Gwyddor Gwybodaeth
Disgyblaeth academaidd a maes rhyngddisgyblaethol sy'n ymwneud â chynhyrchiad, casgliad, trefniadaeth, storfa, adalwad, a lledaeniad gwybodaeth cofnodedig yw gwyddor gwybodaeth.
Mae'n astudio cymhwysiad a defnydd gwybodaeth o fewn cyfundrefnau, a'r rhyngweithiad rhwng pobl, cyfundrefnau, a systemau gwybodaeth. Yn aml, astudir gwyddor gwybodaeth fel cangen o gyfrifiadureg neu wybodeg ac mae ganddo berthynas agos â'r gwyddorau cymdeithas a gwybyddol.
Mae gwyddor gwybodaeth yn canolbwyntio ar ddealltwriaeth problemau yn gyntaf, ac yna cymhwyso technoleg gwybodaeth (neu dechnolegau eraill) fel bo'r angen. Mae sylw wedi cael ei roi yn y blynyddoedd diweddar i ryngweithiad dynol-cyfrifiadurol, cylchwedd, y we semantig, a'r ffyrdd mae pobl yn cynhyrchu, defnyddio a darganfod gwybodaeth.
Weithiau caiff gwyddor gwybodaeth ei chymysgu â llyfrgellyddiaeth, cyfrifiadureg, gwybodeg, a theori gwybodaeth, ac yn aml caiff ei grwpio gydag un o'r pynciau yma (gan amlaf llyfrgellyddiaeth, neu gyfrifiadureg).
Hanes
Darganfyddir gwreiddiau gwyddor gwybodaeth yn nogfennaeth, ym maes a yn natblygiad cyfrifiaduron digidol yn yr 1940au a dechrau'r 1950au. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd ymddangosodd yr angen i fwyhau trachywiredd a dyfnder chwiliadau llyfryddiaethol, ac arweiniodd hyn at ymdrechion i newid y dulliau traddodiadol o ddosbarthu. Cyflwynwyd ymchwiliad ffeiliau, mynegai cyd-gysylltiedig, a geirfâu rheoledig yn otomatig fel ymateb i'r angen cynyddol i greu mynediad hawdd i gynnwys cylchgronau gwyddonol. Cafodd crynodebau otomatig o ddogfenni eu datblygu i'w gwneud hi'n haws trin a thrafod darganfyddiadau ymchwil.
Yn yr 1960au trosglwyddwyd casgliadau enfawr o ddogfenni i gronfeydd data neu ffurfiau di-argraffedig, er mwyn medru chwilio trwy'r holl wybodaeth (gan ddefnyddio cyfrifiadur) yn hawdd. Erbyn 1980 roedd gwyddor gwybodaeth yn faes cyd-ddisgyblaethol, a gwelwyd twf mewn meysydd megis deallusrwydd artiffisial a thecholeg gwybodaeth o fewn addysg wedi dod yn bwysig iawn.
Ffynonellau
- Microsoft Encarta Encyclopedia
Gweler hefyd
- Cyfrifiadureg
- Gwybodeg
- Llyfrgellyddiaeth
- Theori gwybodaeth
Dolenni allanol
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article Gwyddor gwybodaeth, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.