Arnold Schönberg
Arnold Schönberg (Viena, 1874ko irailaren 13a - Los Angeles, 1951ko uztailaren 13a) austriar musikagile, zuzendari eta irakaslea izan zen.
| Arnold Schönberg | |
|---|---|
 (1948) | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Arnold Franz Walter Schönberg |
| Jaiotza | Viena, 1874ko irailaren 13a |
| Herrialdea |  Austria  Austria-Hungariako Inperioa  Ameriketako Estatu Batuak  Alemania |
| Heriotza | Los Angeles, 1951ko uztailaren 13a (76 urte) |
| Hobiratze lekua | Vienna Central Cemetery (en)  |
| Heriotza modua | berezko heriotza: miokardio infartu akutua |
| Familia | |
| Aita | Samuel Schönberg |
| Ezkontidea(k) | Mathilde Zemlinsky (1901eko urria - Gertrud Schoenberg (1924ko abuztua - |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | ingelesa alemana |
| Irakaslea(k) | Alexander von Zemlinsky |
| Ikaslea(k) | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | classical composer (en) , margolaria, Wiki Euskaramusikologoa, musikaren teorikoa, idazlea, orkestra zuzendaria, musikagilea, musika-irakaslea eta artista |
| Lantokia(k) | Berlin |
| Enplegatzailea(k) | Prussian Academy of Arts (en) |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
| Kidetza | Vienako Bigarren Eskola |
| Genero artistikoa | XX. mendeko musika klasikoa opera atonality (en) serialismoa musika klasikoa espresionismoa dodekafonismoa |
| Musika instrumentua | pianoa |
| schoenberg.org | |
            | |
Bizitza eta lanak
Bere kasa ikasi zuen. Gaztetatik hasi zen musika idazten, ganbera musika, batez ere. 1891. urte inguruan, kontrapuntu-ikasketak egin zituen Zemlinskyrekin. Irakaskuntza funtsezko ogibide izan zuen bizitza osoan. Anton Webern eta Alban Berg izan ziren Schönbergen ikasle nagusiak.
Aldi desberdinak ditu Schönbergen musikagintzak. Lehenengoan, Wagnerren musikaren eragin nabaria du. Ondoren, musika atonalaren araberako lehen lanak idatzi zituen, Pierrot Lunaire (1912), besteak beste, XX. mendeko musikan eragin handia izan dutenak. Hirugarren aldian, hamabi hotseko metodoa edo dodekafonismoa finkatu zuen, hurrengo lanetan berebiziko garrantzia izan zuen aurkikuntza guztiz berritzailea. Azken aldia, Estatu Batuetan bizi izan zituen urteetan gertatu zen. Garai hartan, heldutasun handiko lanak idatzi zituen. 1941. urtean Estatu Batuetako herritar bihurtu zen.
Lan ugari idatzi zituen. Hauek dira aipagarrienak: Verklärte Nacht (1899, Gau itxuraldatua), harizko tresnetarako sestetoa, 1917. eta 1943. urteetan harizko tresnetako orkestrarako moldatua; Gurrelieder (1901); Pelléas et Mélisande (1902-1903), poema sinfonikoa; Erwartung (1909, Esperoan), monodrama; Die Jakobsleiter (1917, Jakoben zurubia), oratorio amaitu gabea; Haizezko tresnetarako boskotea (1923); Moses und Aron (1930-1932), opera; Biolinerako kontzertua (1936); Napoleon Bonaparteri Oda (1942); Varsoviatik bizirik irtena (1947), kantata.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Wiki Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Arnold Schönberg  |
Datuak: Q154770
Multimedia: Arnold Schoenberg / Q154770
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Arnold Schönberg, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.