Άνδεις: οροσειρά της Νότιας Αμερικής
70°0′40″W / 32.65278°S 70.01111°W / -32.65278; -70.01111
Οι Άνδεις (από τη λέξη της γλώσσας Κέτσουα: Anti(s) = «υψηλή κορυφή») είναι η μακρύτερη οροσειρά της Γης. Καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη τη δυτική ακτή της Νότιας Αμερικής, με γενική κατεύθυνση βορρά-νότου. Το μήκος τους φθάνει τα 7.000 χιλιόμετρα και το πλάτος τους υπερβαίνει σε κάποια γεωγραφικά πλάτη τα 500 χιλιόμετρα, με το φαρδύτερο μέρος μεταξύ των παραλλήλων 18° και 20° νότιου πλάτους. Τα υψίπεδα των Άνδεων δημιουργήθηκαν όταν η τεκτονική πλάκα Νάσκα ολίσθησε κάτω από τη Νοτιοαμερικάνικη πλάκα. Τα βουνά των Άνδεων εκτείνονται σε επτά χώρες: Την Αργεντινή, τη Βενεζουέλα, τη Βολιβία, τον Ισημερινό, την Κολομβία, το Περού και τη Χιλή. Μάλιστα κάποιες από αυτές, κυρίως το Περού και η Βολιβία, είναι γνωστές ως «κράτη των Άνδεων».
| Άνδεις | |
|---|---|
 | |
| Ύψος | 6.962 μέτρα |
| Οροσειρά | Αμερικανική Κορδιλιέρα |
| Χώρες | Βολιβία, Χιλή, Κολομβία, Ισημερινός, Περού, Βενεζουέλα και Αργεντινή |
| wikidata () | |
.jpg)
Μορφολογία
Οι Άνδεις αποτελούνται από δύο συνιστώσες, την Ανατολική Κορδιλιέρα (Cordillera Oriental) και τη Δυτική Κορδιλιέρα (Cordillera Occidental), με μικρότερες οροσειρές, όπως την Κορδιλιέρα ντε λα Κόστα της Χιλής. Από πλευράς ύψους, οι Άνδεις αποτελούν την υψηλότερη οροσειρά έξω από την Ασία, με την υψηλότερη κορυφή τους, την Ακονκάγκουα, να φθάνει σε υψόμετρο 6.959 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η κορυφή του όρους Τσιμποράσο, στις Άνδεις του Εκουαδόρ, θεωρείται το σημείο της γήινης επιφάνειας που απέχει περισσότερο από κάθε άλλο από το κέντρο της Γης, επειδή η Γη είναι πεπλατυσμένη εξαιτίας της περιστροφής γύρω από τον άξονά της. Σε σύγκριση με τα Ιμαλάια, οι Άνδεις έχουν περίπου ίσο πλάτος αλλά υπερδιπλάσιο μήκος.
Ηφαιστειότητα
Στην περιοχή των Άνδεων υπάρχουν περίπου 70 ηφαίστεια, πολλά από τα οποία είναι ενεργά και έχουν προκαλέσει τεράστιες καταστροφές. Κατηγοριοποιούνται σε τρεις ομάδες ανάλογα με τη γεωγραφική τους θέση: την κολομβιανο-ισημερινή, την περουβιανο-χιλιανή και την αργεντινο-χιλιανή. Τα ηφαίστεια Τσιμποράσο (6.267 μ.) και το Κοτοπάξι (5.897 μ.) στον Ισημερινό ανήκουν στην πρώτη ομάδα. Στη δεύτερη υπάρχουν ενεργά ηφαίστεια έως το πρόσφατο παρελθόν ενώ στην τρίτη ομάδα υπάρχουν τα περισσότερα και ήταν η αιτία για τεράστιες καταστροφές, όπως ο Μεγάλος σεισμός της Βαλδίβια (1960).
Δείτε επίσης
Πηγές - Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
This article uses material from the Wikipedia Ελληνικά article Άνδεις, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Το περιεχόμενο είναι διαθέσιμο υπό CC BY-SA 4.0 εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ελληνικά (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.