می‌باشند. در مدرسه کسانی هستند که مسئولیت‌هایی را بر عهده دارند مانند مدیر که ریاست مدرسه را بر عهده دارد و معاون‌های آموزشی، تربیتی (پرورشی)، فناوری و آموزگاران. مدرسه زیر نظر ادارهٔ آموزش و پرورش هر شهر اداره می‌شود.

کودکستان‌ها و مهدکودک‌ها که پیش از مدارس ابتدایی هستند، برای کودکان بسیار کوچک (عموماً بین ۳ تا ۵ سال) مورد استفاده قرار می‌گیرند. بعد از مدارس راهنمایی و دبیرستان دانش آموزان ممکن است برای تحصیلات عالی به دانشگاه بروند.

همچنین مدارس غیرانتفاعی وجود دارند که زمانی ساخته می‌شوند که دولت نمی‌تواند از تحصیلات (رشته) خاص پشتیبانی کند یا وسایل آزمایشگاهی مناسبی را در اختیار دانش آموزان قرار نمی‌دهد.

اولین مدرسه در تاریخ مدرن ایران، مدرسه دارالفنون بود که میرزا تقی خان امیر کبیر آن را در زمان ناصرالدین شاه قاجار تأسیس نمود.

واژهٔ مدرسه که در فارسی و عربی امروز کاربرد دارد، واژه‌ای عربی و از نظر دستور زبان عربی، اسم مکان است؛ یعنی مکانی که محل «درس و درس خواندن و درس دادن» است.

 

معمولاً ۵ نوع پلان اصلی برای مدارس مورد قبول واقع شده‌اند:

• پلان فشرده
• پلان حیاط دار
• پلان شعاعی
• پلان خطی
• پلان ارگانیک

 

 

َهر طرحی دارای اصول اولیه است که این اصول خلاقیت در طرح را از بین نمی‌برد بلکه طرح را از آشفتگی می‌رهاند.

مهم‌ترین خصوصیاتی که در ساختار کلی یک مدرسه می‌تواند مورد توجه قرار گیرد در زیر ذکر شده‌است:

• الگوهای سازماندهی مختلف و تلفیق آنها
• فضاهای عمومی و ارتباط با جامعه (که معمولاً در مجاورت ورودی ساختمان مدرسه هستند)
• ناحیه‌های مختلف فضایی (مانند ناحیه کلاس‌ها، ناحیه فضاهای عمومی، ناحیه فضاهای باز بیرونی و…)
• نقش راهروها به عنوان مسیر و هسته سازمان‌دهنده، نقاط تأکید مسیر (ابتدا و انتهای مسیر)، فضاهای همجوار مسیر، فضاهای درون مسیر و مانند آن.
• فضاهای باز بیرونی (به صورت درون‌گرا یا برون‌گرا).
• استفاده از دسته فضاها و تشکیل واحدهای همجوار فضایی که خصوصاً در سازماندهی کلاس‌ها مؤثر است.

• زنگ مدرسه
• اتوبوس مدرسه
• مدرسه در منزل
• مدرسه بین‌المللی
• مدرسه خصوصی
• مدرسه شبانه‌روزی
• خشونت در مدرسه