36 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak Artikulurik ez duten Azaroaren 25ko jaiotzak
Poul Anderson • Nikolai Vavilov • Nikolai Pirogov • Georg Kaiser •
Heriotzak Artikulurik ez duten Azaroaren 25ko heriotzak
Mykhailo Hrushevskyi • Michel Bréal • Isaac Watts •
Gertaerak Parekidetasunaren aldeko ikurra Egutegia Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia Seaska egutegia: Kattin, Kaitin, Kattalin, Katti eta Erketz.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko. Gertaerak
Euskal Herria Mundua 1783 – Ameriketako Estatu Batuetako Independentzia Gerra : Parisko Ituna sinatu eta hiru hilabetera, New Yorketik irten ziren azken britainiar tropak. 1960 – Santo Domingon , Minerva, Maria Teresa eta Patricia Mirabal hil zituzten. Etxe batera eraman zituzten bahituta, eta hil arte jipoitu zituzten. Trujillo diktadorearen aurkako ekintzaileak ziren. 1973 – Grezian , Koronelen diktaduraren garaian Dimitrios Ioannidis militarrak estatu-kolpea jo zuen Georgios Papadopulos eta Spyros Markezinis agintetik kentzeko. Diktadore berriaren erregimena are gogorragoa izan zen. 1975 – Hego Amerikako hainbat herrialdek (Txile, Argentina, Uruguai, Paraguai, Brasil eta Bolivia, baita tarteka Peru, Venezuela, Ekuador eta Kolonbia ere) sekretupean Kondor Plana sinatu zuten. Estatu terrorismoaren bidez edozein matxinada ezkertiar zapaltzeko AEBek bultzatu eta finantzatua zuten. 1998 – Publio Cordon enpresaburua bahitu zuten hiru pertsonei 86 urteko kartzela zigorra ezarri zien epaile batek. 2006 – AVTak ETArekin negoziatzearen aurkako manifestaldia egin zuen Madrilen . 2006 – Michael Stone atxilotu zuten, Ipar Irlandako parlamentuan sartu eta Sinn Feingo presidentea hiltzen saiatu ondoren. 2008 – 2012 – Konbergentzia eta Batasunak Kataluniako Parlamentuko hauteskundeak irabazi zituen. Arte eta kultura
Zientzia eta teknologia
Kirolak
Euskal Herria Mundua 1998 – Pete Sampras tenislariak errekorra hautsi zuen ATPan lehen postuan seigarren aldiz jarraian amaitu eta gero. Jaiotzak
Euskal Herria 1609 – Henriketa Maria Frantziakoa , Frantzia eta Nafarroako infanta eta Ingalaterrako erregina ezkontidea (h. 1669 ). 1760an bataiatua – Juan Kruz de la Fuente, Durangoko platerua , bizkaitar idazlea (h. 1831 ). 1848 – Maria Katalina Irigoien , María Desposorios , iruindar moja, 2011n dohatsu izendatua (h. 1918 ). 1877 – Javier Ziga , nafar margolari eta politikaria (h. 1960 ). 1882 – Jose Maria Beobide , euskal musikagile eta organo-jotzailea (h. 1967 ). 1905 – Gonzalo Nardiz , euskal herritar politikaria (h. 2003 ). 1908 – Katariñe Puxana , Emakume Abertzale Batzako bizkaitar kidea. 1922 – Bakartxo Etxeberria , gipuzkoar erraketista (h. 1978 ). 1924 – Alfonso Gorroñogoitia , Mondragon korporazioaren sortzaileetako bat (h. 2019 ). 1926 – Marivi Iturbe Etxeberria , bizkaitar irakaslea eta erizaina. Industrializazio garaian borondatezko gizarte langile aritutakoa (h. 2001 ). 1927 – Juan Artzamendi , gipuzkoar musikagilea (h. 2004 ). 1928 – Julene Eguzkizaga , bizkaitar maistra (h. 2022 ). 1951 – Milagros Nuin Monreal , nafar itzultzailea, arabieratik gaztelaniara itzultzen duena. 1953 – Manuel Hidalgo , nafar kazetari eta idazlea. 1964 – José María Palacín , gipuzkoar txirrindulari ohia. 1971 – Javier Palacín , gipuzkoar txirrindulari ohia. 1975 – 1981 – Xabi Alonso , gipuzkoar futbolaria, 2000ko hamarkadako ezagunenetarikoa Europa mailan. 2003 – Tao Gey-Emparan , lapurtar eskubaloi jokalaria. Mundua 1328 – Benedikto XIII.a (antipapa) (h. 1423 ). 1454 – Katalina Cornaro , Zipreko Erresumako azken monarka (h. 1510 ). 1562 – Lope de Vega , madrildar antzerkigile eta poeta nabarmena (h. 1635 ). 1638 – Katalina Bragantzakoa , Ingalaterrako , Eskoziako eta Irlandako erregina ezkontidea (h. 1705 ). 1699 – Pierre Subleyras , frantziar margolaria (h. 1749 ). 1787 – Franz Xaver Gruber , austriar eskola maisua eta organista, Haurtxo maite gabon kantaren egilea (h. 1863 ). 1806 – Isaac Pereire , Frantziako Bigarren Inperioko industria-garapenean rol erabakigarria izandako negozio-gizona (h. 1880 ). 1814 – Julius Robert von Mayer , alemaniar fisikari eta medikua (h. 1878 ). 1830 – Guido Baccelli , italiar sendagile eta politikaria (h. 1916 ). 1835 – Andrew Carnegie , eskoziar jatorriko estatubatuar industria-gizon eta filantropoa (h. 1919 ). 1844 – Karl Benz , alemaniar ingeniaria, autoaren asmatzaileetako bat (h. 1929 ). 1845 – Jose María Eça de Queirós , portugaldar eleberrigilea (h. 1900 ). 1856 – Sergei Taneiev , errusiar musikagilea (h. 1915 ). 1861 – José Gil Fortoul , Venezuelako presidentea (h. 1943 ). 1869 – Ariadna Tyrkova , errusiar politikari, kazetari, literatur kritikari eta teorilari feminista liberala (h. 1962 ). 1870 – Maurice Denis , frantziar margolari, dekoratzaile, marrazkigile eta idazlea (h. 1943 ). 1874 – Emília de Oliveira , portugaldar aktorea (h. 1968 ). 1881 – Joan XXIII.a , Aita Saindua (h. 1963 ). 1883 – Diego Martínez Barrio , Espainiako Bigarren Errepublikako behin-behineko presidentea (h. 1962 ). 1895 – 1896 – Virgil Thomson , estatubatuar musikagilea (h. 1989 ). 1898 – Ana Paris Garcia , UGTko militantea eta lider sindikalista (h. 1938 ). 1900 – 1901 – Fernando Tambroni , Italiako lehen ministroa (h. 1963 ). 1904 – Ba Jin , txinatar idazlea (h. 2005 ). 1908 – Eduard Roschmann , austriar SSko teniente eta komandante nazia (h. 1977 ). 1912 – Alwin Nikolais , estatubatuar koreografoa (h. 1993 ). 1914 – Joe DiMaggio , estatubatuar beisbol jokalaria (h. 1999 ). 1915 – Augusto Pinochet , Txileko diktadorea (h. 2006 ). 1919 – Valentí Huch , kataluniar atleta, Espainiako Atletismo Federazio kide zaharrena izatearengatik ospetsua (h. 2018 ). 1920 – Putra Perliskoa , Perlisko raja eta Malaysiako erregea (h. 2000 ). 1923 – 1925 – María Asquerino , espainiar aktorea (h. 2013 ). 1930 – Jan P. Syse , Norvegiako lehen ministroa (h. 1997 ). 1936 – Trisha Brown , estatubatuar dantzaria eta koreografoa (h. 2017 ). 1939 – Angelino Soler , espainiar txirrindulari ohia. 1940 – 1941 – Percy Sledge , estatubatuar soul eta blues abeslaria (h. 2015 ). 1944 – Ben Stein , estatubatuar gidoigile eta idazlea. 1948 – Mercedes Fernández-Martorell , kataluniar antropologoa , irakaslea eta zine-zuzendaria. 1951 – Arturo Pérez-Reverte , espainiar idazle eta kazetaria. 1955 – Ramoncín , espainiar rock abeslari, aktore, idazle eta telebista aurkezlea. 1956 – Francesca Gargallo , ideologia feministako italiar filosofoa, idazlea, itzultzailea, editorea eta aktibista (h. 2022 ). 1960 – 1964 – Mark Lanegan , estatubatuar konposatzaile eta abeslaria (h. 2022 ). 1965 – Carolina Darias , espainiar politikaria, espainiako Osasun ministroa. 1967 – Anthony Nesty , surinamdar igerilaria. 1968 – Jill Hennessy , kanadar aktorea eta abeslaria. 1970 – Eluana Englaro , auto istripu larri baten ondorioz hamazazpi urtez koman egon zen italiar emakumea (h. 2009 ). 1971 – Christina Applegate , estatubatuar aktore eta dantzaria. 1973 – Joe Cassano , italiar rap abeslaria (h. 1999 ). 1975 – 1978 – Ringo Sheena , japoniar abeslari eta abesti-idazlea, Tokyo Jihen taldearen sortzailea eta abeslaria. 1983 – Paty Cantú , mexikar abeslaria eta musikagilea. 1984 – Gaspard Ulliel , frantziar aktore eta modeloa (h. 2022 ). 1985 – Eriko Sato , japoniar futbolari ohia. 1986 – Katie Cassidy , estatubatuar aktorea. 1988 – Nodar Kumaritashvili , georgiar luge kirolaria (h. 2010 ). 1989 – Enrique García Martínez , espainiar futbolaria. 2002 – Pedri González , espainiar futbolaria. Heriotzak
Euskal Herria 1601 – Migel Altuna , gipuzkoar hargina, Iruñeko elizbarrutiko obren ikuskatzailea (j. 1549 ). 1788 – Manuel Girior , Giriorreko markesa, euskal itsasgizon , militar eta politikaria , Madrilen (j. 1708 ). 1903 – 1909 – Nicolas Armentia , frantziskotar euskalduna, geografo amerikarra, La Pazen (j. 1845 ). 1919 – Francisco Javier González de Castejón , Vadilloko markesa, nafar abokatu eta politikaria, Madrilen (j. 1848 ). 1921 – Tirso Olazabal , gipuzkoar politikari karlista (j. 1842 ). 1955 – Pedro Mourlane Mitxelena , gipuzkoar idazle eta kazetaria, Madrilen (j. 1885 ). 2000 – Joaquín Aguinaga , euskal ingeniari industrial eta politikaria, Madrilen (j. 1928 ). 2008 – Ruperto Sagasti , bizkaitar futbolaria, Moskun (j. 1923 ). 2009 – Albert Dolhats , lapurtar txirrindularia, Tarnosen (j. 1921 ). 2015 – 2017 – Luis Iriondo , gipuzkoar aktore eta musikagilea (j. 1931 ). Mundua 1034 – Malcolm II.a Eskoziakoa , Eskoziako Erresumako erregea. 1120 – Gilen Adelin , Normandiako dukea (j. 1103 ). 1185 – Luzio III.a , Aita santua (j. c. 1100 ). 1326 – Koreyasu Printzea , Japoniako Kamakura shogunerriko zazpigarren shoguna (j. 1264 ). 1373 – Guy de Boulogne , frantziar kardinala eta Lyongo artzapezpikua (j. 1313 ). 1560 – Andrea Doria , italiar almirantea. 1755 – Johann Georg Pisendel , alemaniar biolinista eta konpositorea (j. 1688 ). 1763 – Antoine François Prévost , frantziar idazlea (j. 1697 ). 1830 – Pierre Rode , frantziar biolinista eta musikagilea (j. 1774 ). 1850 – Elizabeth Ann Ashurst Bardonneau , britainiar itzultzailea eta aktibista (j. 1813 ). 1864 – David Roberts , eskoziar margolaria (j. 1796 ). 1865 – Heinrich Barth , alemaniar esploratzailea (j. 1821 ). 1884 – Adolf Wilhelm Herman Kolbe , alemaniar kimikaria (j. 1818 ). 1885 – 1901 – Josef Rheinberger , liechtensteindar musikagile eta organista (j. 1839 ). 1911 – Paul Lafargue , Frantziako sozialismoaren aitzindaria (j. 1842 ). 1919 – Lavinia Warren , nanismoa pairatu zuen emakumezko estatubatuar feria-aktorea (j. 1841 /42 ). 1925 – Vajiravudh , Siamgo erregea (j. 1881 ). 1937 – Alberto Novión , euskal jatorriko argentinar antzerkigilea (j. 1881 ). 1950 – 1955 – Louis Lachenal , frantziar eskalatzailea (j. 1921 ). 1956 – Aleksandr Petrovitx Dovjenko , ukrainar zinemagilea, zine sobietarraren sortzaile handienetakoa (j. 1894 ). 1959 – Gérard Philipe , frantziar aktore eta zinemagilea (j. 1922 ). 1960 – Mirabal ahizpak , Rafael Leónidas Trujillo diktadorearen aurka lan egin zuten hiru dominikar emakume, erailak. 1965 – Angelica Balabanoff , ukrainar-italiar militante boltxebikea (j. 1878 ). 1967 – Ossip Zadkine , bielorrusiar -frantziar eskultorea (j. 1890 ). 1968 – Upton Sinclair , estatubatuar idazle eta kazetaria (j. 1878 ). 1970 – Yukio Mishima , japoniar idazlea, poeta, aktorea eta zinema zuzendaria, XX. mendeko japoniar idazlerik garrantzitsuenetakoa (j. 1925 ). 1972 – Hans Scharoun , alemaniar arkitektoa (j. 1893 ). 1973 – Elisa Leonida Zamfirescu , errumaniar ingenieri kimiko, asmatzaile, irakasle eta nazioarteko desarmearen defendatzailea (j. 1887 ). 1974 – 1976 – Fernando María Castiella , bilbotar abokatu eta politikaria (j. 1907 ). 1981 – Jack Albertson , estatubatuar aktore, komediante, dantzari eta abeslaria (j. 1907 ). 1983 – Lotte Eisner , alemaniar-frantziar zinemagilea (j. 1896 ). 1985 – Elsa Morante , italiar idazlea (j. 1918 ). 1989 – Birago Diop , frantsesezko senegaldar idazlea (j. 1906 ). 1992 – 1997 – Hastings Banda , Malawiko lehenengo presidentea eta diktadorea (j. c. 1898 ). 1998 – Nelson Goodman , estatubatuar filosofoa (j. 1906 ). 2002 – Karel Reisz , ingeles zinemagilea (j. 1926 ). 2005 – 2006 – Valentín Elizalde, El Gallo de Oro , norteño estiloko mexikar abeslari eta abestigilea, erahila (j. 1979 ). 2011 – Vasily Alekseyev , sobietar pisu-jasotzailea, munduko gizonik indartsuena izandakoa (j. 1942 ). 2012 – Lars Hörmander , suediar matematikaria (j. 1931 ). 2014 – Humberto Giannini , txiletar filosofo eta idazlea (j. 1927 ). 2016 – 2017 – Rance Howard , estatubatuar aktorea (j. 1928 ). 2020 – Diego Armando Maradona , Pelusa , argentinar futbolaria, historiako futbolari hoberenetakoa (j. 1960 ). 2022 – 2023 – Terry Venables , ingeles futbolari eta entrenatzailea (j. 1943 ). Jaiak eta urteurrenak Kanpo estekak
Azaroaren 24 | Urteko egutegi | Azaroaren 26
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Azaroaren 25 , which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0") ; additional terms may apply (view authors ). Eduki guztia CC BY-SA 4.0 (r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.