Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων: βοεβοδάτο της Πολωνίας

Το Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων, ή Επαρχία Κάτω Καρπαθίων (πολωνικά: województwo podkarpackie, σλοβακικά: Podkarpatské vojvodstvo, ουκρανικά: Підкарпатське воєводство), είναι βοεβοδάτο (επαρχία) στη νοτιοανατολική γωνιά της Πολωνίας. Η διοικητική πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη του είναι το Ζέσουφ. Ιστορικά, το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας του βοεβοδάτου αποτελούσε μέρος του Βασιλείου της Γαλικίας-Βολυνίας, του Βασιλείου της Γαλικίας και Λοδομέριας και της Ρουθηνίας. Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου, ήταν μέρος του Βοεβοδάτου Λβουφ.

Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων
Σημαία Έμβλημα
Χώρα	Πολωνία
Διοικητική υπαγωγή	Πολωνία
Πρωτεύουσα	Ζέσουφ
Έκταση	17.844 km²
Πληθυσμός	2.121.229 (2020)
Γεωγραφικές συντεταγμένες
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα (π • σ • ε )

Το βοεβοδάτο δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999 από τα πρώην βοεβοδάτα Ζέσουφ, Πσέμισλ, Κρόσνο και (μερικώς) Τάρνουφ και Ταρνόμπζεγκ, σύμφωνα με τις μεταρρυθμίσεις της πολωνικής τοπικής αυτοδιοίκησης που εγκρίθηκαν το 1998. Το όνομα προέρχεται από την τοποθεσία της περιοχής κοντά στα Καρπάθια Όρη, και το βοεβοδάτο περιλαμβάνει περιοχές δύο ιστορικών περιοχών της Ανατολικής Ευρώπης - της Ελάσσονος Πολωνίας (δυτικά και βορειοδυτικά πόβιατ) και της Ερυθράς Ρουθηνίας. Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου (1918-1939), το Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων ανήκε στην «Πολωνία Β», τις λιγότερο ανεπτυγμένες, πιο αγροτικές περιοχές της Πολωνίας. Για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, η κυβέρνηση της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1930 ένα τεράστιο πρόγραμμα εκβιομηχάνισης, γνωστό ως Κεντρική Βιομηχανική Περιοχή. Το πρόγραμμα δημιούργησε πολλά μεγάλα εργοστάσια εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των PZL Mielec, PZL Rzeszów, Huta Stalowa Wola και εργοστάσια σε άλλες πόλεις των Κάτω Καρπαθίων όπως οι Ντεμπίτσα, Νόβα Ντέμπα, Σάνοκ, Ταρνόμπζεγκ και Νόβα Σαζίνα. Ένα από τα ονόματα που προτάθηκαν για αυτό το βοεβοδάτο, ήταν το Βοεβοδάτο Γαλικίας, που αναφέρεται στην παλιά ιστορική περιοχή της Γαλικίας. Παρά το γεγονός ότι είχε την έγκριση του πληθυσμού, το όνομα που τέθηκε στο τέλος ήταν Κάτω Καρπαθίων, αν και δεν έχει ποτέ αναφερθεί με αυτόν τον τρόπο στο παρελθόν.

Συνορεύει με το Βοεβοδάτο Ελάσσονος Πολωνίας στα δυτικά, το Βοεβοδάτο Τιμίου Σταυρού στα βορειοδυτικά, το Βοεβοδάτο Λούμπλιν στα βόρεια, την Ουκρανία (¨ομπλαστ Λβιβι και Όμπλαστ Υπερκαρπαθίας) στα ανατολικά και τη Σλοβακία (Κράι Πρεσόβ) στα νότια. Καλύπτει έκταση 17.844 χλμ² και έχει πληθυσμό 2.127.462 κατοίκων (το 2019). Το βοεβοδάτο είναι κυρίως λοφώδες ή ορεινό (δείτε: Μπιεστσάντι, Μπεσκίντι), με τη βορειοδυτική του γωνία να είναι επίπεδη. Πρόκειται για ένα από τα πιο δασώση βοεβοδάτα της Πολωνίας (35,9% της συνολικής έκτασης), όπου εντός των εδαφών του υπάρχει ολόκληρο το Εθνικό Πάρκο Μπιεστσάντι και τμήματα του Εθνικού Πάρκου Μαγκούρα.

Το βοεβοδάτο αποτελέιται από 51 πόλεις. Παρατίθενται παρακάτω με φθίνουσα σειρά πληθυσμού (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του 2019).

Το Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων χωρίζεται σε 25 πόβιατ: 4 πόβιατ πόλης και 21 πόβιατ γης. Αυτά χωρίζονται περαιτέρω σε 160 γκμίνα.

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) του βοεβοδάτου ανήλθε σε 19,4 δισεκατομμύρια ευρώ το 2018, αντιπροσωπεύοντας το 3,9% της πολωνικής οικονομικής παραγωγής. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ που προσαρμόστηκε για την αγοραστική δύναμη ήταν 15.100 ευρώ ή το 50% του μέσου όρου της ΕΕ27 το ίδιο έτος. Το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο ήταν 59% του μέσου όρου της ΕΕ. Το Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων είναι το βοεβοδάτο με το τρίτο χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Πολωνία.

•  
  Δημαρχείο του Ζέσουφ
•  
  Κάστρο του Γουάντσουτ
•  
  Σάνοκ
•  
  Κάστρο του Κασίτσιν
•  
  Παλάτι στο Γιάσουο
•  
  Πσέμισλ
•  
  Χουβνίκι
•  
  Βασιλικό Κάστρο του Καζίμιρ στο Πσέμισλ
•  
  Συναγωγή του Λέσκο
•  
  Παλάτι των Ταρνόφσκι στο Ταρνόμπζεγκ
•  
  Δημαρχείο του Γιαρόσουαφ
•  
  Κάστρο του Μπαράνουφ Σαντομιέρσκι
•  
  Μπαρόκ εκκλησιαστικά όργανα του 16ου αιώνα στο Λέζαϊσκ
•  
  Λίμνη Σολίνα
•  
  Η Σολίνα όπως φαίνεται από απόσταση
•  
  Ποταμός Βετλίνα
•  
  Λύγκας
•  
  Εκκλησία των Αγίων Πάντων στο Μπλίζνε, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
•  
  Πσέτσουαφ
•  
  Βίσουοκ Βιέλκι
•  
  Υπαίθριο μουσείο στο Σάνοκ
•  
  Ποταμός Σαν
•  
  Όρος Ταρνίτσα
•  
  Μια ιστορική πετρελαιοπηγή
•  
  Αυτοκίνητο Leopard
•  
  Eλικόπτερο Black Hawk που παράγεται από την PZL Mielec
•  
  Ο κατασκευαστής λεωφορείων και πούλμαν Autosan έχει την έδρα του στο Σάνοκ
•  
  Το φράγμα της Σολίνα είναι το μεγαλύτερο φράγμα στην Πολωνία

• Βοεβοδάτο Λβουφ της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας
• Γαλικία (Ανατολική Ευρώπη)

• «Central Statistical Office(GUS) - TERYT(Εθνικό Μητρώο Εδαφικής Κατανομής Γης)» (στα Πολωνικά). 1 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2008. 

• Συλλογή φωτογραφιών των Κάτω Καρπαθίων
• Επίσημος ιστότοπος του Βοεβοδάτου Κάτω Καρπαθίων (πολωνικά)
• Επίσημος ιστότοπος Podkarpacki Urząd Wojewódzki (πολωνικά)
• Τα κάστρα και τα παλάτια του Βοεβοδάτου Κάτω Καρπαθίων (αγγλικά)