Friedrich Schiller: Bardd, athronydd, hanesydd a dramodydd Almaeneg (1759-1805)
Bardd, dramodydd, hanesydd ac athronydd oedd Johann Christoph Friedrich von Schiller (10 Tachwedd 1759 - 9 Mai 1805).
| Friedrich Schiller | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Johann Christoph Friedrich Schiller  10 Tachwedd 1759 Marbach am Neckar |
| Bu farw | 9 Mai 1805 o diciâu Weimar |
| Dinasyddiaeth | Dugiaeth Württemberg, Saxe-Weimar |
| Alma mater |
|
| ymgynghorydd y doethor |
|
| Galwedigaeth | bardd, athronydd, hanesydd, llyfrgellydd, meddyg ac awdur, dramodydd, nofelydd, academydd, cyfieithydd, newyddiadurwr, ysgrifennwr, meddyg, meddyg yn y fyddin, esthetegydd |
| Cyflogwr | |
| Adnabyddus am | The Robbers, Don Carlos, Wallenstein, Mary Stuart, Gwilym Tel, Intrigue and Love, On the aesthetic education of man, Die Huldigung der Künste, The Maid of Orleans |
| Arddull | baled, drama |
| Prif ddylanwad | Karl Leonhard Reinhold, Pedro Calderón de la Barca, Johann Wolfgang von Goethe, Immanuel Kant |
| Mudiad | Sturm und Drang, Weimar Classicism |
| Tad | Johann Kaspar Schiller |
| Mam | Elisabeth Dorothea Schiller |
| Priod | Charlotte von Lengefeld |
| Plant | Emilie von Gleichen-Rußwurm, Ernst von Schiller, Karl Von Schiller, Caroline Junot |
| Perthnasau | Johann Friedrich Schiller |
| llofnod | |
 | |
Magwraeth cynnar
Cafodd ei eni ym Marbach am Neckar, Yr Almaen yn fab i'r meddyg Johann Kaspar Schiller (1733-1796), a'i wraig Elisabeth Dorothea Kodweiß (1732-1802). Fe'i galwyd ar ôl Ffredrig II, brenin Prwsia ond galwyd ef gan bawb yn Fritz. Roedd tad Schiller yn gweithio i'r fyddin Schwäbisch Gmünd a symudodd y teulu ato yn 1763, ar derfyn y rhyfel, i le o'r enw Lorch. Yn Lorch, derbyniodd Schiller addysg cynradd o safon isel, felly, trefnodd ei rieni iddo dderbyn addysg gan offeiriad: mewn Lladin a Groeg. Sgwennodd Schiller am Pastor Moser yn ei ddrama cyntaf: Die Räuber (Y Lladron) Am gyfnod, roedd Schiller yn awyddus i ddilyn ôl traed ei athro a mynd yn offeiriad. Symudodd y teulu i Ludwigsburg. a daeth i sylw Charles Eugene, Dug Württemberg a drefnodd iddo fynd i'r coleg milwrol Karlsschule Stuttgart yn 1773 i astudio meddygaeth. Bu'n ddyn sâl am y rhan fwyaf o'i fywyd a cheisiodd wella'i hyn ar bob achlysur.
Y sgwennwr
Roedd yn ffrind i'r gŵr dylanwadol Johann Wolfgang von Goethe am 17 mlynedd olaf ei fywyd: rhwng 1788–1805. Roedd y cyfeillgarwch hwn yn un cymhleth, a sbardunodd lawer o drafodaethau am estheteg; gelwir hyn heddiw yn Weimar Classicism. Datblygodd y ddau syniadau eraill hefyd gan gynnwys Xenien, sef casgliad o gerddi byr, athronyddol.
Llyfryddiaeth
Barddoniaeth
- An die Freude (1785)
- Das Lied von der Glocke (1798)
- Die Künstler
Drama
- Die Räuber (1781)
- Kabale und Liebe (1784)
- Don Carlos (1787)
- Maria Stuart (1800)
- Die Jungfrau von Orleans (1801)
- Turandot (1802)
- Die Braut von Messina (1803)
- Wilhelm Tell (1804)
Hanes
- Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung
- Geschichte des dreissigjährigen Kriegs
- Über Völkerwanderung, Kreuzzüge und Mittelalter
Arall
- Über die ästhetische Erziehung des Menschen in einer Reihe von Briefen
Cyfeiriadau
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article Friedrich Schiller, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.